16 november m3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Wat weten jullie nog?

Wat is een verzorgingsstaat?

• Een staat waarin de overheid voor de inwoners zorgt: 
• 'Van de wieg tot het graf'
• Bijvoorbeeld met: uitkeringen, leningen, subsidies en zorg


• Maar ook als het gaat om de volksgezondheid
• Deze verzorgingsstaat is vastgelegd in een heleboel sociale wetten

De Wederopbouw lukt!

• Afspraken over lonen en prijzen: geleide loonpolitiek
  
• Harmoniemodel: samenwerken/de schouders eronder en niet zeuren!
• Eerste industrialisatie nota: kleine bedrijven gaan samenwerken ⇒ kosten lager ⇒ export stijgt
• Hulp vanuit VS: Marshallplan

Als je rond 1850 in armoede moest leven, was je in eerste aangewezen op [.........1.........] . 

Kon je daar niet terecht, dan was je aangewezen op [.........2.........] . 

De overheid bemoeide zich verder niet met de [.........3.........] . 

Dat veranderde in 1854. Toen nam de [.........4.........] overheid een wet aan: de [.........5.........] . 

Hierin stond dat de [.........6.........] overheid moest zorgen voor de allerarmsten. Die zat hier helemaal niet op te wachten, want er kwam geen geld hiervoor uit [.........7.........] . 

Sleep de woorden naar 

de juiste plaats

landelijke

familie

gemeentelijke

Armenwet

armenzorg

Den Haag

liefdadigheid

Verzorgingsstaat in opbouw

• Werkloosheidswet (WW, 1949)
• Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WAO, 1967)
• Algemene Ouderdomswet (AOW, 1957)
• Algemene Bijstandswet (ABW, 1965)

Bejaarden vieren de invoering van de AOW. Applaus voor minister Drees. (Foto uit: 1956)

Aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw waren de leefomstandigheden voor veel mensen slecht. De onderstaande foto laat één van de problemen zien waar mensen mee te maken kregen.

➤Welk probleem laat de foto zien?

Gebruik de bron

Na de invoering van de Woningwet kon de overheid de woningen van arbeiders verbeteren. De situatie op de foto in de bron kan zowel een oorzaak als een gevolg zijn van de Woningwet.

➤Kies uit één van de twee: óf oorzaak óf gevolg van de Woningwet. Geef één argument dat past bij je keuze.

Gebruik de bron

➤Waarom moest een werkloze deze kaart dagelijks gebruiken?

Gebruik de bron

➤Is het de overheid tussen 1930 en 1936 wel of niet gelukt om de werkloosheid te verminderen? Verklaar je antwoord met behulp van de tabel.

Gebruik de bron

➤ Welke twee bronnen zijn kenmerkend voor de leefomstandigheden van arme mensen tussen 1850 en 1900? Leg per bron uit waarom.

Doe het zo:

Bron ... (vul nummer in) is kenmerkend, omdat ... 

Bron ... (vul nummer in) is kenmerkend, omdat ... 

Gebruik de bronnen

Hieronder staan drie uitspraken over de rol van de overheid in de eerste helft van de 20e eeuw:

➤Combineer de juiste uitspraak met de juiste groep.

Naast de overheid moet de kerk een duidelijke rol in de armenzorg blijven spelen.

Niet de kerk, maar de overheid moet de armenzorg regelen.

Armenzorg is geen taak van de overheid.

katholieken en protestanten

liberalen

socialisten

➤WW, AOW en WAO zijn voorbeelden van:

1. politieke partijen
2. sociale wetten
3. vakbonden

➤Bij welk onderwerp past de afbeelding?

Gebruik de bron

1. de crisisjaren
2. de opkomst van de arbeidersbeweging
3. de wederopbouw