SAMENHANG & LEESVAARDIGHEID

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Samenhang & leesvaardigheid

Examentraining

1. samenhang in een tekst
2. verschillende verbanden
3. tekstanalyse

Wat is het verschil?

Soorten signaalwoorden

1. Opsomming
2. Toelichting of uitleg 
3. Tegenstelling 
4. Reden of verklaring 
5. Oorzaak EN gevolg 
6. Doel EN middel
7. Voorbeeld of bewijs 
8. Voorwaarde
9. Vergelijking 
10. Samenvatting of conclusie 

Betekenis

1. een bepaalde volgorde (kan ook in tijd)
2. opheldering
3. verschillende zaken tegenover elkaar 
4. het waarom (intern)
5. door het één, gebeurde het andere (extern)
6. doordat je het ‘middel’ gebruikt, kom je tot een bepaald doel
   
7. om iets te verduidelijken
8. iets dat nodig is of waarvan je eist dat het gebeurt, voordat iets anders gebeurt
9. naast elkaar bekijken: gelijkenis vaststellen
10. in het kort weergeven of een gevolgtrekking

verschil reden en oorzaak

Een reden heeft te maken met de menselijke wil of keuze.

• Er zijn veel goede redenen om te stoppen met roken. 
  (daarom/ omdat)

Een oorzaak heeft te maken met externe omstandigheden.

• Door een nog onbekende oorzaak had de trein vanmorgen
   vertraging. (doordat/ daardoor)

Koppel het signaalwoord aan het juiste tekstverband.

Opsomming

Tegenstelling

Voorwaarde

Echter

Maar

Daarentegen

Bovendien

En

Als

Tenzij

Indien

Daarnaast

Ik neem altijd een boterham, een koekje en fruit mee. Ook een flesje drinken mag niet ontbreken.

1. vergelijking
2. opsomming
3. voorbeeld

Mandarijnen lijken soms op sinaasappels.

1. voorbeeld
2. samenvatting-conclusie
3. vergelijking

Mandarijnen zijn bijvoorbeeld vaak heel sappig, daardoor krijg je vieze handen.

1. voorbeeld
2. doel-middel
3. oorzaak-gevolg

Om niet te laat te komen, ga ik altijd op tijd van huis.

1. oorzaak-gevolg
2. doel-middel
3. tijd

Op school wil ik voor de les nog van alles doen, zoals even kletsen met mijn vriendin.

1. voorbeeld
2. voorwaarde
3. opsomming

Vragen bij PISA: wat kunnen onze 15-jarigen eigenlijk niet? https://neerlandistiek.nl/2020/07/pisa-wat-kunnen-onze-15-jarigen-eigenlijk-niet/

1. Wat is het onderwerp van deze tekst?
Het onderwerp formuleer je in een woord of woordgroep (géén hele zin).

2. Wat is de hoofdgedachte van deze tekst?
Oftewel: wat zegt de schrijver, in één hele zin, over dit onderwerp? Let op: formuleer je antwoord op zo’n manier dat het duidelijk is voor iemand die de tekst helemaal niet gelezen heeft.

3. Wat is het doel van deze tekst?

4. Welke tekstsoort is dit?

5. Op welke manier trekt de schrijver de aandacht in de inleiding?
(Bijvoorbeeld met een anekdote, een vraag, aankondigen van het onderwerp, etc.)

6. Waarmee sluit de schrijver af?
(Bijvoorbeeld met een samenvatting, een conclusie, een oproep, etc.)

TOT SLOT

• Je kunt op www.facet.nl oefenen met de examens van vorig jaar... Doe dit!
• SUCCES!