NASK H5.3 Mengsels & zuivere stoffen

NASK | Water | Mengsels & zuivere stoffen
Vandaag:

Je gaat thuis een onderzoekje doen
1 / 37
next
Slide 1: Slide
ScienceMiddelbare schoolmavo, havoLeerjaar 2

This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 40 min

Items in this lesson

NASK | Water | Mengsels & zuivere stoffen
Vandaag:

Je gaat thuis een onderzoekje doen

Slide 1 - Slide

Welk fictief karakter zou jij tot leven willen brengen?

Slide 2 - Open question

Hoe heten de zes verschillende faseovergangen?

Slide 3 - Open question

Bij de fase-overgang
rijpen gaat water van ...
rijp
A
vast naar vloeibaar
B
gas naar vast
C
vloeibaar naar vast

Slide 4 - Quiz

Noem twee soorten vloeibaar water (druppeltjes) die in de lucht zweven

Slide 5 - Open question

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Wat ga je vandaag leren?
  • Je leert het verschil tussen een zuivere stof en een mengsel
  • Je maakt drie soorten mengsels met water, leert hoe die heten en onderzoekt hun eigenschappen
  • Aan het eind van de les weet je wat een oplossing, suspensie en emulsie zijn en wat ze voor eigenschappen hebben

Slide 6 - Slide

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Stoffen
Alle stoffen zijn onder te verdelen in zuivere stoffen en mengsels.
Zuivere stoffen
Mengsels
Dit is een stof die maar uit 1 soort deeltjes bestaat.
Een mengsel is een stof die bestaat uit twee of meer verschillende zuivere stoffen - dus ook twee of meer verschillende soorten deeltjes.

Slide 7 - Slide

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Stoffen
Zuivere stoffen
Mengsels
Goud is een voorbeeld van een zuivere stof. Goud bestaat namelijk uit alleen goud. 
In limonade is mengsel er zitten bijvoorbeeld water, suiker, kleurstof en smaakstof. 
Bij de Nederlandsche Bank in Amsterdam ligt veel goud. 15 duizend van deze staven.

Dat is veel waard: zes miljard (6 000 000 000) euro.

Het wordt goed bewaakt :)
Recept Limonade
1 Breng 150 ml water aan de kook met de suiker, de citroenschillen en de takjes citroengras. Laat afkoelen.
2 Giet door een zeef en meng de siroop met het sap van de citroenen en 850 ml koud water (mineraalwater of spuitwater). Bewaar in een afgesloten fles in de koelkast tot gebruik.

Slide 8 - Slide

Als je ijsblokjes en water bij elkaar doet heb je ...
A
een mengsel
B
limonade
C
een zuivere stof
D
twee zuivere stoffen

Slide 9 - Quiz

Alcohol is een zuivere stof en water is een zuivere stof. Als je ze bij elkaar doet krijg je ...
A
een mengsel
B
NIX18
C
een zuivere stof
D
goud

Slide 10 - Quiz

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Onderzoeksvraag
 We willen weten wat voor soort mengsels er ontstaan en onderzoeken wat hun eigenschappen zijn als we een glas water mengen met:
  1. een oplosbare stof (suiker)
  2. een niet-oplosbare vaste stof (meel) 
  3. een niet-oplosbare vloeistof (olie)

We gaan deze een-voor-een onderzoeken en aan het einde conclusies trekken

Slide 11 - Slide

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Onderzoeksvraag
We wilden weten wat voor soort mengsels er zouden ontstaan.

Slide 12 - Slide


Hypothese
wat denk je straks waar te nemen als je een lepel suiker in een glas koud water doet zonder te roeren?

Slide 13 - Open question

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Benodigdheden
Veiligheidsvoorschrift:
Werk in de keuken of op een stevige tafel. Zet je laptop niet dichtbij de glazen water. Houd een handdoek bij de hand.

Zet het volgende klaar:
  • 3x een glas koud water
  • 2x een eetlepel
  • meel (bijvoorbeeld bloem, bakmeel of broodmix) 
  • suiker
  • olie (bijvoorbeeld slaolie of olijfolie)
  • afwasmiddel
  • pen & papier om je resultaten op te schrijven 
  • je telefoon om foto's te maken
  • en een handdoek  

Slide 14 - Slide

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Methode
  1. Pak het glas water
  2. Doe er een grote schep suiker in zonder te roeren
  3. Observeer wat er gebeurt (maak aantekeningen)
  4. Roer goed, totdat de suiker opgelost is.
  5. Observeer wat je ziet, beschrijf ook of de vloeistof helder of troebel is.
  6. Maak hiervan een foto
  7. Laat het glas gewoon staan - dan kun je straks vergelijken.
  8. Zet het kopje "Resultaten" op je papier, en beschrijf daaronder je resultaten.

Slide 15 - Slide

Foto: suiker + water

Slide 16 - Open question


Hypothese
wat denk je straks waar te nemen als je een lepel meel in een glas koud water doet zonder te roeren?

