Groei, crisis en NewDeal in de VS

• geschiedenis
• Secundair onderwijs

Je ziet hier de laatste 5 Amerikaanse presidenten. Wie is wie? Sleep de naam naar de juiste foto.

Bill Clinton

Donald Trump

George W. Bush 

Joe Biden

Barack Obama

www.vrt.be

Uitleg Amerikaanse verkiezingen

Voorverkiezingen: kiesgerechtigden stemmen op de presidentskandidaat van hun partij. Op Super Tuesday stemmen al 9 staten op hun kandidaat.

Politieke partijen: Republikeinen en Democraten. Alleen deze partijen zijn landelijk erkend, maar hieronder kunnen wel kleinere partijen vallen. Er zijn ook Amerikanen die zich als "independents" (onafhankelijken) identificeren.

Indirecte/getrapte verkiezingen: in de VS wordt de president niet rechtstreeks door het volk gekozen, maar via kiesmannen. Met een meerderheid van stemmen kan je dus de verkiezingen verliezen, zoals Hillary Clinton in 2016.

Kiesmannen: elke staat heeft een aantal kiesmannen die vervolgens de president kiezen. Je hebt doorgaans 270/538 kiesmannen nodig om de verkiezingen te winnen.

Symbolen

https://edition.cnn.com/style/article/why-democrats-are-donkeys-republicans-are-elephants-artsy/index.html

Actieve rol van overheid vs. Kleine rol van de overheid

Republikeinen: rechts/conservatief, behoud wapenbezit, christelijk, gericht op economie, tegen immigratie, kleine overheid

Democraten: links/liberaal, problemen aanpakken, meer gelijkheid, aandacht voor milieu, tolerant(er) tegenover LHBTQ+

Polarisatie neemt toe

De republikeinen worden conservatiever en de democraten liberaler.

Deze tendens zette zich de laatste 10 jaar nog meer door.

Maar waren deze partijen altijd progressief en conservatief?

isgeschiedenis.nl

GROEI, CRISIS EN NEWDEAL 

IN DE VS

Hoe neemt de polarisatie toe in de VS tijdens het Interbellum?

Leerdoel

Je beschrijft het Amerikaanse politieke systeem met daarin de twee grootste politieke partijen.

Je geeft 3 oorzaken van urbanisatie in de VS tijdens het interbellum

Je analyseert hoe 'de Amerikaanse droom' leidde tot een consumptiemaatschappij en welke rol reclame hierin speelde

Je geeft 2 negatieve gevolgen van de roaring 20s

Je geeft aan wat de 'red scare' was en hoe dit de Amerikaanse samenleving beïnvloedde.

Je beargumenteert dat de roaring 20s zowel progressieve als conservatieve ideeën inhoudt

Je beschrijft de maatschappelijk-economische ontwikkelingen die bijdroegen aan het ontstaan van de crisis van de jaren 30

Je analyseert de oorzaken en gevolgen van de Beurskrach

Je beschrijft hoe de Amerikaanse crisis een wereldcrisis werd

Je analyseert de kenmerken van 'the Great Depression' en de wisselwerking tussen de domeinen

Je analyseert de oplossingen voor de crisis bij de republikeinen (Hoover) en democraten (Roosevelt) en bespreekt dit binnen de ideologie van de partij.

Je analyseert de gevolgen van de depressie (korte, middellange en lange termijn).

Leerdoel

Je analyseert de New Deal (ideologie, maatregelen, kritiek, verspreiding) en kan dit toepassen op bronnen

Je geeft de gevolgen van de New Deal voor de domeinen in de VS en kan evalueren of de New Deal een succes was

Je beschrijft hoe Amerika van isolationisme in een wereldoorlog verzeild raakte en welk effect dit had op de Amerikaanse economie

Je analyseert de gevolgen van de depressie (korte, middellange en lange termijn)

Je vergelijkt een vrije markteconomie, gemengde economie en planeconomie en geeft relevante voorbeelden

Je plaatst volgende historische begrippen in tijd, ruimte en verklaart de betekenis in context van de crisis van de jaren 30: isolationisme,  vrije markteconomie, planeconomie, gemengde economie, roaring 20s, drooglegging, Dawesplan, red scare, seggregatie, Beurskrach, Grote Depressie, New Deal, Hoovervilles

Je plaatst volgende personen in tijd en ruimte en bespreekt hun belang in de context van crisis in de jaren ’30: Keynes, Hoover, Roosevelt

 Hoe zag de Amerikaanse economie en samenleving eruit in de jaren twintig van de twintigste eeuw?

