Woordenschat - workshop taalbeleid 27-10-2022

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Woordenschat

Studiedag taalbeleid / 22-10-2022

inhoud

• Verschillende niveaus
  
• van DAT naar CAT
  
• werkvormen & zelf ervaren
  

Woordenschat

Een nieuw woord leer je niet door het maar één keer tegen te komen. Het moet zo'n zeven
keer terugkeren voordat het in het geheugen is opgeslagen en teruggevonden kan
worden (Appel, Kuiken & Vermeer, 2001 ).

oefenen

1) Ga in een cirkel staan.

2) Geef een associatie bij het woord. 

Bijvoorbeeld: trouwen - de
ring.

3) Noem bij het volgende woord ook een associatie. Bijvoorbeeld: de ring - duur. 

4) We gaan de cirkel rond: als je aan de beurt bent dan noem je een associatie bij het laatstgenoemde
woord. 

5) Je bent af wanneer je niet binnen 5 seconden een goede associatie noemt. Ga dan zitten.

het woord is...

school

rijke taal

Het Nederlands kent volgens schattingen zeker zo'n 1 miljoen woorden. De databank van het INT kent al 60 miljoen woorden.

De gemiddelde Nederlander kent er ongeveer tussen de 23.000-38.000 (veel studies, veel uitkomsten!)

INT = Instituut voor de Nederlandse Taal

woorden in niveaus

Europees/Nederlands niveau

A2/1F- groep 8 po

2F - onderbouw vo

B1/2F - h/v middenbouw, bb vmbo

B2/3F - bovenbouw h/v, mbo-4

C1/4F - hbo/wo

even testen... klik de link op de volgende dia

www.nederlandsetaaltest.nl

Voor jullie vakken kan dit betekenen

• In eerste instantie aandacht voor inhoud van teksten i.p.v. gericht op het goede antwoord
• Aandacht voor de overgang van dagelijkse taal naar academische taal: context aanbrengen / interactie organiseren / taalsteun geven

DAT → CAT

d agelijkse a lgemene t aal	c ognitief a cademische t aal
- 4.000 woorden - Concreet > over nu > over hier - Uh... dinges - Eenvoudige verbanden (omdat, maar)	- 500.000 - Abstract > verleden en toekomst > over daar - Nauwkeurig - Gedachteconstructies en verbanden (ten gevolge van, ondanks, nochtans

DAT → CAT

Waarin verschilt taalgebruik buiten/binnen school? De veelal schriftelijke, gecomprimeerde schooltaal is minder contextafhankelijk en heeft een grotere cognitieve complexiteit dan dagelijks taalgebruik over eenzelfde onderwerp. Het inzicht is dat leerlingen met Nederlands als tweede taal of taalzwakke leerlingen bijzonder belang hebben bij een doordachte stap van CAT naar DAT. Aandacht voor contextualisering dus. Maar vervolgens ook een doordachte overgang van praten naar lezen en schrijven, van mondeling naar schriftelijk taalgebruik. Wanneer je INTERACTIE, praten maar ook schrijven over vakinhouden, goed plant, geeft dat je ook de gelegenheid om gerichte feedback te geven op hoe leerlingen formuleren. Dat is een vorm van TAALSTEUN die leerlingen brengt tot complexere formuleringen die steeds vakspecifieker worden.

lesplanning

een aanpak

1. Doelen vaststellen

2. Beoordelingsvorm in CAT

3. Beginsituatie van de leerling: DAT

4. Activiteiten om kennis (+vaktaal) op te bouwen: van DAT naar CAT → context aanbrengen / interactie stimuleren / taalsteun bieden

5. Van DAT naar CAT: ondersteuning van het leren

de eigen lesmethode

Kijk nu eens in je eigen tekstboek van je eigen vak:

• Welke vaktaal herken je?
• Worden er veel signaalwoorden gebruikt?
• Welke woorden (dus niet de begrippen!) staan er in die leerlingen lastig (kunnen) vinden?

Vragen?

Of spreek op een later moment een lid van de taalgroep aan!

Lezen?

- Handboek taalgericht vakonderwijs

- Woordenstroom

- Of 1 van de vele academische studies