Wakk 3.1 t/m 3.4

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

4 HAVO ECONOMIE  ||  2021-2022

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Nakijken t/m 2.17

Vragen?

Hoe heb je je huiswerk gemaakt?

1. 
2. 
3. 

De overheid wil het probleem van de stijging i/a ratio oplossen

Het verhogen van de arbeidsparticipatie

• AOW gerechtigde leeftijd verhogen
• Verlagen van de hoogte van de uitkeringen 
• Verbeteren van de kinderopvang

De overheid wil het probleem van de stijging i/a ratio oplossen

Het vergroten van de productie per werkende

• De actieven meer uren per jaar laten werken --> productie wordt hoger
• Arbeidsproductiviteit per uur verhogen

Verhogen arbeidsproductiviteit

• Gebruik maken van machines, computers etc
• Scholing
• Specialisatie 

Hoeveel verdient een 15 jarige per uur?

www.rijksoverheid.nl

www.rijksoverheid.nl

Waarom minimum jeugdloon zo laag?

• Stimuleren om naar school te gaan
• Uitval in de arbeidsmarkt tegengaan

Minister van Sociale Zaken vindt het niet nodig om het te verhogen, je hebt immers ook geen hoge kosten zoals huur etc

Wie bepaald eigenlijk de hoogte van het loon?

www.rijksoverheid.nl

Hoe kan je invloed hebben op de CAO?

Vakbond

• Een vakbond komt op voor jouw belangen op het gebied van werk en inkomen

• Je betaalt hiervoor een maandelijkse/jaarlijkse premie

• De organisatiegraad geeft aan hoeveel % er lid is van een vakbond

CAO onderhandelingen

• Vaak gaat dit over loon
• Een te hoge loonstijging kan nadelig zijn voor de economie

• Te hoge lonen --> hogere loonkosten voor bedrijven --> prijzen omhoog --> vraag naar producten neemt af --> productie neemt af --> werkloosheid stijgt

Meeliftersgedrag

Mensen die geen lid zijn profiteren wel van de mensen die wel lid zijn

Dit gedrag, het gratis profiteren van de inspanning van anderen noemen we meeliftersgedrag/free-ridersgedrag

Wat gebeurt er als iedereen meelift?

Meeliftersgedrag

Als iedereen meelift, bestaat er geen vakbond

Soms wordt het verplicht; collectieve dwang

Arbeidsovereenkomst

• Een arbeidsovereenkomst tussen werknemer en werkgever met daarin de arbeidsvoorwaarden;

• De primaire arbeidsvoorwaarden 
• loon en arbeidstijd

• De secundaire arbeidsvoorwaarden 
• reiskostenvergoeding, vakantie etc

Opgave 3.3 samen

Aan de slag

Maken t/m 3.4

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!