Symbolen

https://edition.cnn.com/style/article/why-democrats-are-donkeys-republicans-are-elephants-artsy/index.html

Het Federaal Bestel 

De deelstaten:

• Zijn vrij in de organisatie van hun eigen onderwijsstelsels, politie en rechtspraak
• Ze hebben hun eigen grondwetten, die niet in strijd mogen zijn met de federale grondwet. 
• Bij wijzigen of aanvullen van de grondwet (amendementen), moet driekwart van de parlementen van de deelstaten goedkeuring geven --> veel amendementen hebben tot verlies van autonomie gezorgd, maar met hun eigen wetgeving, kunnen deelstaten de reikwijdte van amendementen en federale wetten inperken. 

Gevolgen: veel diversiteit op terreinen waar de grondwet onduidelijk is. 

Boom and bust

Kijkwijzer:

- Welke polarisatie (tegenstellingen) merk je op in de video?

- Welke nieuwe media maakt zijn intrede?

- Wat zijn de gevolgen hiervan?

Isolationisme

Vanaf het begin werd de Amerikaanse buitenlandse politiek gekenmerkt door het streven naar afzijdigheid in Europese aangelegenheden. 

Dit beleid werd in 1823 in de Monroedoctrine uitgewerkt

Na WOI trok de VS zich terug in deze politiek.

Wat was het gevolg voor de Volkenbond?

Door afwezigheid van de VS mislukte dit (toetssteen)

Migratie naar de VS

Ontstaan van enclaves in stedelijke gebieden

Immigration Act 1924

Verschillende politieke groepen en lobby's oefenden druk uit op de regering om immigratie te beperken. Deze druk resulteerde uiteindelijk in de goedkeuring van de Immigration Act van 1924, die strenge quota instelde op basis van nationaliteit en herkomstland.

Als gevolg van de Immigration Act van 1924 daalde het aantal immigranten dat de Verenigde Staten binnenkwam aanzienlijk, met name uit Zuid- en Oost-Europa en Azië.

Urbanisatie

plattelandsvlucht

velen verhuisden naar de steden in de hoop hun kansen te verbeteren

hygiëne en medische ontwikkelingen

droegen bij aan een lager sterftecijfer

Afro-Amerikanen

• Tussen 1919 en 1930 verlieten anderhalf miljoen Afro-Amerikanen het zuiden van de Verenigde Staten, op zoek naar werk in de industrie en om te ontsnappen aan het racisme in het zuiden.

De Great migration

Veel Mensen trekken van het zuidelijke platteland naar de noordelijke steden. Dit zorgt voor de goei van de noordelijke steden.

van kleinschalige handmatige productie in de huisnijverheid...

... naar grootschalige machinale productie in fabrieken

Massaproductie

Dankzij uitvindingen als de lopende band produceren fabrieken steeds sneller en goedkoper op grote schaal producten: massaproductie 

Alles ging sneller: mensen konden zich sneller verplaatsen net zoals informatie. Producten werden goedkoper door de lopende band. 

Roaring twenties

De "Roaring 20s"

Grote economische groei, meer welvaart

Massaproductie en massaconsumptie

Luxegoederen (auto, radio, stofzuiger, ijskast,...) voor gewone mensen

Cultuur:                            en Age of Jazz

Maar...voorspoed was (deels) schijn: overproductie en overconsumptie door

 'live now, pay later'

the charleston is een dans die ontstond in de VS na WOI

Flapper girls

Meer info vind je hier

'Any customer can have a car painted any color that he wants so long as it is black.'

Door vooruitgang in de industrie en het gebruik van de lopendeband werd het fabriceren van producten makkelijker en daarmee goedkoper. Hierdoor konden meer mensen hetzelfde product krijgen. Dit leefde erg in de VS en daarom noemen we het een consumptiemaatschappij. 

