B1A T3 BS 1 & 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

T3 Ordening

BS 1 & BS 2

Planning

Uitleg BS 1

Opdrachten maken en nakijken

Uitleg BS 2

Huiswerk

Afsluiting

T3 Ordening BS 1

Leerdoelen

• Je kunt organismen indelen in hoofdgroepen en rijken
  
• Je kunt de celkenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën. 
• Je kunt de groepen noemen die ontstaan bij de verdere indeling van een rijk. 

Op welke manieren kun je groepjes maken?

Wat is ordening?

Het indelen van een verzameling in groepen op basis van bepaalde kenmerken

Wat zijn voorbeelden van celkenmerken?

Celkenmerken

Organismen worden op basis van celkenmerken verdeeld

Wat zijn voorbeelden van celkenmerken? 

• Celwand, Celkern, Bladgroenkorrels
  

• Eencellig: bacteriën en archaea
  
• Meercellig: dieren, planten en schimmels
  

Organismen ordenen

Hoofdgroepen: Eukaryoten en Prokaryoten

Verschil: Wel/Geen Celkern

Prokaryoten

Prokaryoten zijn ingedeeld in rijken: bacteriën en archaea

Kenmerken Bacteriën en Archaea

• Eencellig / Meercellig
  
• Wel / Geen Celkern
  
• Wel / Geen Celmembraan
  
• Wel / Geen Celwand
  
• Wel / Geen Bladgroenkorrels
  

Kenmerken Bacteriën en Archaea

• Eencellig / Meercellig
  
• Wel / Geen Celkern
  
• Wel / Geen Celmembraan
  
• Wel / Geen Celwand
  
• Wel / Geen Bladgroenkorrels
  

Eukaryoten

Eukaryoten zijn ingedeeld in rijken: Chromista, protozoa, schimmels, planten en dieren. 

Kenmerken Plantaardige cellen

• Eencellig / Meercellig
• Wel / Geen Celkern
  
• Wel / Geen Celmembraan
  
• Wel / Geen Celwand
  
• Wel / Geen Bladgroenkorrels
  

Kenmerken Plantaardige cellen

• Eencellig / Meercellig
• Wel / Geen Celkern
  
• Wel / Geen Celmembraan
  
• Wel / Geen Celwand
  
• Wel / Geen Bladgroenkorrels
  

Kenmerken Dierlijke cellen

• Eencellig / Meercellig
  
• Wel / Geen Celkern
  
• Wel / Geen Celmembraan
  
• Wel / Geen Celwand
  
• Wel / Geen Bladgroenkorrels
  

Kenmerken Dierlijke cellen

• Eencellig / Meercellig
  
• Wel / Geen Celkern
  
• Wel / Geen Celmembraan
  
• Wel / Geen Celwand
  
• Wel / Geen Bladgroenkorrels
  

Kenmerken Schimmels

• Eencellig / Meercellig
  
• Wel / Geen Celkern
  
• Wel / Geen Celmembraan
• Wel / Geen Celwand
  
• Wel / Geen Bladgroenkorrels
  

Kenmerken Schimmels

• Eencellig / Meercellig
  
• Wel / Geen Celkern
  
• Wel / Geen Celmembraan
• Wel / Geen Celwand
  
• Wel / Geen Bladgroenkorrels
  

Kleindere groepen

• Hoofdgroepen --> Rijken --> Stammen --> Klassen --> Orden --> Families --> Geslachten --> Soorten 

Opdracht: Indeling van Tijger

• Hoofdgroep = 
• Rijk = 
• Stam = 
• Klasse = 
• Orde = 
• Familie = 
• Geslacht = 
• Soort =
• Ras = 

Kies uit:

• Tijgers
  
• Gewervelden
  
• Katten
• Dieren
• Siberische Tijger
• Eukaryoten
• Zoogdieren
• Roofdieren
• Grote katachtige

Opdracht: Indeling van Tijger

• Hoofdgroep = Eukaryoten
  
• Rijk = Dieren
  
• Stam = Gewervelden
  
• Klasse = Zoogdieren
  
• Orde = Roofdieren
  
• Familie = Katten
  
• Geslacht = Grote katachtige
  
• Soort = Tijgers
  
• Ras = Siberische Tijger
  

Wat heb je geleerd?

Maken

Thema 3 BS 1

Opdracht 1 t/m 8

Klaar? Lees BS 2

Opdrachten bespreken 

Bs 2 Overeenkomst en verwantschap

Wanneer behoren dieren tot dezelfde soort?

Soort

Organismen behoren alleen tot dezelfde soort als ze zich onderling kunnen voortplanten en de nakomelingen vruchtbaar zijn.

Soms lijken  dieren heel erg op elkaar, maar behoren ze niet tot dezelfde soort!

Deze zijn niet dezelfde soort!

Zezel

Een Zezel, een kruising van een zebra en een ezel. Kan zelf geen veulens krijgen. 

Lijger

Kruising van Leeuw en tijger, is onvruchtbaar

Gaap of Scheit

Een kruising tussen een geit en een schaap. Is onvruchtbaar. 

Soms lijken dieren helemaal niet op elkaar maar behoren ze wel tot 1 soort!

Ras

Een soort kan uit verschillende rassen bestaan.

Bijvoorbeeld alle hondenrassen behoren tot de soort hond.

Evolutie

Soorten ontstaan door evolutie

• Door variatie en selectie kunnen soorten langzaam veranderen. Evolutie: soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen.
  

Selectie

Verwantschap

• De tijger en de leeuw zijn meer aan elkaar verwant dan de tijger en de aap. 

• Hoe langer geleden twee soorten zijn ontstaan uit  een gemeenschappelijke voorouder, hoe minderverwant ze zijn.

• Hoe meer verwant soorten zijn, hoe meer overeenkomsten hun DNA vertoont.

Wat heb je deze les geleerd?

Huiswerk 

 BS 1 Opdracht 6 t/m 8 (als je nog niet klaar bent)

BS 2 Opdracht 1 t/m 4

in boek