kc 8.1 Reflectievaardigheden IV

• Verpleegkunde
• HBO
• Studiejaar 1

Kc 8 O1: Reflectievaardigheden

Wat is reflecteren volgens jou?

 3 vormen van reflectie

Reflecteren :

• Op persoonlijk functioneren
• Op beroepsmatig handelen
• Op persoonlijk beroepsmatig handelen in de maatschappelijke context

Waarom reflecteren?

Waarom reflecteren?

Waarom moeten VPK reflecteren?

Allerlei maatschappelijke, wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen vragen om voortdurende aanpassingen van VPK vaardigheden

VPK moeten kritisch kunnen nadenken over hun eigen handelen om te kunnen bijsturen waar nodig.

Waarom reflecteren?

Betekent dat je jezelf een spiegel voorhoudt om zo stil te staan bij hoe je bijvoorbeeld :

• werkt;
• welke keuzes je daarbinnen maakt;
• welke vaardigheden je inzet;
• hoe dat voelt. 

Bewust worden van je handelen!

                                 Reflecteren

Evalueren                     Reflecteren

Tekst

Reflecteren

Stilstaan bij je identiteit

Beoordelen van de resultaten van je acties

Onderzoeken van je gedrag

Vragen stellen over je eigen identiteit

Kijken naar de rol van storende factoren

Er is oog voor je dieperliggende drijfveren

Conclusies trekken voor de werkwijze

Vragen stellen over je eigen vaardigheden

Omschrijf je de situatie

Reflecteren: Zelfreflectie

In alle rust jezelf bevragen

                                                                                               

Onder de oppervlakte                                                                                                            willen gaan.

Diepgang creëren 

Zelfreflectie - naar jezelf kijken 360°

Tips bij het reflecteren

1. Kies een concrete situatie
2. Reflecteer regelmatig
3. Stel jezelf open vragen
4. Stel oordelen over jezelf uit
5. Gebruik reflectiemodellen
6. Reflecteer op probleemsituaties maar ook op succeservaringen
7. Gebruik maken van anderen om vanuit dat gezichtspunt te reflecteren

Reflectiemodellen

1. SWOT-analyse

2. Reflectiecirkel van Korthagen

Waarom de reflectiemodellen gebruiken?

Eigen situatie + analyse

Om deze analyse te structureren

SWOT- analyse ( pg. nr. 20,21)

Interne herkomst = binnen jezelf

Externe herkomst = buiten jezelf

Positieve factoren

Negatieve factoren

Reflectiecirkel van Korthagen

5 Fasen

Reflectiecirkel van Korthagen

Bij dit model zijn er een aantal standaard vragen:

a. Wat is er gebeurd? (fase 2)

b. Wat vond ik daarin belangrijk? (fase3)

c. Tot welke voornemens of leerwensen leidt dat? (fase 4)

Fase 1: Handelen 

Beschrijf de situatie waarop je de reflectie wilt toepassen. 

• Wanneer? Tijdens mijn stage, na mijn stage
• Wat? Ik moest
• Wat wilde ik bereiken? Doel
• Wat liep er mis/goed? Resultaat

Fase 2: Terugblik

REFLECTEREN op je eigen functioneren in functie van het vooropgestelde doel…  Je kan jezelf een aantal vragen stellen.

.

Fase 3: Bewustwording

Analyse van het probleem

 Wat is het probleem / positieve ontdekking?

1. Het probleem was …
2. Ik ontdekte dat …
   

Welke kennis gebruik ik of mis ik? (koppeling theorie)

1. Ik miste kennis over …
   
2. Ik wist niet dat …
   
3. Ik heb geleerd over … en heb dit (niet) toegepast.

Sterkte en zwakte

1. Ik was goed in …
   
2. Ik was zwak / minder goed in …
   

Betekenis voor de ZV

1. Ik leer hieruit dat …
   
2. Ik onthoud dat …

Fase 4: Alternatieven

Aansturing / voornemens

Welke alternatieven zijn er?

1. Ik kan in het vervolg beter …
   

Voor- en nadelen?

