Grammatica leerjaar 1 MHV: werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1

Nederlands

Thema 3 - Grammatica

Lesdoel

Na deze les weten jullie wat het werkwoordelijk gezegde (WG) is en hoe je het kunt vinden.

Jullie weten ook wat het naamwoordelijk gezegde (NG) is.

Grammatica - zinsdelen

Deze les 

Grammatica - zinsontleden 

• Werkwoordelijk gezegde (wg)
• Naamwoordelijk gezegde (ng) -> VWO
• Afsluitende quiz

Grammatica - zinsdelen

Zinsontleden stap voor stap

1. persoonsvorm
2. streepjes tussen de zinsdelen
3. onderwerp
4. gezegde

Grammatica - zinsdelen

Hoe vind je de
persoonsvorm?

Zinsontleden stap voor stap

Grammatica - zinsdelen

Joey en Emre klagen al weken over de lockdown.

1. PV =

2. Strepen zetten
3. OW = 

Zinsontleden stap voor stap

Grammatica - zinsdelen

Joey en Emre  | klagen | al weken | over de lockdown.

1. PV = klagen

2. Strepen zetten
3. OW = Joey en Emre

4. WG = ??

Werkwoordelijk gezegde

• zegt wat het onderwerp doet
• bestaat uit alle werkwoorden in de zin

• bevat alle onderdelen van een scheidbaar werkwoord
• aan het & te horen ook bij het WG (als ze voor het werkwoord staan)

Grammatica - zindelen

Werkwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Joey en Emre  | klagen | al weken | over de lockdown.

1. PV = klagen

2. Strepen zetten
3. OW = Joey en Emre

4. WG = klagen

Werkwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Mijn vader en moeder willen nog deze zomer verhuizen.

1. PV = 

2. Strepen zetten
3. OW = 

4. WG = 

Werkwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Mijn vader en moeder | willen | nog deze zomer | verhuizen.

1. PV = willen

2. Strepen zetten
3. OW = Mijn vader en moeder 

4. WG = willen verhuizen

Werkwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Terrence was de hele zomer aan het voetballen.

1. PV = 

2. Strepen zetten
3. OW = 

4. WG = 

Werkwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Terrence | was | de hele zomer | aan het voetballen.

1. PV = was

2. Strepen zetten
3. OW = Terrence

4. WG = was aan het voetballen

Opdracht

Grammatica - zinsdelen

- Wat is het werkwoordelijk gezegde in deze zinnen?

- Schrijf het op papier 

1. Sal maakte een salto op de bank.

2. Nisrine en Emma waren ondanks de avondklok uitgegaan.
3. Denise verveelde zich de hele vakantie.

4. Waar voetbalde Sonny afgelopen seizoen?

5. Feline heeft een schitterende presentatie gegeven.

6. Ieder weekend zijn Bengt en Abby aan het volleyballen.

Opdracht

Grammatica - zinsdelen

- Wat is het werkwoordelijk gezegde in deze zinnen?

1. Sal maakte een salto op de bank.

2. Nisrine en Emma waren ondanks de avondklok uitgegaan.
3. Denise verveelde zich de hele vakantie.

4. Waar voetbalde Sonny afgelopen seizoen?

5. Feline heeft een schitterende presentatie gegeven.

6. Ieder weekend zijn Bengt en Abby aan het volleyballen.

Naamwoordelijk gezegde

• zegt wat het onderwerp is
• bestaat uit een naamwoordelijk en een werkwoordelijk deel
• bevat altijd een koppelwerkwoord

Grammatica - zinsdelen

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

 

• Zit er een koppelwerkwoord in de zin? 
• Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijken, blijven, lijken, schijnen (heten, dunken, voorkomen)
• Ga na of het onderwerp iets is (ng) of iets doet (wg)
• Wat + pv + ow + overige werkwoorden? = nw deel
• NG = pv + [nw deel] + overige werkwoorden

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Voor haar leeftijd blijft Demy vrij klein.

