Verwijswoorden

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Verwijswoorden

Lesdoelen

*Aan het einde van de les kunnen de studenten in eigen woorden uitleggen wanneer je welk verwijswoord gebruikt.

*Aan het einde van de les kunnen de studenten ten minste drie voorbeelden van moeilijke verwijswoorden opnoemen.

Waarom belangrijk?

¨Een kind is op de achterbank van de auto een boek aan het lezen. Het vraagt aan zijn moeder wat in het boek staat dat op haar schoot ligt.¨

*Op wiens shoot ligt het boek?

*Examen schrijven -> Moeilijke verwijswoorden en niet te veel fouten.

Persoonlijk voornaamwoord

Bezittelijk voornaamwoord

Aanwijzend voornaamwoord

Deze

Hij

Zijn

Dat

Het

Hun

Overzicht

De-woorden: mannelijk of vrouwelijk?

*Zoek op in een woordenboek.

*http://vandale.nl/

Meervoud: zij, ze, hen of hun?

Voor personen:

*Zij, ze -> voor de meeste gevallen.

*Hen -> na een voorzetsel of als lijdend voorwerp: Geef je de cadeaus aan hen? Jantje belt hen vandaag op.

*Hun -> als bez. vnw. of als meewerkend voorwerp: Wat is hun adres? Geef je hun een cadeautje?

Voor niet-personen:

*Alleen ¨ze¨ -> De rekeningen zijn binnen. Ik heb ze al betaald.

Verwijzen naar iets wat er vlak voor staat

*Die -> terugverwijzen naar de-woorden en meervoud: De boeken die daar liggen, zijn van haar.

*Dat -> terugverwijzen naar het-woorden: Het boek dat daar ligt, is van haar.

*Wat -> terugverwijzen naar

    -Hele zin: Mijn baas liet mij eerder naar huis gaan, wat ik erg prettig vond.

    -Overtreffende trap: Buitenspelen vind ik het leukste wat er is.

    -Alles, niets, iets het enige: Alles wat ik wenste, werd werkelijkheid.

Waarover of over wie?

*Waar + voorzetsel -> voor dieren of dingen: De motie waarover de Tweede Kamer stemde, is aangenomen.

*Voorzetsel + wie -> voor personen: De vriend, met wie ik vaker een terrasje doe, trakteerde ik op een drankje.

Moeilijke verwijswoorden

*Daarbij -> als een opsomming: De postbode kon het pakketje niet bezorgen, want de brievenbus was te klein. Daarbij waren de bewoners niet thuis.

*Hiermee -> Truus heeft een nieuwe auto gekocht. Hiermee rijdt ze nu elke dag naar haar werk.

*Daarom -> om een reden te geven: Veel horecaondernemers hebben hun restaurant coronaproof ingericht. Daarom moet het kabinet de horeca heropenen.

*Erover -> De moord was wereldnieuws; iedereen praatte erover.

Opvallend: steeds een bijwoord met een voorzetsel samen!