Lezen H5 + H6: Functiewoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

FUNCTIEWOORDEN

H5 + H6 Lezen 

Een tekstgedeelte (een of meer zinnen of een of meer alinea's) heeft binnen een tekst een bepaalde functie. Deze functie kun je aanduiden met een functiewoord.

aanbeveling, aanleiding, constatering, probleemstelling, uitwerking, verklaring.

FUNCTIEWOORDEN

Uitlegvideo 

Signaalwoorden vs functiewoorden

Wat is het verschil?

Hoe kun je de functie van een tekstgedeelte dan herkennen?
Wat is de functie van de onderstaande alinea?

Kies uit: aanleiding, oplossing of samenvatting.

Kortom, er blijken verschillende oorzaken te zijn voor het feit dat mensen graag naar muziek luisteren. Ze leren er hun emoties door kennen en als ze samen met anderen naar muziek luisteren, vergroot dat hun gevoel van verbondenheid.

FUNCTIEWOORDEN

Wat is de functie van een aanleiding?

1. Een persoonlijk verhaaltje van de schrijver om het onderwerp te introduceren.
2. Het resultaat van waarnemingen en overdenkingen van de schrijver
3. Een vaststelling van een feit of verschijnsel
4. Een actuele gebeurtenis die de schrijver gebruikt om zijn tekst aan op te hangen.

Wat is de functie van een constatering?

1. Samenvattende omschrijving van de kenmerken van een begrip
2. Het resultaat van waarnemingen en overdenkingen van de schrijver
3. Een bepaald feit of verschijnsel of waarnememing, door de schrijver vastgesteld
4. Samenvattende omschrijving van de kenmerken van een begrip

Wat is de functie van een uitwerking?

1. Extra, nauwkeuriger omschreven informatie bij een onderwerp
2. Het resultaat van waarnemingen en overdenkingen van de schrijver
3. Een bepaald feit of verschijnsel of waarnememing, door de schrijver vastgesteld
4. Samenvattende omschrijving van de kenmerken van een begrip

A) Aanbeveling - Een aanbeveling is een goede raad. De schrijver doet een suggestie voor de oplossing van een probleem. mijn advies is...; het lijkt mij het beste dat...

B) Aanleiding - Een aanleiding is een actuele gebeurtenis die de schrijver gebruikt om zijn tekst aan op te hangen. Staat meestal aan het begin van de tekst.

C) Constatering - De schrijver stelt een feit of verschijnsel vast, hij doet een bepaalde waarneming. Soms beschrijft hij het verschijnsel ook. 

D) Probleemstelling - De schrijver geeft aan over welk probleem zijn tekst gaat,
hij benoemt en omschrijft dat probleem.

E) Uitwerking - De schrijver geeft extra, vaak meer gedetailleerde informatie over iets wat hij eerder heeft genoemd. 

F) Verklaring - De schrijver legt uit waarom iets is zoals het is. Hij maakt een verschijnsel of situatie begrijpelijk.

Lezen H6

Functiewoorden (2)

Functiewoorden

Naast de functiewoorden aanbeveling, aanleiding, constatering, probleemstelling, uitwerking en verklaring, bestaat er nog een aantal functiewoorden:

• afweging            
• anekdote           
• definitie
• nuancering
  
• tegenwerping
• vraagstelling

Afweging

De schrijver heeft bijvoorbeeld voo- en nadelen gegeven of voor- en tegenargumenten. Nu moet hij bepalenwat het belangrijkste is, voordat hij een conclusie trekt. Afwegen is dus zoiets als 'vergelijken'.

Anekdote

De schrijver vertelt een (waargebeurd en meestal grappig) verhaaltje als illustratie (voorbeeld) bij het onderwerp van een tekst. Anekdotes komen nogal eens voor in de inleiding van een tekst.

Definitie

Zeer nauwkeurige beschrijving van een woord of begrip.

Nuancering

Een nuancering is een verfijning of een kleine aanpassing van een bewering of stelling. De schrijver geeft bijvoorbeeld eerst zijn mening over iets en formuleert die vervolgens iets preciezer of maakt die mening wat minder zwart-wit.

Tegenwerping

Een tegenwerping is een reactie op een bepaalde mening of stelling. De ene persoon vindt iets, de ander stelt daar een andere opvatting tegenover. Een tegenwerping kan ook een argument zijn tegen een eerder gegeven mening.

Vraagstelling

De schrijver geeft aan welke vraag in (een deel van) zijn tekst centraal staat.

Aan de slag

Maak de opdrachten bij H6 Lezen. Deze moeten aan het einde van de volgende les af zijn.