PF3DIH bijeenkomst 5 23-24 Taal

• Communicatie
• HBO
• Studiejaar 3

PF3DIH

bijeenkomst 

Mariël Hidding

[e-mail]

06-38997231

Programma

Terugblik

Doelen

TOS

NT2

Dyslexie

OPP

Terugblik; wat weet je nog?

voorkennis ophalen

Informatie die herkend wordt of kan worden gelinkt aan bestaande kennis wordt doorgelaten en opgenomen in het langetermijngeheugen. Ons brein is dus voortdurend op zoek naar betekenis (wat weten we al) en verbindingen die kunnen worden gelegd.

Activeren van voorkennis zorgt er dus voor dat het werkgeheugen informatie herkent en deze doorsluist naar het langetermijngeheugen, en dat de nieuwe kennis gekoppeld wordt aan bestaande kennis (De Bruyckere, 2017).

Sneeuwbaleffect

De leerlingen schrijven één aspect op van wat ze weten of geleerd hebben over het onderwerp. Frommel het papier op tot een bal als je klaar bent. Verzamel de ballen van iedereen, schud ze door elkaar en deel ze daarna uit. Als je een sneeuwbal hebt, maak dan deze open, lees wat erop staat en frommel hem weer op en doe weer bij de andere ballen. Zo kan je een aantal keer doorgaan. Daarna kun je er eventueel een aantal klassikaal bespreken. (https://cdn.portalengroep.nl/data/ftpstorage/energizers_voorkennis_activeren.pdf)

doelen van vandaag

• Je hebt kennis opgedaan over leerlingen met een TOS en weet hoe je deze leerlingen kunt ondersteunen
• Je hebt kennis opgedaan over NT2 leerlingen en weet hoe je deze leerlingen kunt ondersteunen
• Je hebt kennis opgedaan over leerlingen met dyslexie en weet hoe je deze leerlingen kunt ondersteunen
• Je weet wat een OPP is en wat er in een OPP moet worden geschreven

Ervaar TOS

Laat een aantal studenten zichzelf voorstellen in het Frans. Naam ,leeftijd, werk, hobby.

Kenmerken TOS

 TOS

‘Wat is taal toch verbonden met wie je bent, je hele persoonlijkheid. Je grapjes, je anekdotes, je woordspelingen. Alles valt weg zonder taal, en daarmee verdwijn je zelf ook.’

Uit: Pilgrim Fathers Complot – Jeroen Windmeijer

(HarperCollins, 2018)

https://www.youtube.com/watch?v=sxl-MKFs-0U

Signaleringslijst invullen

www.rtvutrecht.nl

https://www.rtvutrecht.nl/tv/aflevering/docu/RTVU_3461769_20221011130000

https://www.linkedin.com/pulse/tos-de-klas-doceren-meer-doseren-bernadette-sanders-rosbergen/?originalSubdomain=nl

www.linkedin.com

https://www.linkedin.com/posts/bernadette-sanders-rosbergen-drs-76b01913_documentaire-mijn-ding-is-taal-zeg-maar-activity-6986398374191124480-oL9J/?originalSubdomain=nl

Gevolgen van TOS

- Communicatieve redzaamheid/participatie

- Leerontwikkeling (school en leren)

- Gedrag/ sociaal emotioneel 

In tweetallen deelgebieden bespreken

Zet voorbeelden van wat je hiervan in de klas ziet op Padlet:

https://ap.lc/Xqyz9

Bespreek in tweetallen per deelgebied.

In elke klas 2 kinderen! (7-9%)

Meer jongens dan meisjes.

Gevolgen TOS in de klas

Communicatie en participatie

- Verstaanbaarheid en woordvinding

-  Communicatieve redzaamheid

School en leren

- Problemen in (aanvankelijk) lezen en spellen

- Vertraagde informatieverwerking (instructie)

- Denken (van A naar B, leggen van verbanden)

- Vaak zwakke executieve functies (innerlijke taal)

- Overvraging

Gedrag/sociaal-emotionele ontwikkeling

- Faalangst, schaamte

- Aansluiting vinden, voelen zich buitengesloten, trekken zich terug

- Voelt zich niet begrepen

- Betrokken bij conflicten en agressie

- Concentratie

Bespreek in tweetallen per deelgebied.

