2.5 Massa bij chemische reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

2.5 Massa bij chemische reacties

Spullen op tafel

Telefoon in het zakkie op tafel

Jas uit en over je stoel

Tas op de grond

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
  
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Sleep de juiste omschrijving naar de juiste ontleding.

Thermolyse

Fotolyse

Elektrolyse

Ontleding met behulp van licht

Ontleding met behulp van warmte

Ontleding met behulp van elektriciteit

Noem de drie ontledingsreacties

In het plaatje zie je:

1. een verbinding die ontleed in twee niet-ontleedbare stoffen
2. 6 moleculen van een verbinding die ontleden in 2 niet-ontleedbare stoffen
3. 6 moleculen van de ene stof die veranderen in 9 nieuwe stoffen
4. 6 moleculen en 9 atomen

Leerdoelen

• Je kent de wet van massabehoud en kan deze uitleggen aan de hand van een reactieschema.
• Je kan rekenen met vaste massaverhoudingen.
• Je weet wat overmaat en ondermaat inhoud en kan dit gebruiken in een rekensom.

Wet van behoud van massa

Er kan geen massa verschijnen of verdwijnen.

Wet van massabehoud

Massabehoud: 

Bij chemische reacties geldt de wet van massabehoud: de totale massa van de beginstoffen is gelijk aan de totale massa van de reactieproducten.

Wet van massabehoud

                                           --->

+

1 auto             ---->       1 wrak                  +     4 wielen

 

--->

+

1 auto                   ---->              1 wrak                  +     4 wielen

 

• Wat is de massa van het wrak?
• 1200-(4*25)=1100 kg
  
• Hier pas je de wet van massabehoud toe.

massa 1 auto: 1200 kg                     ? kg                   massa 1 wiel:  25 kg

                                                                                 massa 4 wielen: 100 kg

Wet van behoud van massa 

In 1789 formuleerde de fransman Antoine Lavoisier wet van massabehoud. Hij was niet de eerste, want in Rusland was de wet al in 1748 door Michael Lomonosov bewezen met experimenten.  

Beide wetenschappers realiseerden zich dat bij chemische reacties ook vaak gassen een rol spelen. Ze bedachten hoe ze deze gassen konden opvangen en meewegen.  Zo ontdekten ze de wet van behoud van massa!

 

Wet van massabehoud

• Vastgesteld door mr. Lavoisier, ook wel de wet van Lavoisier genoemd.
  
• Er kan geen massa verloren gaan.
• Geldt ook bij chemische reacties: de stoffen (moleculen) veranderen tijdens de reactie, de massa niet!

Massaverhouding

Elke chemische reactie verloopt met een massaverhouding!

Massaverhouding bij chemische reacties

• In een chemische reactie  reageren stoffen altijd in een   vaste  massaverhouding met elkaar. 
• Als de beginstoffen niet in de juiste massaverhouding zijn, blijft een van   de beginstoffen over. 
• Hiermee kun je berekeningen uitvoeren.
• Die stof is in overmaat aanwezig. 
• Ondermaat betekent, dat er van die beginstof te weinig is.

--->

+

1 auto        ---->       1 wrak       +     4 wielen

 

• massaverhouding auto : wielen
•                                     1200 : 100
•                                          12 : 1

massa 1 auto: 1200 kg                                        massa 1 wiel:  25 kg

                                                                                 massa 4 wielen: 100 kg

Rekenen met massaverhoudingen

Vergelijking met koken

Recept voor simpele salade van 300 gram.

Benodigheden: 250 gram sla, 50 gram dressing

sla      +         dressing         ->        salade

250 gram           50 gram                   300 gram   

500 gram          100 gram                  600 gram 

Verhouding is dan 250 / 50 is het zelfde als 5 : 1   

Ook koken voldoet aan de wet van behoud van massa!

x 2 

Voorbeeld Massaverhouding

Vast natrium en chloorgas reageren tot vast natriumchloride. Natrium en chloor reageren in een massaverhouding 1,0:1,5.

Bereken hoeveel gram natriumchloride je maximaal kunt maken met 14,0 g chloor.

• Natrium (s) + chloor (g) -> natriumchloride (s)
  
• 1,0 : 1,5 : 2,5 (massabehoud)
  
•                             14,0 g : ?
  
• Maak een verhoudingstabel.
  
• 14,0 * 2,5 / 1,5 = 23,3 g natriumchloride

De vaste stof natriumchloride ontstaat uit de reactie van vast natrium met gasvormig chloor. Bereken hoeveel gram natriumchloride je maximaal kan maken uit 14,0 gram natrium.

1. Schrijf het reactieschema op.

1. natrium (s) + chloor (g) --> natriumchloride (s)

De vaste stof natriumchloride ontstaat uit de reactie van vast natrium met gasvormig chloor. Bereken hoeveel gram natriumchloride je maximaal kan maken uit 14,0 gram natrium.

1. Schrijf het reactieschema op.
2. Schrijf de massaverhouding eronder.
3. Schrijf de bekende gegevens daaronder. 
4. Bereken de onbekende.

1. natrium (s) + chloor (g) --> natriumchloride (s)

2. 1,0             :        1,5           -->            ....?

3. 14,0            :        ....           -->            ....?

4. 14,0            :        21,0          -->            ....?

De vaste stof natriumchloride ontstaat uit de reactie van vast natrium met gasvormig chloor. Bereken hoeveel gram natriumchloride je maximaal kan maken uit 14,0 gram natrium.

1. Schrijf het reactieschema op.
2. Schrijf de massaverhouding eronder.
3. Schrijf de bekende gegevens daaronder. 
4. Bereken de onbekende.

1. natrium (s) + chloor (g) --> natriumchloride (s)

2. 1,0             :        1,5           -->            ....?

3. 14,0            :        ....           -->            ....?

4. 14,0            :        21,0          -->            ....?

Salmiak maken

waterstofchloride (g) + ammoniak (g) --> salmiak (s)

Het blijkt dat 36 gram waterstof precies met 17 gram ammoniak reageert.

Volgens de wet van behoud van massa ontstaat er dan 53 gram salmiak (36 + 17 = 53 gram).

De massaverhouding is dan 36 : 17 = of te wel 2,1 : 1,0. 

Let op er zit een fout in deze uitleg.

Nabespreken

• Je kent de wet van massabehoud en kan deze uitleggen aan de hand van een reactieschema.
• Je kan rekenen met vaste massaverhoudingen.
• Je weet wat overmaat en ondermaat inhoud en kan dit gebruiken in een rekensom.

Huiswerk

Leren 2.5

Maken 33, 35 en 36