NU Ned 1F 2F Deel B Formuleren H1.1 Zinsbouw

H1 Formuleren: samenhang in jouw tekst aanbrengen

paragraaf

1.1 Zinsbouw

Je formuleert juiste samengestelde zinnen.

het schrijven van samengestelde zinnen

Wat is een samengestelde zin?

soorten zinnen

Om goed te weten wat een samengestelde zin is, is het van belang dat je eerst het verschil weet tussen een enkelvoudige zin en een samengestelde zin.

Enkelvoudige zin

We noemen dit ook wel een 'losse zin'. Enkelvoudige zinnen zet je achter elkaar met een punt ertussenin.

Een enkelvoudige zin heeft één persoonsvorm en één onderwerp.

Bijvoorbeeld:

Mirna wil een nieuwe laptop kopen. Ze heeft te weinig geld. 

samengestelde zin

Een samengestelde zin bestaat uit twee of meer enkelvoudige zinnen. Een samengestelde zin bevat twee (of meer) persoonsvormen. Ook heeft het twee (of meer) onderwerpen.

Bijvoorbeeld:

Mirna wil een nieuwe laptop kopen. maar ze heeft te weinig geld. 

samengestelde zin

Maar, naast het hebben van 2 of meer persoonsvormen en 2 of meer onderwerpen heeft een samengestelde zin ook een voegwoord. Een voegwoord verbindt de 2 losse zinnen samen tot een samengestelde zin.

samengestelde zinnen maken

We hebben even stil gestaan bij de werkwoordvormen van samengestelde zinnen.  

We hebben vooral gelet op 2 persoonsvormen en 2 onderwerpen, samengesteld met een voegwoord. 

Nu gaan we daarmee zelf aan de slag!

samengestelde zinnen maken

Als je van 2 lossen zinnen 1 zin maakt, heb je een voegwoord nodig. De woordvolgorde in zo'n samengestelde zin hangt af van het voegwoord. 

DUS: voegwoorden zijn woorden die zinnen verbinden!

samengestelde zinnen maken

Voegwoorden EN, MAAR en WANT: 

Bij deze voegwoorden staan de persoonsvormen en de onderwerpen altijd naast elkaar. 

- Gisteren was ik vrij, want de leraren hadden een studiedag. 

- Gisteren was ik vrij, maar de dag ervoor was ik niet vrij. 

samengestelde zinnen maken

Andere voegwoorden zoals OMDAT, ALS, TERWIJL....: 

Bij deze voegwoorden hoeven de persoonsvormen en de onderwerpen niet naast elkaar te staan. 

- Gisteren was ik vrij, omdat de leraren een studiedag hadden . 

- Gisteren was ik vrij, terwijl de anderen naar school moesten. 

- Voordat de les begint, drink ik eerst nog koffie. 

Voegwoorden van tijd 

Voegwoorden van tijd geven aan in welke volgorde de zaken zich afspelen: 

‘Hij brengt de kinderen weg, voordat hij naar zijn werk gaat.’ Voegwoorden van tijd zijn onder meer nadat, voordat, zolang, terwijl en totdat.

Voegwoorden van voorwaarde

Voegwoorden van voorwaarde geven aan dat wat in de ene zin beschreven wordt een voorwaarde is voor de andere zin: 

‘Ze geeft een feestje, tenzij ze ziek is’, 

‘Hij geeft een feestje, mits hij voldoende geld heeft.’ 

Voegwoorden van voorwaarde zijn bijvoorbeeld mits, tenzij, wanneer, als en indien.

Voegwoorden van reden, oorzaak en gevolg

Voegwoorden van reden, oorzaak en gevolg zijn bijvoorbeeld omdat en doordat, zodat en opdat, en want: 

‘Henny werd directeur doordat die zo veel ervaring had’, 

‘Joep begon te schreeuwen, omdat hij het zat was’, 

‘Ik zeg het je, zodat je er iets aan kunt doen.’

Tegenstellende voegwoorden

Tegenstellende voegwoorden geven een tegenstelling tussen zinnen aan: 

‘Hij wil niet, maar zij wel’, 

‘De voorstelling was lang doch interessant.’

Voorbeelden: maar, doch, echter

Voegwoorden van toegeving

Voegwoorden van toegeving zijn bijvoorbeeld hoewel en ofschoon. De informatie in de ene zin nuanceert de informatie in de andere zin: 

‘Ik vond het een vervelende man, hoewel hij wel goed kon uitleggen.’

voegwoorden zijn:

1. signaalwoorden
2. informerende woorden
3. koppelwerkwoorden
4. Onbevallige bepaald shizzlwoordelijke bijvoeging

Wat is geen voegwoord:

1. terwijl
2. omdat
3. toen
4. fiets

Wat is geen voegwoord?

1. als
2. eerst
3. want
4. omdat

Het voegwoord: OMDAT is een voegwoord die een .....

1. tijdsvolgorde
2. tegenstelling
3. oorzaak
4. opsomming

Wat is geen voegwoord?

1. als
2. soms
3. want
4. omdat

Wat zijn voegwoorden?

1. om / kaas
2. want / toen
3. maar / en
4. maar / toen

Een voegwoord...

1. verbindt zinnen of woorden met elkaar.
2. verbindt een koppelwerkwoord aan zijn naamwoord.
3. zijn twee woorden die aan elkaar verbonden zijn.
4. geeft iets aan

Wat is een voegwoord?

1. de
2. omdat
3. mijn
4. boom

Wat is GEEN voegwoord?

1. terwijl
2. om
3. en
4. omdat

Wat is geen voegwoord?

1. hoewel
2. terwijl
3. en
4. zo

Leren voor het instellingsexamen

- Je formuleert juiste samengestelde zinnen.