6.2 deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

6.2 herhalen

Verteringsstelsel

• Mondholte
• Slokdarm
• Maag
• Twaalfvingerige darm
• Dunne darm
• Blindedarm
• Dikke darm
• Endeldarm

BINAS 82C

Mechanische & Chemische vertering

• Mechanische vertering: Kleiner maken en mengen van ingeslikt voedsel. Kauwen en kneden
  Belangrijk: zorgt voor oppervlaktevergroting!!
  
  
• Chemische vertering: Verkleinen van macromoleculen (de voedingsstoffen) tot monomeren met behulp van enzymen.
  Ofwel enzymatische vertering: enzymen knippen grote voedingsstoffen kleiner.

Waarom is oppervlaktevergroting door kauwen nuttig?

Mondholte

• Vertering start al in de mond
• 6 speekselklieren => produceren speeksel.
  
  
• Speeksel: verteringssap met het enzym AMYLASE
• Breekt zetmeel af.

BINAS 82E

Slokdarm

• Vervoeren van voedselbrij naar de maag.
• Peristaltiek => knijpbeweging die voedsel voort duwt.

• Kringspieren en lengtespieren trekken om de beurt samen.
• Kringspieren maken het smaller (samentrekken)
  
• Lengtespieren maken het wijder 
  
• Peristaltische bewegingen ook in de maag en darmen

Welke voedingsstoffen zijn al deels verteerd als het eten in de maag zit?

1. Koolhydraten
2. Eiwitten
3. Vetten
4. Vitaminen

Maag

• Opslagplaats (kan veel voedsel in)
  
  
• Wand produceert maagsap (2,5L/ 24h)
  
• Maagsap = enzymen + zoutzuur + slijm
  
• Zoutzuur pH 1,5 => doodt bacteriën.
  
• Slijm beschermt maagwand tegen zoutzuur.
  
• Peptase (pepsine) verteert eiwitten tot peptiden.

BINAS 82E

Waarom produceren maagcellen het
inactieve pepsinogeen? En niet gelijk
het actieve pepsine?

1. Omdat pepsinogeen eiwitten beter kan verteren dan pepsine
2. In de maag is het erg zuur door zoutzuur en pepsine werkt niet bij zo'n lage pH
3. Omdat pepsinogeen wordt omgezet in peptase. Pepsine zelf kan geen eiwitten verteren
4. Anders zal pepsine de eiwitten van de kliercellen zelf verteren

Maagportier

• De kringspier tussen de maag en de 12-vingerige darm.
  
• Twaalfvingerige darm = eerste stukje darm na de maag.
  
  
• Gaat open als eten ertegen duwt. 
• Gaat daarna pas weer open als de zure brei minder zuur is geworden door het alvleessap wat er in de 12-v darm bij komt. 

Twaalfvingerige darm

• Eerste deel van je dunne darm
  
• Afvoerbuizen vanaf de alvleesklier en galblaas
• Alvleessap - pH8, en enzymen die koolhydraten, vetten en eiwitten (verder) verteren
  
• HCO₃^- neutraliseert maagsap en bij deze hogere pH werken de enzymen het beste

In welke organen kunnen eiwitten worden verteerd?

1. mondholte, maag en dunne darm
2. maag, dunne darm en dikke darm
3. maag, 12-vingerige darm en dunne darm
4. mondholte, 12-vingerige darm en dunne darm

Het verslappen van de sluitspier van de maag (maagportier) wordt bevorderd wanneer:

1. NaHCO3 in de twaalfvingerige darm in overmaat aanwezig is
2. HCl in de twaalfvingerige darm in overmaat aanwezig is
3. de wand van de twaalfvingerige darm wordt uitgerekt
4. door de werking van lipase vetzuur in de twaalfvingerige darm ontstaat

Lever en Galblaas

• Lever maakt gal
• Gal wordt opgeslagen in galblaas
• Bij vet eten komt gal in 12-vingerige darm
• Grote vetdruppels worden klein gemaakt = emulgeren

Gal bevat geen enzymen!

Dus geen sprake van vertering!

Waar wordt vet verteerd?
In de ...

1. Mondholte
2. Maag
3. Twaalfvingerige darm
4. Dikke darm

Dunne darm

• 5 m lang
• Darmsapklieren => Toevoegen enzymen laatste stap vertering
  
  
  
• Koolhydraten => monosachariden
• Eiwitten => aminozuren
  
• Vetten => vetzuren en glycerol
  
  
  
• Opname voedingsstoffen en verteringsproducten

Welke verteringsproducten worden opgenomen door de dunne darm?

1. Enkelvoudige suikers, vetten, en eiwitten
2. Alle suikers, vetzuren, fosfaten en aminozuren
3. Enkelvoudige suikers, vetzuren en aminozuren
4. Alle suikers, vetten en aminozuren

Blinde en dikke darm

• 1,5 m lang
• Blinde darm - appendix
  
  
• Darmflora
  
• Vitamine K en water resorptie
  
  
• Ontlasting = onverteerde voedselresten, darmbacteriën, afvalstoffen, water, slijm.
  

Bacteriën in de blindedarm en dikke darm helpen bij de vertering.

1. Waar
2. Niet waar

de volgende vragen komen uit het examen. Maak deze serieus. Als je deze 3 vragen kunt beantwoorden, dan snap je de stof. Gebruik de Binastabellen erbij!

Gieren hebben maagzuur met een extreem lage pH.
Leg uit dat dit functioneel is bij de voedingswijze van gieren.