Les 17 functiewoorden -1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Goedemiddag!

Nakijken les 13

Opdracht 1, 2, 3 en 4a t/m d, 6, 7a, 8 en 9 op blz. 57.

Even opfrissen

Welke doelen kan een schrijver
hebben met een tekst?

Hoe is een tekst opgebouwd? Wat is de vaste indeling van een tekst?

Wat is het doel van de inleiding van een tekst?

1. de aandacht van de lezer trekken en het onderwerp introduceren
2. uitleggen waarom de tekst is geschreven
3. de lezer gunstig stemmen
4. vertellen wat je verder in de tekst kunt verwachten

Wat is het doel van het middenstuk/de kern van een tekst?

1. het middenstuk heeft geen specifiek doel
2. het middenstuk sluit de tekst af
3. het middenstuk werkt de deelonderwerpen verder uit
4. het middenstuk geeft feitelijke informatie

Wat is het doel van het slot van een tekst?

1. het slot rond de tekst af met een leuke zin
2. het slot sluit de tekst af met een samenvatting of een conclusie
3. het slot heeft geen specifiek doel en kan worden weggelaten
4. het slot geeft suggesties om verder te lezen over het onderwerp

Hoe is een alinea uit opgebouwd?
Wat staat er aan het begin van een alinea en
wat in de rest van de alinea?

Functiewoorden

• Een functiewoord kondigt de functie van een tekstdeel of alinea aan.
• De schrijver vertelt letterlijk wat je in dat tekstdeel kunt verwachten.
• Een functiewoord tref je meestal in de eerste zin van een alinea aan.
• Bijvoorbeeld: 'De conclusie is....' Het woord 'conlusie' is dan het functiewoord.

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les woensdag 15 januari

• Huiswerk: maken opdr. 1, 2 en 3 (p.70-71) + leren p. 70
• Meenemen: LAPTOP, leesboek, boek, schrift en pen
• Programma: leesvaardigheid 17 (oefenen)

Goedemorgen!

Programma

1. Nakijken les 17 opdracht 1, 2 en 3
2. Doel benoemen
3. Terugblik
4. Leesvaardigheid 17: functiewoorden
5. Afsluiting en vooruitblik

Nakijken

Les 17 opdracht 1, 2 en 3

Opdracht 1 nakijken

a slot

b kern

c slot

d inleiding 

e inleiding

f kern

Opdracht 2 nakijken

a gevolg

b nuancering

c oplossing

d oorzaak

e voorbeeld

f afweging

Opdracht 3 nakijken

a inleiding: alinea 1, kern: alinea 2 en 3, slot: alinea 4

b alinea 1: advies, aanleiding

 alinea 2: analyse

 alinea 3: uitleg

 alinea 4: advies

c De tekst ‘Moet je niezen? Niet tegenhouden!’ gaat over waarom het gevaarlijk is om je nies in te houden.

Leesvaardigheid 17

Doel: Je leert wat functiewoorden zijn en hoe ze je helpen om de structuur van een tekst te herkennen. 

Hieronder staan de meest voorkomende functiewoorden. In welk gedeelte van de tekst kom je ze waarschijnlijk tegen? 

TIP: je kunt op de plusjes drukken voor uitleg.

Nuancering = de schrijver geeft een kleine aanpassing aan een bewering of stelling, hij maakt het preciezer of minder scherp.

Oplossing = de schrijver geeft een antwoord op een vraag of een manier om een probleem te beëindigen.

Verklaring = de schrijver geeft een uitleg: waarom is iets zoals het is, hoe komt het dat het zo is.

Voorbeeld = de schrijver gebruikt een concreet geval om een algemeen verschijnsel, een bewering, een stelling of een mening te illustreren, te verduidelijken.

Aanleiding = de schrijver geeft de omstandigheid die ertoe leidt dat iets gebeurt.

Afweging = de schrijver weegt iets af, overdenkt iets (bijvoorbeeld voor- en nadelen).

Anekdote = de schrijver vertelt een kort, grappig of bijzonder verhaaltje.

Argument = de schrijver geeft een reden voor een bewering.

Conclusie = de schrijver geeft een slotsom, een besluit waarin het voorgaande samenkomt.

Constatering = de schrijver stelt een feit of verschijnsel vast, hij doet een bepaalde waarneming.

Definitie = de schrijver geeft een samenvattende beschrijving van een begrip.

Gevolg = de schrijver beschrijft een gebeurtenis of omstandigheid als resultaat van iets.

inleiding

middenstuk

slot

conclusie

aanleiding

argument

anekdote

afweging

constatering

definitie

gevolg

oplossing

verklaring

voorbeeld

Wat doen functiewoorden?

1. Die geven aan welke functie een bepaald tekstgedeelte heeft.
2. Die geven aan wat de betekenis is van de alinea.
3. Die geven aan wat de schrijver bedoelt.
4. Die geven aan waar je belangrijke informatie kan vinden.

Functiewoorden.
Wat is een aanbeveling?

1. Een omschrijving van een probleem.
2. Een goede raad.
3. Een reactie op een bepaalde mening.
4. Een uitleg van een verschijnsel.

Functiewoorden.
Wat is een anekdote?

1. Een omschrijving van een probleem.
2. Een goede raad.
3. Een persoonlijk of grappig verhaaltje
4. Een uitleg van een verschijnsel.

Functiewoorden.
Wat is een constatering?

1. Het vaststellen van een feit of verschijnsel.
2. Een goede raad.
3. Een reactie op een bepaalde mening.
4. Een uitleg van een verschijnsel of situatie.

Wat is een verschil tussen een signaalwoord en een functiewoord?

1. functiewoord geeft een verband aan, signaalwoord niet
2. functiewoord staat niet altijd in de tekst, signaalwoord wel
3. er is geen verschil
4. er zijn veel minder functiewoorden dan signaalwoorden

Zelf aan de slag....

• Maak opdracht 1, 2, 3, 4, 6 en 7 op pagina 70 t/m 73 van je boek. 
• Werk in je schrift en schrijf in nette zinnen en correct Nederlands!
• Jullie krijgen voor deze opdrachten de rest van de les de tijd.
• Je mag zachtjes overleggen met je buur.
• Klaar? Ga nog even in je leesboek lezen!

Lesdoelcheck!
Wat zijn functiewoorden? En waar vind je vaak zo een functiewoord?