osteoporose

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

osteoporose

Mariam & kristina

Osteoporose

Osteoporose 

Een ander woord voor botontkalking is osteoporose. De hoeveelheid bot (dichtheid) en de kwaliteit ervan neemt af, waardoor je botten minder sterk worden.

In je botten wordt voortdurend nieuw botweefsel aangemaakt en oud botweefsel afgebroken. Tijdens de groei is er meer aanmaak van botweefsel, op oudere leeftijd meer afbraak. Daarom worden je botten brozer naarmate je ouder wordt. Ze kunnen dan gemakkelijker breken en ruggenwervels kunnen inzakken. https://www.google.com/imgres?imgurl=https%3A%2F%2Fwww.tergooi.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F10%2FOsteoporose-1.jpg&tbnid=y8hb2LGTZCREpM&vet=12ahUKEwis9NmZ7e6EAxXU6QIHHbYpBv8QMygBegQIARBS..i&imgrefurl=https%3A%2F%2Fwww.tergooi.nl%2F20-oktober-osteoporosedag-botontkalking-ontdek-het-op-tijd%2F&docid=T2pChjnET-96xM&w=1200&h=777&q=osteoporose&hl=nl&client=safari&ved=2ahUKEwis9NmZ7e6EAxXU6QIHHbYpBv8QMygBegQIARBS

wie zijn de risico groepen

vitamine d zorgt dat uw lichaam calcium (kalk) en fosfaat uit voedsel opneemt

waarom prednison veroorzaakt osteoporose?

waarom prednison veroorzaakt osteoporose?

De hoge dosis prednisolon kan tot botontkalking leiden. Bovendien hebben veel clienten nierproblemen. Een slechte nierwerking ontregelt de hormoonhuishouding van het lichaam, in het bijzonder de hormoonhuishouding (e hormonale huishouding is de interactie van een of meer hormonen in het lichaam van mens of dier.) die het fosfaatgehalte in het bloed bewaakt.

Fosfaat is een mineraal dat in ons lichaam verschillende functies heeft. Samen met calcium (= kalk) geeft het stevigheid aan onze botten. Omdat uw nieren minder goed werken, plast u te weinig fosfaat uit. Daardoor kan het fosfaat in het bloed ophopen.

welke hormonen spelen een rol voor gezonde botten?

oestrogeen en schildklierhormoon

testosteron

progesteron

alles is goed

oestrogeen en schildklier hormoon

De rol van schildklierhormoon

Schildklierhormoon is essentieel voor de ontwikkeling van het skelet bij kinderen en is een belangrijke regulator van botonderhoud bij volwassenen. Het is van invloed op de snelheid waarmee we botweefsel vervangen.

Bij een te snel werkende schildklier (en dus een teveel aan schildklierhormoon) stimuleert de osteoclasten, waardoor bot sneller wordt afgebroken, dan de osteoblasten kunnen bijbenen. Hierdoor is er meer botafbraak dan botaanmaak, waardoor de botdichtheid afneemt. Een snelle schildklier, maar ook een teveel aan schildkliermedicatie lopen dus meer risico op osteoporose.

Bij een te traag werkende schildklier (en dus een te kort aan schildklierhormoon) worden de osteoclasten minder gestimuleerd, waardoor botdichtheid iets zou kunnen verhogen, maar echt goed bewijs hiervoor is er nog niet gevonden. Er is wel een ander duidelijk verband tussen een trage schildklier en risico op osteoporose. 

Osteoclasten (bot afbrekende cellen) zorgen voor de afbraak van het bot, terwijl osteoblasten (bot vormende cellen) weer nieuw bot aanmaken. De stofwisseling van het botweefsel heeft een doorlopende aanvoer van voedingsstoffen en doorlopende afvoer van afbraakproducten nodig.

de rol van oestrogeen

De hormonen oestrogeen, testosteron en progesteron spelen een belangrijke rol voor de botten. Vooral het vrouwelijke hormoon oestrogeen remt de botafbraak. Bij het vorderen van de leeftijd neemt de productie van deze hormonen af. Door de overgang gebeurt dit vrouwen alleen veel abrupter dan bij mannen. Wanneer je door de overgang minder oestrogeen produceert neemt de botafbraak sterker toe en kan er osteoporose ontstaan.