Christelijke normen 

en waarden

• Christelijke geloof van grote invloed op de samenleving
• Wetgeving op basis van christelijke normen en waarden
• Evolutieleer van Darwin soms in het onderwijs verboden
• In 1925 werd een leraar hiervoor aangeklaagd

1920: DROOGLEGGING

Polarisatie conservatief vs liberale ideeën

Al Capone

Vrijemarkteconomie

• Ondernemers mogen zelf bepalen wat en hoe ze hun geld willen verdienen. 
• Wet van vraag en aanbod bepaalde wat er geproduceerd werd.
• Er zijn weinig overheidsregels (zeker in de VS).
• Consumptiemaatschappij

Wereldkapitalisme

Werkenden armen

Industriële rijken

Welvaart voor iedereen?

Segregatie en racisme

• Zwarte bevolking gezien als tweederangs burgers, vaak zelfs bij wet.
• Segregatie (scheiding) was wettelijke toegestaan
• Xenofobie bij blanken: sluiten zich aan Ku Klux Klan (KKK)
• Organisatie groeide sterk: in 1935 rond de 5 miljoen leden

Red Scare

• Grote angst voor het communisme
• Met name angst voor de aanhangers ervan in Amerika
• Geheime diensten houden organisaties goed in de gaten
• Heksenjacht op communistische leden en -leiders

Hulp voor Duitsland

het Dawesplan

• Door Dawesplan ging het weer beter met Duitsland.

• Door opbloeiende welvaart weer politiek vertrouwen tot 1929.

Hoe kon de crisis uit 1929 ontstaan en hoe reageerde de Amerikaanse overheid op deze crisis?

The Roaring Twenties

Amerika leek het land der dromen.... 

grote welvaart.... consumptiemaatschappij

Maar in werkelijkheid: 

* zeepbel die op barsten stond

* grote ongelijkheid

* polarisatie conservatief vs progressief

Oorzaken economische crisis VS

1. Boeren, bedrijven en burgers kopen alles op afbetaling

1. Boeren lenen om hun productie te verhogen (mechanisatie)
2. Bedrijven lenen om te kunnen uitbreiden (schaalvergroting) 
3. Consumenten lenen om (luxe)producten te kopen
4. Aandeelhouders lenen om (meer) aandelen te kopen
   bv: 'Voor elke $ die is verdiend, geven Amerikanen 5$ uit'

 

2. Overproductie in de landbouwsector
- mechanisatie (machines kopen met geleend geld) 
- ontstaan van overschotten (hervatting landbouw in EU)

3. Financiële risico's banken
Banken gaan akkoord met speculeren met aandelen / geleend geld. Geloven dat de economie alleen maar kan groeien.

Wat weet jij eigenlijk
van de crash van Wallstreet?

Op 24 oktober 1929 bestormden massa's beleggers de beurs van New York (Crash van Wallstreet) en eisten contant geld in ruil voor de aangekochte aandelen.

DE BEURSCRASH: 24 oktober 1929 of zwarte donderdag

Economische crisis in Amerika:

- Veel bedrijven gaan failliet of moeten mensen ontslaan.

- Landbouwcrisis: overproductie

- Bankwezen stortte in

- Werkloosheid in Amerika is enorm 

-> Grote depressie

GROTE DEPRESSIE

- Amerika kan niets meer kopen uit Europa. 

- Europese bedrijven gaan ook failliet. 

- Werkloosheid België: 

(werkloosheidsgraad  = procentueel  aantal volledig  

werkloze  industriearbeiders  t.o.v.  de  totale  arbeidskracht  in  die  groep)

1929: 1 ,7%                                            1934: 20,5 %                                  

1930: 4,3 %                                           1935: 18,8%

1931: 12,4 %                                          1936: 12,9 %

1932: 20,2 %

1933: 18,8%       

Bron cijfers: https://www.journalbelgianhistory.be/en/system/files/article_pdf/BTNG-RBHC%2C%2020%2C%201989%2C%201-2%2C%20pp%20001-106.pdf

          

start slide 67

Armoede door crisis

1932:   

• Het inkomen van de Amerikanen
   50% lager dan in 1929.
  
• Waarde aandelen gedaald met
   88%!
  
• 15.000.000 Amerikanen werkloos
  

In Europa: Vooral Engeland en Duitsland getroffen door de crisis.

Vanaf 1929 raakten de Verenigde Staten in een zware depressie (Great Depression), waardoor veel mensen werkloos werden. In sommige staten was er tussen 1934 en 1936 ook nog een extreem droge periode. Hierdoor ontstonden enorme stofstormen waardoor de oogsten van de boeren mislukten. Om verder te kunnen leven, vetrokken duizenden mensen uit deze Dust Bowl naar andere staten, zoals Californië, waar ze hoopten werk te vinden.

