Leesvaardigheid H1 : Les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Vandaag en morgen:

- 10 minuten lezen

- Terugblik vorig jaar: alle theorie leesvaardigheid

- Je kan een onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken.

- Je kan kernzinnen herkennen.

- Je kan een korte tekst samenvatten.

Proefwerk: Leesv. + woordenschat H1 tm H3 (2x)  vrijdag 10 november

10 minuten lezen

Leesvaardigheid Brugklas

• Onderwerp van de tekst; 

                Oriënterend lezen

• Deelonderwerpen; 

                 Globaal lezen

• Hoofdgedachte van de tekst;

                  Precies lezen

• Tekstverbanden en signaalwoorden;
• Het doel van een tekst;
• Het doel van afbeeldingen bij een tekst.

Het onderwerp van een tekst

- Waar gaat de tekst over?

1. Je vindt het onderwerp door oriënterend te lezen:

      titel, illustraties, tussenkopjes, anders gedrukte woorden + eerste alinea lezen.

2. Je beantwoordt vervolgens de vraag: waar gaat de tekst over?

Deelonderwerpen

Een deelonderwerp is een aspect (deel) van het onderwerp.

voorbeeld:          Onderwerp = de olifant

                          mogelijke deelonderwerpen: leefgebied, uiterlijke kenmerken, eetgewoontes

1. Een deelonderwerp vindt je door globaal lezen:

Je leest de eerste en de laatste zin van alle alinea's.

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is één volledige zin, die het belangrijkste samenvat wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt. 

1. Lees de tekst precies.

2. Beantwoord de vraag: Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt?

3. Je antwoordt in 1 hele zin. 

Tekstverbanden en signaalwoorden

• Samenhang tussen zinnen en alinea's.
• De samenhang herken je aan signaalwoorden.

Het doel van een tekst

Een schrijver heeft een doel met zijn tekst. Er zijn vier tekstdoelen:

1. Amuseren
2. Informeren
3. Overtuigen
4. Activeren

Het doel van een illustratie

Een schrijver kan met een illustratie verschillende doelen hebben. Hij wil:

1. De tekst verfraaien.
2. De aandacht trekken.
3. Informatie uit de tekst verduidelijken.
4. Informatie uit de tekst aanvullen.

Aan de slag

Maken: blz. 238 opdr. 1

Kijk op blz. 236, 237 voor de theorie van de brugklas

apps.noordhoff.nl

Hoofd- en bijzaken en kernzinnen

Hoofdzaken:  De belangrijkste informatie in een tekst.

Bijzaken: Dat wat niet zo belangrijk is.

Kernzin: De hoofdzaak van een alinea: de belangrijkste zin van een alinea.

1. De eerste zin
2. De tweede zin
3. De laatste zin
4. De een na laatste zin

Een samenvatting maken

Als je weet wat de hoofdzaken van een tekst zijn, kun je een samenvatting van de tekst maken. Dat doe je als volgt:

1. Je onderstreept de kernzinnen. 

2. Bepaal de hoofdgedachte van de tekst.

3. Begin je samenvatting met de titel van de tekst en de auteur.

4. Je samenvatting begint of eindigt met de hoofdgedachte van de tekst. Vervolgens neem je de kernzinnen over en maak je er een samenhangende tekst van. Gebruik signaalwoorden om verbanden aan te geven.

Oefenen:

M. Nieuw Nederlands online

Lezen - Hoofdstuk 1 - Hoofd- en bijzaken en kernzinnen

tm opdr. 3 (inclusief startopdracht en theorie)

Vandaag:

- Je kan een onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken.

- Je kan kernzinnen herkennen.

- Je kan een korte tekst samenvatten.