§10 Voltooid en onvoltooid deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Wat heb je nodig bij deze les:

Chromebook en inloggen op Lesson up

Boek en schrift van Nederlands en een pen

Vandaag:

- we bekijken hoe we werken met het boek

- we bekijken de taak

- instructie Lees- en luisterstrategieën

- opdrachten 1 en 2 doen we klassikaal

- opdrachten 4 en 5 maak je zelfstandig

- evaluatie

Je legt klaar:

- iPad in de aanslag (dicht)

- agenda

- 2 A4 schriften

- pen

Lesdoel

Vandaag:

- controleren huiswerk 

- uitleg voltooid en onvoltooid   

   deelwoord + oefenen

- uitleg deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord + oefenen

- (zelfstandig) werken

Ik kan voltooide en onvoltooide deelwoorden spellen.

Koen: §7, §8                       Robin: §8

Valente: §8                                               

Waarom doen we dit?

Om een werkwoord goed te kunnen spellen, moet je het verschil tussen een persoonsvorm en een voltooid deelwoord kennen.

    

•   Hij vertelt een verhaal
•   Hij heeft een verhaal verteld

Voltooid of onvoltooid deelwoord

Voltooid deelwoord: het is al gebeurd   -> De deur is geverfd.

Onvoltooid deelwoord: het is nog bezig -> Marie reist zeilend de wereld over

Voltooid deelwoord (vd)

Welke werkwoorden staan in een zin met een voltooid deelwoord?

hebben, zijn of worden

•  Hoort bij het gezegde.
•  Kan nooit het enige werkwoord in de zin zijn.
•  Begint meestal met ge-
•  Kan ook beginnen met be-, ver-, ont-, her-
  

Vd bij sterke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van vrijwel alle sterke werkwoorden eindigt op -en.

                 Ik heb heerlijk geslapen.

                 De trein is weer te laat aangekomen.

Bij het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden schrijf je wat je hoort.

Vd bij zwakke werkwoorden

Het voltooid deelwoord bij zwakke werkwoorden:

ge + ik-vorm + t: gefietst, gemaakt, gedanst
ge + ik-vorm + d: gebeld, gehoord, gekneusd

Hoe weet je nou of het een d of een t moet zijn?

Gebruik 't ex-fokschaap

Of, nog makkelijker:

Maak het woord langer!

Vd bij zwakke werkwoorden

Om te weten of het voltooid deelwoord op -d of -t eindigt,

maak je het woord in de verleden tijd langer:

spelen   -   speelde   -   gespeeld
maken   -   maakte   -   gemaakt
spellen  -   spelde     -    gespeld

Check met 't ex-fokschaap

Onvoltooid deelwoord (od)

Het onvoltooid deelwoord geeft aan dat een handeling nog niet voltooid is, het is nog bezig.

Je schrijft ALTIJD en d achter het hele werkwoord.

• Lachend loopt hij de school binnen

• Fietsend belde Eva naar huis.

Even oefenen

= voorbereiden op de te maken opdrachten

Wat is het voltooid deelwoord?

(verbazen) Met zijn houding heeft Benjamin zijn vrienden ...

1. verbaast
2. verbaasd

Noteer het voltooid deelwoord:
De docent heeft het werkstuk (beoordelen)?

Wat is het voltooid deelwoord van:
dansen

Wat is het onvoltooid deelwoord van:
dansen

Noteer het voltooid deelwoord:
De appel wordt in stukjes (snijden)

Noteer het juiste deelwoord:
Onze parkiet is (wegvliegen)

Wat is het voltooid deelwoord van:
verzorgen

Wat is het onvoltooid deelwoord van:
zingen

Vervolg

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

Vandaag:

- we bekijken hoe we werken met het boek

- we bekijken de taak

- instructie Lees- en luisterstrategieën

- opdrachten 1 en 2 doen we klassikaal

- opdrachten 4 en 5 maak je zelfstandig

- evaluatie

Je legt klaar:

- iPad in de aanslag (dicht)

- agenda

- 2 A4 schriften

- pen

Vraag? wacht tot na de uitleg.

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

Kijk en luister naar de instructie.

Koen: §7, §8                       Robin: §8

Valente: §8                                               

Opdracht 1, 2, 4, 6 en 7

Opdracht 2, 4, 6 en 7

Huiswerk

Verminderde opdrachten

Klaar? nakijken van je werk en dan oefenen op de trainer in de licentie