arbeidsmarkt

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

§ 1.5: De arbeidsmarkt

* Huiswerkcontrole *

Laptop open

Rekenmachine bij de hand

kladpapier en pen bij de hand.

ga naar lessonUp.app 

Leg uit dat een verlaging van belasting op arbeid in een open economie zoals de Nederlandse kan leiden tot extra werkgelegenheid.

Op een krappe arbeidsmarkt is veel werkgelegenheid

1. Waar
2. Niet waar

Voor wie is een krappe arbeidsmarkt voordelig?

1. Werkgever
2. Werkzoekende
3. Niemand
4. Belastingdienst

Bij een krappe arbeidsmarkt

1. is de vraag naar arbeid relatief groot tov het aanbod
2. is het aanbod van arbeid relatief groot tov de vraag

Bij een krappe arbeidsmarkt

1. dalen de lonen en daardoor zal inflatie afremmen
2. stijgen de lonen en daardoor ontstaat inflatie

Het loon is gestegen van €31750 naar €32500.
Er is een algemene prijsstijging van (inflatie) van 3,3%.

Hoe groot is de verandering in het reëel inkomen?

1. 2,4%
2. 3,3%
3. -5,7%
4. -0,9%

Eva's loon steeg met 1,8%. In hetzelfde jaar is er 0,4% deflatie.
Bereken hoeveel procent het reëel inkomen is veranderd

1. 0,4%
2. 1,4%
3. 1,8%
4. 2,2%

participatiegraad =

 (beroepsbevolking/ beroepsgeschikte bevolking) x 100%

Voorbeelden

Wel beroepsgeschikte bevolking, niet beroepsbevolking

- Huismannen / - vrouwen

- Studenten

- Vervroegd met pensioen

- Arbeidsongeschikten

Welk begrip mis je in de formule?
participatiegraad = ? / beroepsgeschikte bevolking X 100%

1. Beroepsbevolking
2. Werkzame beroepsbevolking
3. Werkloze beroepsbevolking

Baby’s maken deel uit van de beroepsgeschikte bevolking.

1. Juist
2. Onjuist

Aanbod van arbeid is ......

1. de beroepsbevolking
2. de beroepsgeschikte bevolking

Welk getal geeft de 'beroepsgeschikte bevolking' weer?

1. 3,8 miljoen
2. 13,1 miljoen
3. 9,3 miljoen
4. 9,0 miljoen

Wie valt er niet onder de beroepsgeschikte bevolking

1. Een vader van 49
2. 59 jarige gepensioeneerde
3. Een scholier (17jr) met een bijbaantje
4. Geen van bovenstaande

Wat is een CAO?

1. Centrale Arbeidsovereenkomst
2. Collectieve Arbeidsonderneming
3. Centrale Arbeidsonderneming
4. Collectieve Arbeidsovereenkomst

Arbeidsovereenkomst

Individuele arbeidsovereenkomst.

Collectieve arbeidsovereenkomst

• Vakbond en werkgever/werkgeversbond.
• Bedrijfs-cao of een bedrijfstak-cao

CAO

• Collectieve Arbeidsovereenkomst
• Een overeenkomst tussen werkgevers en werknemers over arbeidsvoorwaarden. 
• Alle bedrijven die onder een CAO vallen, moeten zich houden aan de regels van de CAO
• Werkgevers vertegenwoordigd door werkgeversorganisaties
• Werknemers vertegenwoordigd door vakbonden

Loonstijgingen

Prijscompensatie en initiele loonstijging

Loonsverhoging 

Loonsverhoging kan op verschillende manieren ontstaan

• Prijscompensatie (inflatie)
• Initiële loonstijging (arbeidsproductiviteit)
• Incidentele loonstijging (Bonus)

Initiële loonstijging

Bovenop de prijscompensatie nog een algemene loonstijging. 

Bijvoorbeeld; inflatie is 2% en de werknemers krijgen 3% loonsverhoging. Initiële loonstijging is 1%

Deze geldt voor iedereen. 

Incidentele loonstijging: voor een individu

De initiële loonstijging is een vergoeding voor de inflatie

1. Juist
2. Onjuist

Als lonen evenveel stijgen als de inflatie dan is er sprake van ...

1. Loon-prijsspiraal
2. Prijscompensatie
3. Deflatie
4. Reëel inkomen

Stel dat de inflatie in een land 2,2% is. En na CAO-onderhandelingen stijgen de lonen met 3%. Is er dan sprake van initiele loonstijging?

1. Ja, een stijging van 0,8%
2. Nee
3. ja, een daling van 0,8%

Conjuncturele werkloosheid

Conjuncturele werkloosheid

Structurele werkloosheid

Deze werkloosheid hangt samen met de manier waarop er geproduceerd wordt, dus de kwaliteit en kwantiteit van de productiefactoren (de economische structuur). 

Structuurwerkloosheid = totale beroepsbevolking - de werkenden bij volledige capaciteit

Seizoenswerkloosheid

werkloosheid die seizoensgebonden is. Hoort bij de structuur van de economie.

Frictie werkloosheid

~ Kortdurende werkloosheid omdat je even tijd nodig hebt om een nieuwe baan te vinden.

totale werkloosheid

structuurwerkloosheid

conjunctuurwerkloosheid

frictie

werkloos-

heid

seizoens-

werkloos-

heid

Hoe kan de overheid de conjuncturele werkloosheid oplossen volgens Keynes?

Vrijemarkteconomen

Er is altijd evenwicht door het prijsmechanisme. Dus door vraag en aanbod. 

Werkloosheid wordt dus opgelost door:

loonkosten verlagen > kosten dalen >prijzen dalen> mensen kunnen meer kopen > productie stijgt> werkgelegenheid stijgt

Keynes

Werkloosheid is een probleem:

Loonkosten verhogen > de bestedingen zullen stijgen > de productie zal stijgen > de werkgelegenheid stijgt > minder werkloosheid. 

Volgens Keynes moet de overheid ingrijpen om een negatieve spiraal te doorbreken, dat kan op 2 manieren.

 

Keynes

De overheid grijpt in:

- via de belastingen

- via de overheidsbestedingen 

Leg uit op welke manier een recessie hardnekkiger kan worden door loonstarheid en ontslagbescherming.

Aan het werk

Module 8, maak

H1, § 5: 1; 2; 3; 4; 5; 6; 9

H1, § 6: 2; 4; 6; 8