Begeleiden van groepen

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1,2

Begeleiden van groepen

 Learnbeat 

Hoofdstuk B Groepen en Groepsprocessen

wat is een kenmerk van de groep waar je nu in zit?

OPG 2   Soorten groepen

• Homogene groep      veel overeenkomsten groepsleden
• Heterogene groep    veel verschillen tussen groepsleden

•  Formele groep          groep met regels en structuur
•  Informele groep         ontstaat spontaan, zelfstandig zelfsturend 

Jouw vriendengroep is voorbeeld van

1. formele groep
2. informele groep

Het Nederlands Elftal is een voorbeeld van een ....

1. Homogene groep
2. Heterogene groep

Gezien de diverse achtergronden en personages zou je kunnen spreken van een heterogene groep.

Kenmerken van een groep

• Groepsinteractie     communicatie en beïnvloeding van elkaar
• Machtstructuur       leiders en volgers
• Groepscultuur        waarden en normen in de groep
• Groepsrollen          welk gedrag wordt verwacht / is nodig in de groep

 

Functies leefgroep:

* veiligheid, acceptatie, bescherming en zekerheid bieden

* contacten- en relatievorming

* activiteiten voor ontspanning en ontwikkeling

Groepsvorming op basis van: 

* CONTACT:  niet echt contact maar op

categorie: (type zorgvragers bijv. 'diabetici')

collectiviteit:   gebaseerd op gevoel van verbondenheid

groep:  leden hebben onderlinge band 

* BELANG   

men streeft naar dezelfde doelen (patientenvereniging

eenzelfde groepsproces en sociaal- emotionele behoeften van de leden

verhogen eigen status )

Groepsvorming op basis van: 

* SOCIALE MEDIA:

 dezelfde interesse, hobby,

geloofsovertuiging, opvattingen / 

politieke voorkeur 

Overwegingen indeling (homogene) groep

• Opnameduur 
• Mate van zelfstandigheid
• Leeftijd
• Leefstijl

Groepsindeling op basis van: ...

• Afdelingsdoelstelling
• gezamenlijke kenmerken
• differentiatiebeleid
• soort zorg
• culturele achtergrond

Polderhofje

Zorgvisie en afdelingsdoelstelling

zorgvisie: Wat vindt de instelling belangrijk in de zorg? 

            beïnvloedt de samenstelling van groepen. 

Afdelingsdoelstelling: 

Kenmerken zorgvragers moeten passen bij de afdelingsdoelen.  ('wonen' is anders dan 'behandelen') 

Ken je de afdelingsdoelstelling van je stage-afdeling?

JA

Nee

Mijn stage-afdeling vind ik...

homogene groep

Heterogene groep

Opg 3 Groepsprocessen

Groepsproces

Groepsproces is een verzamelnaam voor wat er zich in de groep afspeelt. Een groepsproces ontstaat door groepsinteractie.

Groepstaken

Groepsrollen 

Maak de Belbin test

Ga naar

https://www.123test.com/nl/groepsrollentest/ 

Opg.5 Ontwikkelingsfasen van een groep

Als een individu/zorgvrager in een groep gaat komen: 

1. de wen- of ontkenningsfase

2. de controle- of machtsfase

3. de affectiefase

4. de ontslag- of beëindigingsfase

bestaande of nieuwe groep

omgangs'regels'

waarden en normen

rollen

 individu mate van aan 

nieuwe positie Individu  

Individu

Wen- of herkenningsfase

Individu

bestaande of nieuwe groep

omgangs'regels'

waarden en normen

rollen

 individu mate van aan

Individu 2

Door nieuwe groepslid

verandert 

de groep!  

Als de groep langer bestaat verandert de positie van groepsleden!

Wen- of herkenningsfase

Individu

invloed uitoefenen op groep

(positie bepalen)

machtsverhoudingen

(teleurstellingen / conflicten)

De groep is in gevaar 

of valt uiteen

of nieuw evenwicht

(samen conflicten oplossen versterkt het groepsgevoel!

Controle- machtsfase

Affectiefase

Hoe leuk vinden we elkaar? 

Bij bondgenootschappen kunnen er subteams in teams ontstaan! 

Ook starheid en/of subjectieve conclusies 

ontslag- of beeindigingsfase

groepsdoelen bereikt!                          Client verlaat de groep

Meestal moet er een nieuw evenwicht gevonden worden 

na het vertrek van een groepsgenoot.

verliessituatie - rouw

OPG 6 Groepsklimaat

Het groepsklimaat bevorderen en bewaken:

• Het bieden van structuur
• Het hanteren van regels
• Communicatie en interactie
• Beïnvloedingsstijlen hanteren
• Het groepsklimaat bewaken

Opg 7 Structuren van een groep

Structuur: 

Structuur is ...

Structuur kun je zien als de elementen die ervoor zorgen dat de groep kan functioneren. 

Ordening! 

Structuur

* Dagindeling

     > dagritme  (individu <> groep) 

* Structuur van de leefgroep

     > onderlinge verhoudingen, rollen, afspraken

    >  leiderschap  (formeel en informeel)

    > subgroepen    

        Subgroepen kunnen het groepsproces

        in gevaar brengen.

"Omanido"

Groepsdynamica

Volgende slide is een video 

www.bing.com

Gedrag in de wachtkamer

conditonering  

5 minuten

OPG 9 Groepsdynamica

Menselijk gedrag in groepsverband

(psychologie van de kleine groep)

Groepsprocessen:  communicatie< (ruis) >conflicten

         (samen conflicten oplossen versterkt de band!) 

Structuur,  (normen, gedragsregels, rollen en macht)

cultuur  (gemeenschappelijke waarden/doelen, wij-gevoel, elkaar helpen, 'familie-gevoel'

sfeer  (resultaat van bovenstaande   + of - ) 

Rolverdeling

Vaak passen de afzonderlijke zorgvragers zich aan de geldende normen in de groep aan, wat ook invloed heeft op de sfeer in de groep. Een aantal voorbeelden:

> aangeleerde hulpeloosheid (hospitalisatie)

> buitengesloten worden

> onzichtbaar zijn

> plagen /pesten

> de baas spelen

groepsinterventie 

een actieve, bewuste en geplande ingreep in een groep om het functioneren van de groep te verbeteren

1. probleem zichtbaar maken

2. probleem bespreekbaar maken

3. verandering bedenken en inzetten

groepsinterventie 

als verzorgende: 

* pak stoorzenders aan

* herken machtsconflicten

* erken de (ongezonde/ongewenste) van de zorgvrager

OPG 10 Problemen in de groep

Storend gedrag

Storend gedrag is gedrag van een zorgvrager dat zodanig hinderlijk is voor een medezorgvrager dat diens persoonlijk functioneren hieronder te lijden heeft. 

"Storende gedragingen zijn duidelijk herkenbaar"

OPG 10 Problemen in de groep

Interventies

* Subgroepen samenstellen of wijzigen

* Problemen voorspellen

ROL Verzorgende: 

Ben je vanuit je positie tolerant, geef je duidelijk grenzen aan of word je autoritair?   (Reflectie van de verzorgende!!!)

Maak de opdrachten Learnbeat bij dit hoofdstuk. 

Bedankt voor de aandacht.

Hopelijk besef je nu meer hoe ingewikkeld het begeleiden van een groep kan zijn! 

Dat menselijke eigenschappen -van cliënten en van verzorgende(n) -  continu het functioneren van groepen beïnvloeden. 

Wees zeer bewust dat jij ook een deel van de groep bent en invloed hebt!