Slide 17 - Open question

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Methode
  1. Pak het glas water
  2. Strooi er een beetje (ongeveer een eetlepel) meel in 
  3. Observeer wat er gebeurt (maak aantekeningen)
  4. Roer goed, minstens tien tellen 
  5. Maak een foto. 
  6. Beschrijf wat je ziet, en is de vloeistof helder of troebel?
  7. Het glas moet nu blijven staan
  8. Beschrijf je resultaten in je schrift
  9. Houd een paar regels ruimte over voor later.
    (hint: laat je glas rustig staan. Er verandert dan iets ... kun je raden wat?? ... straks zul je het zien)

Slide 18 - Slide

Foto: meel + water

Slide 19 - Open question


Hypothese
wat denk je straks waar te nemen als je een lepel olie in een glas koud water doet zonder te roeren?

Slide 20 - Open question

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Methode
  1. Pak het laatste glas water en een schone lepel.
  2. Doe er een scheutje olie in, ongeveer een eetlepel en roer zo goed als je kunt.
  3. Maak (snel) een foto.
  4. Beschrijf op papier wat je hebt geobserveerd.
  5. Doe een paar druppeltjes afwasmiddel erbij, en roer nog een keer
  6. Observeer wat je ziet, schrijf weer op. Benoem of de vloeistof helder is of troebel.
  7. Maak ook hiervan een foto.
  8. Schrijf je resultaten op (op het vel papier).

Slide 21 - Slide

Foto: olie + water

Slide 22 - Open question

Foto: olie + water + zeep

Slide 23 - Open question

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Methode
  1. Kijk nog eens naar je tweede mengsel van water en bloem.
  2. Beschrijf wat er is veranderd. 
  3. Maak ook hiervan een foto

Slide 24 - Slide

Foto: meel + water (na een tijdje)

Slide 25 - Open question

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Conclusie
De mengsels heten:
  • oplossing (suiker in water)
  • suspensie (meel in water) 
  • emulsie (olie, zeep, water)

Slide 26 - Slide

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Oplossing
Kenmerken van een oplossing ... 
  • het is een vloeistof met daarin opgelost een vaste stof of een gas of een vloeistof
  • is helder, je kunt er door heen kijken
  • kan kleur hebben of kleurloos zijn
  • het oplosmiddel is altijd een vloeistof

Voorbeelden: 
  • Suiker met water
  • water met zout (vaste stof), 
  • bruisend water (gas, namelijk koolzuurgas opgelost in water) 
  • en water met alcohol (vloeistof).

Als een stof oplost, vormt die hele kleine deeltjes (moleculen) in het water. Het zijn zulke kleine deeltjes dat de vloeistof helder blijft.

Slide 27 - Slide

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Suspensie
Kenmerken van een suspensie
  • fijn verdeelde vaste stof, zwevend in het oplosmiddel
  • die na een tijdje bezinkt (naar de bodem zakt)
  • het oplosmiddel is een vloeistof
  • altijd troebel, je kunt er niet door heen kijken

Voorbeelden:
  • Meel en water
  • Zand en water
  • Verf (kleurstof met olie)

De vaste stof van een suspensie blijft in bolletjes bij elkaar zitten, die zijn veel groter dan de minieme deeltjes in een oplossing. Door de relatief grote bolletjes wordt het mengsel troebel. 

Slide 28 - Slide

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Emulsie
Kenmerken van een emulsie:
  • emulsie is een mengsel van fijnverdeelde vloeistoffen, altijd troebel
  • een emulgator is nodig om de emulsie (voor eventjes) goed laten mengen

Het afwasmiddel was in het experiment een  emulgator. 

Voorbeelden:
  • Olie en water (emulgator: zeep)
  • Olie en azijn (emulgator: eigeel) -> dit is mayonaise
Je hebt gezien dat alleen olie niet wil mengen met water. Ook niet na goed roeren, al snel heb je weer een laag olie bovenop en water onderop. Als je zeep of afwasmiddel toevoegt, bindt die zich aan het vet, en die combinatie wil wel mengen met water.

Slide 29 - Slide

NASK | Water | Mengsels en zuivere stoffen
Test jezelf ...
Je krijgt 6 korte vragen om de les af te ronden.

Slide 30 - Slide

Troebel of helder? 
Slepen maar ... 
Troebel
Helder
Suspensie
Emulsie
Oplossing

Slide 31 - Drag question

Welke bevat een emulgator?

A
verf
B
Red Bull
C
mayonaise
D
cappuccino

Slide 32 - Quiz

Na een tijdje bezinkt een deel van de vaste stofdeeltjes ... dan heb je
A
een suspensie
B
een emulsie
C
een zuivere stof
D
genoeg geleerd voor deze les

Slide 33 - Quiz

Heb je liever theorieles of practicum en waarom?

Slide 34 - Open question

Op welke vraag over mengsels wil je de volgende les graag antwoord?

Slide 35 - Open question


Na deze les, 
wil ik...
de uitleg nog 1 keer horen
meer voorbeelden krijgen
meer oefeningen maken
overgaan naar nieuwe leerstof
nog meer te weten komen over de leerstof
niet meer te weten komen over de leerstof

Slide 36 - Poll

Les is klaar ... opruimen maar ... 

Slide 37 - Slide