Nationalisme en Modern Imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Nationalisme en modern imperialisme

Lesdoel

Welke gevolgen had nationalisme voor samenlevingen in Europa en de Europese veroveringszucht in Azië en Afrika? 

kenmerkend aspect

- de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: nationalisme

- de moderne vorm van imperialisme die verband hield met industrialisatie

Nationalisme

Definitie

sterke voorliefde voor de cultuur van het volk waartoe men zich rekent en het streven naar de eenheid van het volk binnen een nationale staat

natie en staat

Staat

land met een eigen regering

Doel nationalisten: natiestaat

Natie

een gemeenschap van mensen die zich verbonden voelen door gedeelde kenmerken, zoals:

- taal

- godsdienst

- geschiedenis

- cultuur

Kleine staten gaan op in grote nationale eenheidsstaten zoals Duitsland en Italië

Duitse eenwording

- verbrokkeld rijk; allerlei staatjes

- Pruisen de belangrijkste staat

- Napoleontische oorlogen

* 1813: Volkerenslag bij Leipzig (Napoleon verslagen)

* 1815: Slag bij Waterloo (Napoleon definitief verslagen)

Dit grootse monument herdenkt de Slag bij Leipzig. Met een hoogte van 91 meter is het één van de grootste monumenten van Europa. De architect was Clement Thieme.

De Slag bij Leipzig of Volkerenslag (Völkerschlacht bei Leipzig) vond plaats van 16 tot 19 oktober 1813 (met als belangrijkste datum 18 oktober 1813) tussen het Franse leger (samen met Poolse, Italiaanse en Duitse troepen) van Napoleon Bonaparte en een coalitie van de legers van Rusland, Pruisen, Oostenrijk en Zweden. De slag resulteerde in een beslissende overwinning voor de coalitie.

Bij de slag waren bijna 600.000 soldaten betrokken, waarmee het de grootste veldslag in Europa was vóór de Eerste Wereldoorlog. Het was de meest bloederige slag van de Napoleontische Oorlogen. Aan Franse zijde vielen 45.000 doden en gewonden en werden 36.000 soldaten (waaronder 15.000 gewonden) gevangen genomen. Aan de zijde van de coalitie vielen 54.000 doden en gewonden.

Vanwege de grote aantallen doden en gewonden konden deze niet worden verzorgd, geborgen of begraven. Hierdoor brak in en om Leipzig na de slag tyfus en cholera uit, waarna de ziekten zich snel verspreidden door Duitsland en vervolgens door heel Europa.

Duitse eenwording

1870-1871: Frans-Duitse Oorlog
1871: Duitse eenheid o.l.v. Pruisische keizer Wilhelm I

Italiaanse eenwording in 1870

Belgische Opstand 

1830

België splitst zich af van Koninkrijk der Nederlanden

oorzaken

- katholieke invloed beperkt

- ondervertegenwoordiging in bestuur

- grote macht van koning

Val van het Ottomaanse Rijk

Oostenrijk-Hongarije

1867-1918

- Donaumonarchie

- keizer Frans Jozef

- veelvolkerenstaat

Nationale identiteit

onderwijs

- taalonderwijs

- nationale geschiedenis

cultuur

- kunstenaars

nationale trots creëren

Modern imperialisme

Definitie

19e eeuws verschijnsel waarbij Europese landen streven naar een groot koloniaal rijk en de koloniën gebruikten als producenten van grondstoffen en als afzetgebieden

https://www.youtube.com/watch?v=Sp14SHw4a0o

Nederlands-Indië

1816-1945/1949

- infrastructuur aangelegd (Grote Postweg)

- kolonie vergroten (Java-oorlog, 

Atjeh-oorlog)

- indirect bestuur (inheems regent)

Cultuurstelsel

1830-1870

- 20% van de grond moest verbouwd worden met producten voor de Europese markt

- gouverneur-generaal Johannes van den Bosch

- plantloon

Cultuurstelsel

1830-1870

- Multatuli

- Max Havelaar

Conferentie van Berlijn

1884-1885

- 15 Europese landen en VS

- verdeling van Afrika

- Duitsland probeerde Frankrijk en Engeland tegen elkaar op te zetten

Conferentie van Berlijn

'beweging die streeft naar de afschaffing van de slavenhandel en slavernij'

Welke gevolgen had nationalisme voor samenlevingen in Europa en de Europese veroveringszucht in Azië en Afrika? 

 

Europa

- ontstaan van nieuwe staten

- machtsevenwicht

Azië

- handelsposten worden officiële kolonies

- Cultuurstelsel

Afrika

- Conferentie van Berlijn 

- nieuwe kolonies

https://schooltv.nl/video/het-verhaal-van-nederland-in-de-klas-pioniers-en-paupers/

Kijktips

- Belgische Opstand

- Duitse eenwording

- Cultuurstelsel

- Atjeh-oorlog

- Verdeling van Afrika