Koppelwerkwoord? -> Ja

Is of doet het onderwerp iets? -> is iets

Dus? -> NG

PV = blijft

OW = Demy

Wat + pv + ow + overige ww -> Wat blijft Demy? -> [vrij klein]

NG = blijft [vrij klein]

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Aan het eind van groep 8 bleek de Cito-toets behoorlijk pittig voor Tommy.

1. PV = 

2. Strepen zetten
3. OW = 

4. WG/NG = 

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Aan het eind van groep 8 | bleek | de Cito-toets | behoorlijk pittig | voor Tommy.

1. PV = bleek

2. Strepen zetten
3. OW = de Cito-toets

4. WG/NG? NG = bleek [behoorlijk pittig]

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

De voetbalplaatjes van Albert Heijn zijn bij kinderen een groot succes.

1. PV = 

2. Strepen zetten
3. OW = 

4. WG/NG? 

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

De voetbalplaatjes van Albert Heijn | zijn | bij kinderen | een groot succes.

1. PV = zijn

2. Strepen zetten
3. OW = De voetbalplaatjes van Albert Heijn

4. WG/NG? NG = zijn [een groot succes]

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Maaike en Terrence zijn al drie jaar enorm verliefd.

1. PV = 

2. Strepen zetten
3. OW = 

4. WG/NG? 

Naamwoordelijk gezegde

Grammatica - zinsdelen

Maaike en Terrence | zijn | al drie jaar | enorm verliefd.

1. PV = zijn

2. Strepen zetten
3. OW = Maaike en Terrence

4. WG/NG? NG = zijn [enorm verliefd]

Opdracht

Grammatica - zinsdelen

- Noteer van iedere zin het gezegde 

- Geef ook aan of het NG of WG is.

1. Marc dacht na over zijn toekomst.

2. Overmorgen zijn John en Mike te gast bij Koffietijd.
3. Olivia was haar huiswerk vergeten.

4. Na de examenuitslag was Ryan enorm teleurgesteld.

5. Wie is de beste voetballer ter wereld?

6. Wij gaan dit weekend met de hele klas kamperen.

Grammatica - zinsdelen

1. Marc dacht na over zijn toekomst. 

WG -> Dacht na

2. Overmorgen zijn John en Mike te gast bij Koffietijd.
NG -> zijn [te gast]
3. Olivia was haar huiswerk vergeten.
WG -> was vergeten

4. Na de examenuitslag was Ryan enorm teleurgesteld.
NG -> was [enorm teleurgesteld]

5. Wie is de beste voetballer ter wereld?
NG -> is [de beste voetballer ter wereld]

6. Wij gaan dit weekend met de hele klas kamperen.

WG -> gaan kamperen

Grammatica - zinsdelen

QUIZ 

Zoek het werkwoordelijk gezegde

Hans en Marije gaan voor de tweede keer dit jaar op vakantie.

1. gaan
2. gaan op vakantie
3. op vakantie

Zoek het werkwoordelijk gezegde

Hebben de varkens alles opgegeten?

1. hebben
2. hebben opgegeten
3. de varkens

Zoek het werkwoordelijk gezegde

Mira en Sil zijn een muurtje aan het metselen.

1. zijn
2. zijn metselen
3. zijn aan het metselen

Zoek het werkwoordelijk gezegde

Morgen ga ik echt mijn huiswerk maken.

1. ga
2. ga maken
3. ga huiswerk maken

Zoek het werkwoordelijk gezegde

Morgen bel ik mijn moeder op.

1. bel
2. bel op
3. ik

Zoek het werkwoordelijk gezegde

Welke idioot heeft dat plan verzonnen?

1. Welke idioot
2. heeft
3. heeft verzonnen

Dat was 'm! 

Huiswerk

• M/H -> H3 -> Grammatica -> Werkwoordelijk gezegde
• V -> H4 -> Grammatica -> Naamwoordelijk gezegde

Vrijdag: Lijdend voorwerp!

Grammatica - zinsdelen