Antihormoontherapie remt de aanmaak van oestrogenen, waardoor uw botten kunnen/zullen brozer worden. U voelt het niet als uw botten brozer worden door het ouder worden of door antihormoontherapie, zoals Tamoxifen,

Oestrogeen wordt vaak hét vrouwelijke hormoon genoemd. Dat komt omdat oestrogeen een belangrijke rol speelt:

Bij de ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtskenmerken.

Gedurende de menstruatiecyclus.

Tijdens de zwangerschap. 

Oestrogeen wordt, onder andere, aangemaakt in de eierstokken, maar kan ook worden aangemaakt in je vetcellen. Dit maakt dat oestrogeen ook bij mannen voorkomt, zij het in mindere mate.

Het progestroonhormoon is nodig voor vrouwen die hun baarmoeder nog hebben. Het voorkomt dat het baarmoederslijmvlies door de oestrogeenhormonen bovenmatig gaat groeien. 

testosteron is een mannelijk geslachtshormoon. Het is nodig voor de aanmaak van sperma en zorgt voor mannelijke kenmerken, zoals lichaamsbeharing, baardgroei, een lage stem, ontwikkeling van de penis en zaadballen en voor meer spiermassa. Het is ook nodig om seksueel opgewonden te raken.

OSTEOPOROSE KOMT BIJ VROUWEN MEER DAN MANNEN

ongeveer twee keer zoveel vrouwen als mannen krijgen osteoporose.

Na de menopauze valt het hormoon oestrogeen bij vrouwen grotendeels weg. Hierdoor maakt het lichaam geen bot meer aan. Daardoor is osteoporose een aandoening die vooral op oudere leeftijd voorkomt, maar kan soms ook op jongere leeftijd voorkomen

WAAR BEGINT OSTEOPOROSE

WAAR BEGINT OSTEOPOROSE?

 je merkt niet dat u botontkalking heeft, totdat je een bot breekt. Op dat moment krijg je klachten. je voelt pijn, jouw houding verandert of het bot verandert van stand. Botbreuken door osteoporose komen vaak voor in de wervels, de pols of de heup.

WAT ZIJN DE OORZAKEN VAN OSTEOPOROSE OP JONGE LEEFTIJD

Bij jonge mensen is de oorzaak van deze verstoorde botontwikkeling vaak bekend. Dit heet secundaire osteoporose. Oorzaken zijn bijvoorbeeld:

• te weinig calcium en vitamine D;
  
• overmatig alcoholgebruik en roken;
  
• te weinig lichaamsbeweging, bedlegerigheid;
  
• te weinig geslachtshormonen door late puberteit, vervroegde overgang, verwijderde eierstokken of teelballen, of afwezige menstruatie;
  
• laag gewicht;
  
• ziektes: o.a. chronische ontstekingsziektes (reuma, SLE), (bij)schildklierziektes, darmziektes (coeliakie, ziekte van Crohn), diabetes, COPD, astma; 
  
• medicijnen: o.a. prednison en vergelijkbare medicijnen (glucocorticoïden), antihormonale therapie, anti-epileptica;
  
• zwangerschap en borstvoeding (in zeldzame gevallen) .
  

Dit komt doordat voedingsstoffen slechter door het lichaam worden opgenomen.

copd omdat de bui

Verpleegkundige aandachtspunten

Verpleegkundige aandachtspunten

Activiteitenpatroon: Langdurige pijn is vermoeiend. Adviseer de zorgvrager om regelmatig rust te nemen, bijvoorbeeld een kwartier per uur. Met name balansoefeningen zijn goed voor de zorgvrager. Wees ook bedachtzaam op het mogelijk spontaan breken van botten.

voeding en stofwisseling patroon:Een zorgvrager met osteoporose moet goed en gevarieerd eten voor gezonde botten. Met name de inname van calcium, magnesium en vitamine D is belangrijk

Uitscheidingspatroon:Door een kromme houding en een inzakkende wervelkolom kunnen de organen erg op de blaas drukken, met urine-incontinentie als gevolg. De zorgvrager kan zich hier erg voor schamen. Adviseer en ondersteun de zorgvrager bij het gebruik van incontinentiemateriaal.

Cognitie- en waarnemingspatroon: De chronische pijn vormt een grote belemmering voor de zorgvrager. denk aan pijnstelling

Zelfbelevingspatroon:De zorgvrager kan de moed verliezen en depressief worden