SLO Syllabus 4a 1 (R)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Leerdoelen 4a1

• Je kunt het verschil uitleggen tussen voedingsgewassen en handelsgewassen.
• Je kunt drie soorten gewassen onderscheiden.
• Je kunt een definitie geven van globalisering.

Lees paragraaf 1.2 en schrijf de drie soorten gewassen op. Benoem hun eigenschappen.

Lees paragraaf 1.1 en onderstreep deze vier begrippen en hun betekenissen

Wisbord

Waar of niet waar:

Een voedselgewas is een voorbeeld van een handelsgewas

Wisbord

Waar of niet waar?

Een handelsgewas is een voedselgewas.

Wisbord

Schrijf een definitie op van globalisering

Globalisering

Doorgaand proces van uitwisseling van goederen, diensten, informatie, geld etc wereldwijd.

Leerdoelen

• Je kunt het verschil uitleggen tussen voedingsgewassen en handelsgewassen.
• Je kunt drie soorten gewassen onderscheiden.
• Je kunt een definitie geven van globalisering.

Opdrachten

Maak van p 1.2  opdracht 1 en 2.

1.2 1a

 – Theeplantages nemen ruimte in beslag die daardoor niet gebruikt kan worden voor voedselproductie.

  – Plantages maken gebruik van de beste landbouwgronden, waardoor de minder geschikte landbouwgronden overblijven om voedsel te verbouwen.

1.2 1b

 – Voordeel: als plantages in handen komen van binnenlandse bedrijven, blijft de winst in eigen land en wordt er meer belasting afgedragen.

  – Nadeel: buitenlandse bedrijven zullen in andere landen gaan investeren. Dit zorgt voor meer concurrentie en het is de vraag of binnenlandse bedrijven genoeg kennis en middelen hebben om dezelfde productiviteit te halen.

1.2 2a

• Door globalisering is de wereldwijde handel sterk toegenomen. (Lage transportkosten hebben dit mogelijk gemaakt.)
• Landen kunnen daardoor veel beter gebruikmaken van hun comparatieve voordelen, want de afzet van producten is veel eenvoudiger geworden.
• Dit heeft ertoe geleid dat landen zich steeds meer zijn gaan toeleggen op de productie van goederen die ze het beste en goedkoopste kunnen produceren.

1.2 2b

• Dankzij regionale specialisatie krijgen landen een groter aandeel in de wereldproductie van bepaalde gewassen. 
• De vraag vanuit het buitenland neemt daardoor toe. 
• Dat is een sterke stimulans om nog meer van het handelsgewas te verbouwen en te exporteren.

1.2 2c

– Economisch voordeel: de potentiële afzetmarkt is dankzij het wereldwijde netwerk enorm.

  – Economisch nadeel: multinationale ondernemingen bepalen voor een belangrijk deel de prijs die boeren krijgen voor hun gewassen, en die is zo laag mogelijk. Bovendien hebben boeren door de globalisering met wereldwijde concurrentie te maken.

Opdrachten

Maar samen uit paragraaf 1.6 opdracht 1.

• Gebruik bij b kaart 260 D
• Gebruik bij c Jemen als voorbeeld

1.6 1a

De eigen graanproductie is onvoldoende, onder meer door klimatologische beperkingen en doordat er handelsgewassen worden verbouwd voor de export.

1.6 1b

D

  GB55 260D De wereld – Ontwikkelingskenmerken – Voedselvoorziening

1.6 1c

Voorbeeld van een juist antwoord:

• in Jemen zijn de voedselvoorziening en de koopkracht veel ongunstiger dan in de andere landen in het Midden-Oosten. 
• De situatie is er zelfs slechter dan in enkele landen in Sub-Sahara-Afrika. 
• Jemen is dus erg kwetsbaar voor stijgende graanprijzen.

Opdrachten

Maak opdracht 3 en 4 van paragraaf 1.1 

1.1 3a

Voorbeelden van goede antwoorden:

  − Mensen die extreem arm zijn, hebben te weinig geld om in de basisbehoeften te voorzien. Dit beperkt dus de economische toegang tot voedsel.

  − Bovendien is in landen met extreme armoede de voedselvoorziening slechter, zodat ook de fysieke toegang tot voedsel matig is.

1.1 3b

Deze mensen zijn voornamelijk werkzaam in de landbouw. Je zou dus verwachten dat kwantitatieve honger bij hen niet veel voorkomt. Maar het zijn meestal ook de armste mensen. Voorbeelden: 

   − Ze hebben daardoor te weinig grond, kennis en middelen om voldoende voedsel te verbouwen.

  − Ze hebben te weinig geld om voedsel dat ze zelf niet kunnen verbouwen in voldoende mate te kopen.

  − Hun lichamelijke inspanning is relatief groot is, waardoor ze meer calorieën verbruiken dan stedelingen.

1.1 3c

• Wanneer mensen aan kwantitatieve honger lijden, is bij volwassenen de gezondheid slechter en de productiviteit lager en lopen kinderen ontwikkelingsachterstanden op. 
• Hierdoor bereiken kinderen een lager onderwijsniveau. Volwassenen en kinderen krijgen werk dat slechter betaalt en dat bovendien minder gericht is op vernieuwing. 
• Dit is nadelig voor de economische groei van een land.

1.1 4a

De meeste mensen die aan kwantitatieve honger lijden, komen ook voedingsstoffen tekort.

  Daarnaast is er een grote groep die weliswaar voldoende voedsel ter beschikking heeft, maar die door het eetpatroon te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt.

  Het gaat dan met name om vitaminen en mineralen.

1.1 4b

Er zijn in de eerste plaats veel meer mensen die aan kwalitatieve honger lijden.

Bovendien kun je kwalitatieve honger alleen bestrijden met een uitgebalanceerd dieet, dat bestaat uit voldoende eiwitbronnen (vlees, vis, eieren, zuivel), koolhydraten (aardappelen, granen), vetten (oliën, noten) en vitaminen en mineralen (groenten en fruit). Zo’n dieet is niet alleen duurder dan voedsel met alleen genoeg calorieën, maar ook culturele en persoonlijke voorkeuren spelen een rol bij wat mensen (willen) eten.

Goederen in beweging

Interactie tussen gebieden komt op gang onder drie voorwaarden:

1. Complementariteit
2. Transporteerbaarheid
3. Geen tussenliggende mogelijkheden

Interactietheorie toepassen

1. Leg met de interactietheorie uit dat er een olietransport op gang komt tussen Japan en Indonesie. Gebruik alle elementen uit de theorie.
2. Leg nu met de interactietheorie uit waarom Indonesië als olieleverancier van China wordt vervangen door China

Een van de druktste containerlijnen is die tussen Shanghai en Los Angels. Leg uit hoe dat komt en gebruik de interactietheorie. 

Wat is het verband tussen deze twee bronnen?