De vrouw in de foto is Florence Owens Thompson. Zij was met haar kinderen gevlucht uit Oklahoma, omdat zij daar vanwege de grote droogte niet meer voor voldoende eten kon zorgen. Op de foto is zij 32 jaar en moeder van 7 kinderen. Later zou ze nog 3 kinderen krijgen.

Na de Tweede Wereldoorlog ging het een stuk beter met haar: ze trouwde opnieuw, waardoor het financieel ook beter ging. Ze stierf in 1983 op 80-jarige leeftijd.

De officiële titel van de foto is: "Destitute pea pickers in California. Mother of seven children. Age thirty-two. Nipomo, California.". Pea-pickers ('Erwtenplukkers'), is de bijnaam voor de migranten die in Californië ongeschoold werk, zoals oogsten, deden.

Volgens Florence had de fotografe beloofd de foto's niet publiceren. Dat gebeurde echter wel: de foto's werden al snel gebruikt bij een artikel dat ging over de hongersnood van de duizenden vluchtelingen.

Hoewel de foto wereldberoemd werd met de titel Migrant Mother, was de identiteit van Florence bijna 40 jaar onbekend. Pas in de jaren 70 werd duidelijk wie de vrouw in de foto was. Florence heeft overigens, behalve bekendheid, niets aan de foto overgehouden.

Om een herhaling van de Dust Bowl te voorkomen, liet de Amerikaanse president Roosevelt honderdduizenden bomen planten, zodat de erosie van de bodem kon worden tegengegaan.

Mensen verloren hun werk, hun huis en al hun geld. Ze kwamen terecht in Hoovervilles, vernoemd naar de president Herbert Hoover (Seattle, 1934)

0

Hoe reageerde de overheid eerst op de crisis?

Niet ingrijpen

Welk nieuw communicatiemiddel werd door Roosevelt ingezet om het vertrouwen terug te winnen?

Radio

Welke maatregelen werden genomen voor de landbouw

Prijzen van de landbouwproducten waren te laag.

Landbouwers subsidiëren om minder te produceren

Doel: prijs landbouwproducten te laten stijgen

Welke maatregelen werden er genomen om de werkloosheid terug te dringen?

Grote openbare werken creëren 8 miljoen arbeidsplaatsen

Welke maatregelen werden genomen om de infrastructuur te verbeteren

Stuwdammen aanleggen, bomen aanplanten, wegen en bruggen aanleggen (voordeel: goedkopere elektriciteit, ecologisch evenwicht)

De New Deal was gebaseerd op de ideeën van Keynes. Wat hielden deze in?

De staat investeert om de koopkracht van de bevolking te verhogen in tijden van crisis. Koopkracht stijgt waardoor er meer geconsumeerd wordt er komt economische groei waardoor er minder werkloosheid is waardoor er meer inkomsten zijn voor de staat (belastingen)

Verklaar: de welvaartstaat werd geboren uit de crisis

Door de Grote Depressie groeide het besef dat in het consumptie kapitalisme de staat meer moet investeren in de welvaart van de hele bevolking zodat iedereen kan blijven consumeren

Is de New Deal gebaseerd op het liberalisme zoals we dat kennen uit de lessen van vorig jaar (bv Adam Smith)

Neen, het liberalisme vindt net dat de staat zo weinig mogelijk moet tussenkomen opdat de onzichtbare hand haar werk kan blijven doen.

Woe was er tegen de maatregelen van Roosevelt en waarom?

- socialisten: Roosevelt doet te weinig voor de arbeiders

- rijken: hoge taksen, staat bemoeit zich teveel met de economie (Roosevelt is volgens hen een socialist)

Hoover (Republikein)

• Veel mensen zijn dakloos, geen 
   werkloosheidsuitkering
• Ontstaan sloppenwijken, deze worden 
    spottend 'hoovervilles' genoemd
  
  
• Opvatting Republikeinse president Hoover:   optimistisch, wachten tot de economie zich
   vanzelf hersteld, geen overheidsingrijpen.
• Ondanks de crisis: optimistisch!
• 1932: niet herkozen, de Democraat
    Franklin D. Roosevelt wordt gekozen
  

Roosevelt (democraat): Keynes in de praktijk

Keynes

Nieuwe economische theorie:

Heropleving door inmengingspolitiek staat

Doel: 

koopkracht bevolking verzekeren

Meer consumptie waardoor economie beter zou draaien

Hoe?