In elke klas 2 kinderen! (7-9%)

Meer jongens dan meisjes.

Doorverwijzen naar zorg

1 Auris aanmeldpunt voor zorg en onderwijs

Ontmoetingsdagen voor kinderen

NT2

Deze leermiddelen
zijn er:

Vandaag de dag kun je via internet meertalige leermiddelen rond allerlei thema’s de klas binnenhalen. Ondertitelde Youtube-filmpjes, Nieuwsbegrip, woordenlijstjes, vertaalde Wikipediapagina’s, spelletjes, oefeningen... Vaak vinden kinderen er vlot hun weg. Geef ze de ruimte.

Met uitsluitend dagelijkse taal (DAT) redden kinderen het niet in het onderwijs. Vanaf de middenbouw groeit de rol van CAT, de schooltaal (Cognitieve Academische Taalvaardigheid). Het fundamentele onderscheid tussen DAT en CAT verklaart waarom eerste opvang alléén – aanspreekbaar worden en DAT ontwikkelen – onvoldoende is om verder te komen. Uit internationale studies blijkt dat voor succesvolle integratie

zeker vijf jaar nodig is, met name oudere

nieuwkomersleerlingen: zij hebben

minder tijd mee te groeien in de schoolse taalvaardigheden.

Bij meertalige leerlingen is extra aandacht nodig voor de ontwikkeling van DAT naar CAT, omdat bij hen de DAT in de nieuwe taal nog niet zo goed ontwikkeld is als bij Nederlandse leeftijdsgenoten. Dat betekent dat zij in mindere mate kunnen terugvallen op de dagelijkse taalvaardigheid in hun tweede taal. Zij moeten van de schooltaal zowel het concept als het label leren in een andere taal en daar is extra ondersteuning en tijd voor nodig. Het duurt gemiddeld ongeveer 5 tot 7 jaar voordat meertalige leerlingen een niveau van CAT bereiken die vergelijkbaar is met hun Nederlandse klasgenoten.

Uit internationale studies blijkt dat voor succesvolle integratie

zeker vijf jaar nodig is, met name oudere

nieuwkomersleerlingen: zij hebben

minder tijd mee te groeien in de schoolse taalvaardigheden.

Bij meertalige leerlingen is extra aandacht nodig voor de ontwikkeling van DAT naar CAT, omdat bij hen de DAT in de nieuwe taal nog niet zo goed ontwikkeld is als bij Nederlandse leeftijdsgenoten. Dat betekent dat zij in mindere mate kunnen terugvallen op de dagelijkse taalvaardigheid in hun tweede taal. Zij moeten van de schooltaal zowel het concept als het label leren in een andere taal en daar is extra ondersteuning en tijd voor nodig. Het duurt gemiddeld ongeveer 5 tot 7 jaar voordat meertalige leerlingen een niveau van CAT bereiken die vergelijkbaar is met hun Nederlandse klasgenoten.

Scaffolding

Scaffolding: in de steigers

Wat kun je in de klas doen om het proces van DAT naar CAT bij meertalige leerlingen te ondersteunen? Dat kan met behulp van scaffolding. Scaffolding betekent letterlijk ‘steiger’. Je zet als het ware de taalontwikkeling ‘in de steigers’ en zodra de leerling zelf steeds vaardiger wordt, breek je de steiger stapsgewijs weer af. Scaffolding is dus tijdelijk. 

Er zijn twee vormen van scaffolding: geplande scaffolding en interactieve scaffolding.

Geplande scaffolding houdt in dat je lesmaterialen en activiteiten inzet die de leerling kan helpen bij het ontwikkelen van zijn taalvaardigheid.

Voorbeelden hiervan zijn het inzetten van visuele hulpmiddelen en concrete materialen en het werken met voorbeeldwoorden en -zinnen. Je kunt bijvoorbeeld in de klas basiswoorden ophangen op voorwerpen (de deur, het bord, de tafel, de klok, etc.). Ook kun je de aangeboden woorden op strookjes geven en die door de leerlingen bij een afbeelding laten leggen. Zo hoeven ze de woorden zelf nog niet actief te gebruiken als ze dat nog niet kunnen. In een later stadium, als de leerling zover is, maak je deze opdracht moeilijker (en breek je de steiger als het ware af) door ze de woorden er zelf zonder voorbeeld bij te laten schrijven.

Bij interactieve scaffolding

ligt de nadruk op de interactie tussen de leerkracht en de leerling. Bij scaffoling gaat het om talige ondersteuning die de leerkracht kan geven tijdens gesprekjes die worden gevoerd.  De leerkracht probeert het niveau van de taaluiting van de leerling omhoog te krijgen door goede taaluitingen te herhalen, het kind te vragen preciezer te formulieren of door verkeerde taaluitingen goed terug te geven (“Wij naar buiten gaan?” “Ja, we gaan naar buiten.”). Op deze manier hoort de leerling direct wat de juiste manier van formuleren is en krijgt de leerling veel kansen dit zelf toe te passen. Ook kun je zo een diepere laag aanbrengen op het gebied van woordenschat en begrip.

Een voorbeeld hiervan:

Kind: ‘Het wordt weer warmer buiten!’

Leerkracht: ‘Dat klopt, de temperatuur stijgt’.

In dit voorbeeld bevestigt de leerkracht de uiting van het kind, maar zorgt tegelijkertijd voor een verdieping van de taaluiting.

Hier vind je meer informatie over dit onderwerp: Its!

Geplande scaffolding; vooraf bedacht

Interactieve scaffolding verwijst naar meer spontane scaffolding, bijvoorbeeld door een onderwijs-leergesprek waarin je stap voor stap een leerling of student verder helpt in de dialoog – iets wat bijvoorbeeld sterk naar voren komt bij didactisch coachen (Voerman en Faber, 2019).

https://www.zwijsen.nl/dyslexie/ervaar-zelf-hoe-het-is-om-dyslexie-te-hebben/

www.zwijsen.nl

Middelen dyslexie

Leerlingdossier

Hoe werkt het opbouwen van een dossier voor een aanvraag voor een dyslexie onderzoek?

https://dyslexiecentraal.nl/doen/materialen/leerlingdossier-dyslexie

dyslexiecentraal.nl

Voor welke leerlingen schrijf je een OPP?

Voor alle basisschoolleerlingen

Voor alle basisschoolleerlingen die extra ondersteuning nodig hebben

Voor alle basisschoolleerlingen die worden doorverwezen naar SBO of SO

Voor de basisschoolleerlingen die wij zelf mogen uitkiezen

Wat moet er in een OPP?

De verplichte onderdelen van het ontwikkelingsperspectief staan beschreven in de wet en zijn:

  

• de verwachte uitstroombestemming van de leerling
  
• de onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming van de leerling (met in elk geval een weergave van de belemmerende en bevorderende factoren)
  
• Het handelingsdeel: welke begeleiding de leerling nodig heeft en wie deze begeleiding gaat geven. Ouders hebben hier instemmingsrecht op.
• een beschrijving van de te bieden ondersteuning en begeleiding en - indien aan de orde - de afwijkingen van het (reguliere) onderwijsprogramma.

Uitstroomprofiel

Naast de onderwijsdoelen en de ondersteuning, wordt in het ontwikkelingsperspectief bepaald welk uitstroomprofiel het beste past bij een leerling. Net als de rest van het ontwikkelingsperspectief, wordt dit jaarlijks geëvalueerd en kan het worden bijgesteld. De verschillende uitstroomprofielen zijn:vervolgonderwijs: gericht op het behalen van een regulier diplomaarbeidsmarktgericht: gericht op een overstap naar de arbeidsmarkt, indien mogelijk met een duurzaam arbeidscontractdagbesteding: gericht op zo zelfstandig mogelijk functioneren in vormen van dagactiviteiten

Wat er in een
OPP moet:

De verplichte onderdelen van het ontwikkelingsperspectief staan beschreven in de wet en zijn:

• De verwachte uitstroombestemming van de leerling
• De onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming van de leerling (met in elk geval een weergave van de belemmerende en bevorderende factoren).
• Het handelingsdeel: welke begeleiding de leerling nodig heeft en wie deze begeleiding gaat geven. Ouders hebben hier instemmingsrecht op.
• Een beschrijving van de te bieden ondersteuning en begeleiding en - indien aan de orde - de afwijkingen van het (reguliere) onderwijsprogramma.

Waar ik mij in ga verdiepen is:

Volgende bijeenkomst

Werkbijeenkomst