13.1 Eten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Planning

- Welkom!

- Quiz

- Leerdoelen

- Instructie

- Zelfstandig werken

- Afsluiten

Ben je startklaar?

- telefoon in de kluis

- jas aan de kapstok of in je kluis

- tassen van tafel

- spullen voor je

Log in in LessonUp!

Ben je ingelogd?

Super! Draai je laptop om.

 20 sec per vraag!

15 seconden per vraag!

Hoe heet de fase waarin je geïnfecteerd bent, maar nog geen symptomen hebt?

1. Besmetting
2. Diagnose
3. Genezing
4. Incubatie

Welk deel zit wel om plantencellen, maar niet om dierlijke cellen?

1. Celwand
2. Celmembraan
3. Cytoplasma
4. Celkern

Welke dieren hebben knipkiezen?

1. Planteneters
2. Vleeseters
3. Alleseters

Hoe komt lucht met zuurstof het lichaam van een insect binnen?

1. Via de mondopening
2. Via filtertjes in de poten
3. Via gaatjes in het achterlijf
4. Via buisjes in de voelsprieten

Waar in een plant zitten vaten?

1. Stengel
2. Blad
3. Bloem
4. Alle delen

Wat biedt geen bescherming tegen de kou?

1. Water tussen de veren
2. In winterslaap gaan
3. Vetlaag onder de huid
4. Stilstaande lucht tussen de haren

Hoe lang zijn de darmen van een potvis?

1. 6 meter
2. 60 meter
3. 600 meter

Hoektanden

Snijtanden

Kiezen

Leerdoelen

• Je kunt aan het gebit en de darmen van zoogdieren zien wat ze eten.
  
• Je kunt uitleggen waardoor plantaardig voedsel moeilijker te verteren is dan dierlijk voedsel.
  
• Je kunt uitleggen waar dieren de energie uit hun voedsel voor gebruiken.
  
• Je kunt beschrijven hoe planten aan voedsel komen.
  
• Je kunt uitleggen hoe organismen voorkomen dat ze opgegeten worden.
  
• Je kunt beschrijven hoe eencellige dieren voedsel opnemen en (afval)stoffen afgeven.

3 Soorten eters

langer darmkanaal nodig om planten te verteren

Er zijn verschillen tussen de snijtanden, hoektanden en kiezen.

Vind je dit lastig? Er zijn extra dia's in de lessonup!

Verteringsstelsel van planteneters

Plantaardig voedsel: taaie celwanden zijn moeilijk te verteren

Planteneters:

- vaak meerdere magen

- herkauwen = gras komt vanuit de pens terug in de bek

- hele lange darmen met bacteriën die helpen bij de vertering

Verteringsstelsel koe: 20x lichaamslengte

Verteringsstelsel vleeseters

Dierlijk voedsel: geen celwanden

Vleeseters:

- één maag

- korte darmen

Verteringsstelsel kat: 4x lichaamslengte

Hoe groot is het verteringsstelsel van een mens denk je?

1. 4x de lichaamslengte
2. 5x de lichaamslengte
3. 10x de lichaamslengte
4. 20x de lichaamslengte

Wat?	Maken: 13.1 opdr. 2, 5, 6, 7, 9, 10, 11
Hoe?	In je (online) boek. Werkbladopdrachten maak je in je schrift. Fluisterend overleggen.
Hulp?	Steek je hand op. Je mag ook overleggen met je buurman/buurvrouw.
Tijd?	15 minuten
Klaar?	Antwoorden controleren met nakijkblad in teams
Opbrengst	Als je klaar bent heb je je huiswerk af! Nu weet je meer over de stof.

Energiebalans

Energiebalans = hierin kun je zien hoeveel energie (E) een dier binnenkrijgt en waaraan het dier de energie besteed.

B = bewegen.
T = lichaam op temperatuur houden.
P = produceren van nieuwe cellen.
U = wat het lichaam uitgaat (poep, urine, zweet).

Hoe 'eten' planten?

Fotosynthese in de bladgroenkorrels!

Van glucose maken ze:

Zetmeel (reservevoedsel)

Vetten (reservevoedsel)

Eiwitten (bouwstoffen)

Vitaminen (beschermende stoffen)

Mineralen zijn nodig bij het maken van eiwitten.

Voorkomen dat je gegeten wordt

Prooidieren = dieren die gegeten worden

- oren en ogen aan de zijkant

- camouflage = niet opvallen in de omgeving

- mimicry = lijken op een gevaarlijk dier

Planten verdedigen zichzelf ook!

Wat?	Maken: 13.1 opdr. 13, 14, 17, 18, 20 t/m 23
Hoe?	In je (online) boek. Werkbladopdrachten maak je in je schrift. Fluisterend overleggen.
Hulp?	Steek je hand op. Je mag overleggen met je buurman/buurvrouw.
Tijd?	15 minuten
Klaar?	Eerst nakijken. Je mag aan de slag met een ander vak mits je alles af hebt!
Opbrengst	Als je klaar bent heb je je huiswerk af! Nu weet je meer over de stof.