Les 3. Erfelijkheid

Erfelijkheid

1 / 27

Slide 1: Slide

BiologieMBOStudiejaar 4

This lesson contains 27 slides, with text slides and 1 video.

Lesson duration is: 120 min

Items in this lesson

Erfelijkheid

Slide 1 - Slide

Aan het eind van de les ...

Kun je de onderdelen van een chromosoom benoemen

Kun je zelf een DNA streng maken en ken je de onderdelen

Weet je wie Gregor Mendel was en wat hij ons leerde

Kun je zelfstandig een monohybride kruisingsschema maken

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

www.bioplek.org

Slide 4 - Link

Maak DNA

1. Pak een papiertje en 6 kleuren

2. Zet je naam op het papiertje

3. Bepaal welke kleur Desoxyribose, Fosfaat, Adenine, Guanine, Cytosine en Thymine zijn en maak een legenda

4. Maak 2 strengen DNA die op elkaar passen. Begin bij de ruggengraat.

5' GTACGAAGT 3'

3' 5' Lever in over minuten

timer

20:00

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Gregor Johann Mendel

Vader van de genetica

Woonden jaren in het klooster en deed daar proeven met erwtenplanten

Keek naar overerving

Darwin had al zoiets voorspelt maar wist niet hoe het in elkaar zat

Mendel ontdekte een wetmatigheid in overerving

Wetten van Mendel

Men dacht dat hij met de resultaten had gesjoemeld

Koos 7 eigenschappen van de erwt uit die allemaal op een verschillende

chromosoom bleken te liggen

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Monohybride kruising

Mens heeft 46 chromosomen

De geslachtscellen hebben 23 chromosomen

Je hebt 22 paar autosomen en 1 paar geslachtschromosomen

Van de genen zijn twee allelen in de mens te vinden

Bij de monohybride kruising kijken we naar 1 eigenschap

Slide 10 - Slide

Vachtkleur

Van het gen vachtkleur zijn 2 variaties mogelijk: het grijze allel en het bruine allel

Het grijze allel is dominant (B)

Het bruine allel is recessief (b)

Dominant wint van recessief en zal tot uiting komen.

In een normale cel komen chromosomen in paren voor.

Combinaties: BB, Bb en bb

Slide 11 - Slide

Vachtkleur

Genotype = wat staat er op DNA

Fenotype = hoe komt het tot uiting

bB is altijd Bb want hoofdletter eerst!

Slide 12 - Slide

Ouders = P

Twee muizen paren

Vrouw = homozygoot grijs

Man = homozygoot bruin

BB = Dominant

bb = recessief

Eicel en zaadcel bevatten 1 chromosoom

Slide 13 - Slide

Nakomeling = F1

Eerste generatie

Alle nakomelingen zijn Bb en dus grijs

Grijs = dominant (B)

Bruin = recessief (b)

Slide 14 - Slide

F1 x F1

Nakomelingen planten voort

Kunnen elk 2 type geslachtcellen maken

Om te zien welke combinaties mogelijk zijn maken we een kruisingsschema

Slide 15 - Slide

F2 X F2

Slide 16 - Slide

Oefening

Bruine muis X Grijze muis (Bb)

Grijze kleur blijft dominant

Hoeveel % van de nakomelingen is bruin?

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Nog een oefening

Slide 19 - Slide

2 x heterozygoot=

P= Aa Aa

Welke geslachtscellen kunnen worden gemaakt?

Slide 20 - Slide

Dus hoeveel % is wit?

Slide 21 - Slide

Opdracht

Kruisingsschema oogkleur met M&M's

Nodig:

Bakje M&M's

Papieren

Klasgenoot

(je werkt in 2tallen)

Slide 22 - Slide

Onvolledig dominant

Dominante allel is niet dominant genoeg waardoor het recessieve allel deels tot uiting komt in het genotype

Hoofdletter met daarboven een aanduiding om het verschil te herkennen

Slide 23 - Slide

Intermediair overerven

Beide eigenschappen zijn even sterk aanwezig

Nakomelingen vertonen tussenliggende eigenschap: vaalrood

Beide eigenschappen krijgen een hoofdletter

Slide 24 - Slide

Polygeen overerven

Meerdere genen bepalen 1 eigenschap

Bijvoorbeeld huidskleur

Slide 25 - Slide

Volgende week

Di hybride kruisingen

Moduulboek 2021 Erfelijkheid niv 4

Oefenen met kruisingsschema's

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Video