1. De alternatieven zijn goed / minder goed omdat …
   

Realiseerbaar?

1. Ik kan de alternatieven moeilijk / gemakkelijk toepassen door / omdat …
   

Betekenis voor de ZV?

1. Op die manier zal mijn ZV … 

Met meerdere alternatieven wordt duidelijk wat de beste oplossing is.

• Welke alternatieven zie ik?
  
• Welke voor- en nadelen hebben die?
  
• Wat neem ik mij nu voor de volgende keer?
  

Fase 5: Uitproberen

• Wat je geleerd hebt ga je uitproberen in de praktijk (i.f.v. het vooropgestelde doel (vanaf tweede jaar)
• Een lijst met suggesties

Reflectiecirkel van Korthagen

Valkuilen

• Bepaalde fasen minimaliseren of overslaan
• Bij het reflectiegesprek: defensief reageren op opmerkingen van mentor/ medestudent/docenten,... (= op foute manier omgaan met feedback) 

Formuleren van de stagedoelen

Waarom? Om op stage te kunnen reflecteren.

Stagedoelen  zijn anders dan zorgdoelen (Kc 1.2 Inleiding tot VPK redeneren)

Een stagedoel= wat je wil bereiken gedurende je stage.

De stagedoelen moeten SMART geformuleerd worden.

Stagedoelen

Stagedoelen: SMART

                     = duidelijk en concreet, een waarneembare actie.

Vb. Kc 3. Tegen het einde van de eerste stageperiode, voer ik het bedbad correct uit volgens het stappenplan en de 8 basisprincipes.

'Een bedbad uitvoeren' is een waarneembare specifieke actie.

Specifiek

Stagedoelen: SMART

• Methode, systeem en /of procedure bepaalt in welke mate een doel bereikt is 
• Meetbare indicator gebruiken vb. checklists
• Maat voor kwaliteit van de te leveren acties
• vb. volgens het stappenplan en de 8 basisprincipes zijn meetbare methodes

Meetbaar

Stagedoelen: SMART

Aanvaardbaar/ Acceptabel

• Ben jij bereid om aan je doel te werken?
• Is er een overeenstemming met de normen van de school?

Voorbeeld stagedoel:

Kc 3: Tegen het einde van de eerste stageperiode, voer ik het bedbad correct uit volgens het stappenplan en de 8 basisprincipes.

•  ‘Is dit stagedoel aanvaardbaar voor jouw als IV-student?’ 
• Wordt dit stagedoel ook meegedragen door de school? Ja, bijvoorbeeld onder Kc 3 voor de IV-module.
  

Stagedoelen: SMART

Realistisch

Stagedoel moet haalbaar en realiseerbaar zijn (moet niet te hoog gegrepen zijn)

Tip: moeilijk bereikbaar doel opsplitsen in kleinere haalbare subdoelstellingen.

Stagedoelen: SMART

Tijdsgebonden

• Wanneer wordt het stagedoel (SD) bereikt? 
• Einddatum voorzien, deze als eerst in SD noteren

Vb.

 

Kc 3: Tegen het einde van de eerste stageperiode, voer ik het bedbad correct uit volgens de 8 basisprincipes en het stappenplan.

   ‘Tegen het einde van de eerste stageperiode’ de periode voor het behalen van je stagedoel.

Enkele tips bij het formuleren van de stagedoelen

1. Gebruik actieve werkwoorden: 

Uitvoeren: 'voer ik ... uit'

Niet gebruiken:

 'kan ik uitvoeren, zou ik willen uitvoeren'

Tips bij het formuleren van de stagedoelen

2. Doelstellingen kunnen betrekking hebben tot:

Kennis = theorie

Vaardigheden = technieken

Attitude = houding = Kc 7

Tips bij het formuleren van de stagedoelen

3. Hanteer de gedragsindicatoren (studiewijzer)

4. Laat je stagedoelen goedkeuren door je stagebegeleider en mentor.

Aan de slag!

Ik vind deze manier van lesgeven:

😒🙁😐🙂😃

Reflecteren

Kun jij een situatie benoemen die je anders had willen aanpakken als je het nog eens mocht doen?