28 oktober - lezen/ spreekwoorden en uitdrukkingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lezen 

Karel Ende Elegast

Spreekwoorden & uitdrukkingen

Verschil spreekwoorden en uitdrukkingen

• Een spreekwoord is een vaste zin met een wijsheid of tip.
  Bijvoorbeeld: Je moet een gegeven paard niet in de bek kijken. 
  
  
• Een uitdrukking is een woord of groepje woorden met een aparte betekenis die je in zinnen kunt gebruiken.
  Bijvoorbeeld: vlinders in je buik hebben. 

Welke uitdrukking kwam als tweede aan bod in het filmpje?

Welk spreekwoord zie je hier?

1. De appel valt ver van de boom
2. De appel valt niet ver van de boom
3. De appel valt op de grond
4. Alleen deze appel valt op de grond

Welk spreekwoord zie je hier?

1. De hond in de pan vinden
2. De hond eet alles op
3. De hond aan het aanrecht vinden
4. De hond in de pot vinden

Maak het spreekwoord van het plaatje af.

Als de kat van huis is ...

1. Dansen de muizen op tafel
2. Klimmen de muizen op tafel
3. Zwaaien de muizen hem uit
4. Lachen de muizen hem uit

Te veel ... op je vork nemen.

Welk woord moet op de puntjes staan?

1. stro
2. hooi
3. eten
4. gras

FOUTE UITSPRAKEN

In het volgende filmpje gebruikt Fred verschillende spreekwoorden en uitdrukkingen op een verkeerde manier. 

Jij gaat aangeven wat Fred bedoelt. 

Wat zijn de foute uitdrukkingen die je hebt gehoord?

Welkom! 

Cursus 4 Taal - paragraaf 2 (Blz. 92)

Welk spreekwoord bedoelt Fred?

1. Spreken is goed, zwijgen is fout
2. Spreken is goud, zwijgen is zilver
3. Spreken is zilver, zwijgen is goud

Anders had jij nu achter ... gezeten

1. de deur
2. het behang
3. water en vuur
4. slot en grendel

Fred bedoelt: twee handen op een ...

1. buik
2. kruik
3. luik

Fred zegt gebarsten perziken, maar bedoelt ...

1. Gebakken appels
2. Gebakken pruimen
3. Gebakken peren

Nu hebben we de ... aan het dansen

1. muizen
2. beesten
3. poppen
4. moppen

Welk spreekwoord bedoelt Fred?

1. Spreken is goed, zwijgen is fout
2. Spreken is goud, zwijgen is zilver
3. Spreken is zilver, zwijgen is goud

Anders had jij nu achter ... gezeten

1. de deur
2. het behang
3. water en vuur
4. slot en grendel

Fred bedoelt: twee handen op een ...

1. buik
2. kruik
3. luik

Fred zegt gebarsten perziken, maar bedoelt ...

1. Gebakken appels
2. Gebakken pruimen
3. Gebakken peren

Nu hebben we de ... aan het dansen

1. muizen
2. beesten
3. poppen
4. moppen

Letterlijk vs. figuurlijk

*Letterlijk taalgebruik -> Wat er staat, is wat je bedoelt.

-Toen Jan gegeten had, legde hij zijn handen op zijn buik.

*Figuurlijk taalgebruik -> Er staat iets anders dan wat je bedoelt.

-Mijn ouders zijn twee handen op één buik.

Uit de rest van de tekst kun je opmaken of een zin letterlijk of figuurlijk bedoeld is.

Is de volgende uitspraak letterlijk of figuurlijk?

"Je moet nou eens goed in je oren knopen, dat je op tijd moet komen."

1. letterlijk
2. figuurlijk

Is de volgende uitspraak letterlijk of figuurlijk?

"Ik heb er een hard hoofd in of ik dit jaar ga slagen voor mijn eindexamen."

1. letterlijk
2. figuurlijk

Is de volgende uitspraak letterlijk of figuurlijk?

"Mijn broer krijgt de baard in de keel."

1. letterlijk
2. figuurlijk

Is de volgende uitspraak letterlijk of figuurlijk?

"Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles."

1. letterlijk
2. figuurlijk

Opdracht 1

Synoniem = een woord dat exact hetzelfde betekent als een ander woord

Uitdrukking = een vaste combinatie van woorden en heeft meestal een indirecte betekenis

Maken opdracht 1 t/m 4