Werkloosheid terugdringen

Sociale zekerheid met uitkeringen

0

0

NEW DEAL

Was verkiezingsbelofte van Roosevelt

National Recovery Administration

Doel: Amerikaanse economie uit het slop

Visie: overheid moet bevolking bijstaan in moeilijke tijden

Pakket van hervormingsmaatregelen

Landbouw: hypotheeklasen verlaagd + voorschotten + regulering productie

Gevolg: boeren koopkrachtiger

Banken: staatssteun + herstel vertrouwen. Maar ook strengere controle

Industrie: werkduur beperken + hoger loon

Hogere koopkracht

Lagere werkloosheid (door kortere arbeidsduur)

Industriëlen die hieraan meewerkten: label ‘Blauwe Arend’

Veel reclame

Openbare werken: zware investeringen (wegen, stuwdammen,…)

Stimulans economische ontwikkeling in achtergestelde gebeieden

Werkgelegenheid

Sociale toestand: sociale zekerheid + verbod kinderarbeid (jonger dan 16) en toestaan vakbonden

Was verkiezingsbelofte van Roosevelt

National Recovery Administration

Doel: Amerikaanse economie uit het slop

Visie: overheid moet bevolking bijstaan in moeilijke tijden

Pakket van hervormingsmaatregelen

• Landbouw: hypotheeklasen verlaagd + voorschotten + regulering productie
   Gevolg: boeren koopkrachtiger
• Banken: staatssteun + herstel vertrouwen. Maar ook strengere controle
  
• Industrie: werkduur beperken + hoger loon
  

      -Hogere koopkracht

      -Lagere werkloosheid (door kortere arbeidsduur)

      -Industriëlen die hieraan meewerkten: label ‘Blauwe Arend’

      -Veel reclame

• Openbare werken: zware investeringen (wegen, stuwdammen,…)
  

    -Stimulans economische ontwikkeling in achtergestelde gebieden

    -Werkgelegenheid

• Sociale toestand: sociale zekerheid + verbod kinderarbeid (jonger dan 16) en toestaan vakbonden
  

De "New Deal" (1932)

Sleep de begrippen naar de juiste president!

Hoover

Roosevelt

Banken redden met staatsleningen

Bezuinigen

Steun voor werklozen

Klassiek Liberalisme

Werkloosheidsprojecten

Krottenwijken

Hulp voor huizenbezitters

FDR

FDR staat voor Franklin Delano Roosevelt, de democratische Amerikaanse president.

Lekkende kraan

Deze lekkende kraan staat voor de New Deal.

Taxpayer

De man staat voor de Amerikaanse belastingbetaler, die het geld voor de New Deal moet opbrengen.

$16 bilion spent

Er is al $16 miljard besteed aan de New Deal.

De tekenaar is een voor/tegenstander van de New Deal, want...

Gebruik de bron. Hoover en andere Amerikaanse conservatieven deelden de kritiek die in deze bron op de politiek van Roosevelt gegeven werd. Geef aan wat hun kritiek inhield.

Leg uit dat de fotografe een subjectieve weergave geeft van de gebeurtenis die zij heeft gefotografeerd.

Propaganda

GROTE DEPRESSIE Duitsland

- Amerika gaat de leningen aan Duitsland van het Dawesplan terug vragen. 

- Duitsland kan op dat moment helemaal nog niet zonder die leningen. 

GROTE DEPRESSIE Duitsland

• Grote depressie raakt Duitsland erg hard. 
• Door inflatie is Duits geld niet meer waard.
• Hoge werkloosheid
• De Duitsers zijn ontevreden over de economische crisis. 
  
• Duitsers geven de Weimar republiek de schuld.
• Roep om een sterke leider die de boel gaat redden.

Begrippen uit deze les

• isolationisme
• roaring twenties
• drooglegging
• beurscrash
• grote depressie
• Zwarte Donderdag
• New Deal
• Hoovervilles

Personen uit deze les

• Keynes
• Hoover
• Roosevelt

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen