V2 - Grammatica - oefeningen met ng/wg en zww/hww/kww

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Planning

Stillezen: 5 minuten

Instructie met opdrachten: 25 minuten

Zelfstandig oefenen, op eigen niveau verder: 10-15 minuten

Klassikale afronding: 5 minuten

Doel van deze les:

     Werkwoorden herkennen en benoemen:

   > Zelfstandig werkwoord

   > Hulpwerkwoord

   > Koppelwerkwoord

     Gezegdes herkennen en benoemen:

   > Naamwoordelijk gezegde 

   > Werkwoordelijk gezegde

   

Zelfstandig werkwoord

• Zelfstandige werkwoorden kunnen 'zelfstandig' in een zin     staan.
• Een zelfstandig werkwoord kan niet worden weggelaten.
• Staat er maar 1 werkwoord in de zin, dan is dat een  zelfstandig werkwoord                                                                                (of een koppelwerkwoord, daarover straks meer) 

Voorbeelden ZWW:

De kinderen spelen op straat

Welk ww kan niet worden weggelaten?

Staat het werkwoord alleen? > zww (of kww)

De kinderen hebben op straat gespeeld

Hulpwerkwoord

De kinderen hebben op straat gespeeld

Meer werkwoorden in de zin?
Dan is er (minstens) één het hulpwerkwoord.

Het hulpwerkwoord geeft "hulp" aan het zelfstandige werkwoord en kan ook worden weggelaten.

Het hulpwerkwoord heeft zelf geen duidelijke betekenis. 

hulpwerkwoord

ben

hebt

wordt

heeft

had

is

word 

Heb moeten

zelfstandig werkwoord

veranderd

uitgekozen

gehersenspoeld

bedacht

gepakt

geweest

gereden

aangeven

Koppelwerkwoorden 

- Een koppelwerkwoord geeft aan dat het onderwerp iets is.

- Koppelwerkwoorden komen voor in zinnen met een 

   naamwoordelijk gezegde.

- Er zijn 9 koppelwerkwoorden.

Koppelwerkwoorden

Het onderwerp is iets 

ZWABBELS + HDV

Heten = genoemd worden

Dunken = lijken / denken

Voorkomen = gebeuren

Voorbeeldzin 1: 

Zij is voorzitter

Zij = onderwerp

is = koppelwerkwoord

(het koppelt voorzitter aan zij.

is, is een vorm van het koppelwerkwoord zijn)

Voorbeeldzin 2:

Zij is voorzitter geweest

Zij = onderwerp

is = hulpwerkwoord

(is erbij gekomen om de voltooide tijd te maken)

geweest = koppelwerkwoord (geweest komt van zijn)

Nu jij:

Schrijf van de volgende zinnen de werkwoorden op en benoem ze: hww, zww, kww

1. Ik moet elke dag naar school fietsen

2. Wij zijn al een week verkouden

3. Wij zijn een week ziek geweest

4. Wij zijn een week thuis geweest

naamwoordelijk of werkwoordelijk gezegde?

Kijk naar de verschillende zinnen. wwg of nwg?

Hij gaat vandaag naar voetbal              

Hij is vandaag naar voetbal gegaan 

Hij wordt vandaag keeper

Hij is vandaag keeper geworden

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde zegt wat iemand of iets (het onderwerp) IS (of wordt of blijft).

Het naamwoordelijk gezegde = kww + [nw] + ww

het koppelwerkwoord + het naamwoord dat iets zegt over het onderwerp + alle andere aanwezige werkwoorden

Wat is het nwg? [vergeet haken niet]

De toets zou erg moeilijk zijn

Wat is het nwg? [vergeet haken niet]

Hij is een bijzondere componist geweest

Wat is het nwg?  [vergeet haken niet]

Pas gisteren bleek zijn bekentenis

hartstikke vals

werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde.

Alle werkwoorden in de zin = werkwoordelijk gezegde (WWG).

Werkwoordelijk gezegde?

'Ik kan het werkwoordelijk gezegde benoemen.'

1. ik
2. kan
3. benoemen
4. kan benoemen

Zelfstandig oefenen op maat

Kies uit de verschillende opdrachten:

1. herken en benoem het hww, zww en kww      = geel

2. herken en benoem het wwg en het nwg         = rood

3. creatieve schrijfopdracht wwg en nwg            = groen

4. creatieve schrijfopdracht met hww, zww en kww + wwg/nwg

                                                                                                  = blauw    

   10 minuten

Welke 6 werkwoorden kunnen koppelwerkwoorden zijn?

Benoem de gezegdes:

 zin 1: De zon schijnt  vandaag voor veel uren 

zin 2: De zon schijnt vandaag sterk te zijn

Benoem de werkwoorden

zin 1: Het weer blijft slecht

zin 2: Hij blijft binnen

Afronding & Reflectie

Wat hebben we deze les gedaan?

Hoe vond je het gaan? Wat ging goed en wat niet? 

Heb je de lesdoelen gehaald? 

Bedenk waar je volgende les verder mee wil oefenen

Doelen gehaald? 

     Werkwoorden herkennen en benoemen:

   > Zelfstandig werkwoord

   > Hulpwerkwoord

   > Koppelwerkwoord

     Gezegdes herkennen en benoemen:

   > Naamwoordelijk gezegde 

   > Werkwoordelijk gezegde