H1 Tekstsoort, tekstdoel en onderwerp les 2

Welkom!
Ga rustig op je plek zitten en leg je boeken op tafel 

Leg je huiswerk op de hoek van je tafel (opdracht 3 op bladzijde 10)
1 / 36
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

This lesson contains 36 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Welkom!
Ga rustig op je plek zitten en leg je boeken op tafel 

Leg je huiswerk op de hoek van je tafel (opdracht 3 op bladzijde 10)

Slide 1 - Slide

10 minuten stil lezen uit je leesboek 

Slide 2 - Slide

H1 Tekstsoort, tekstdoel en onderwerp, structuur en verbanden les 2

Slide 3 - Slide

Wat gaan we vandaag doen?
  • Huiswerk bespreken
  • Wat weet je nog?
  • Theorie
  • Werken aan de opdracht  

Aan het einde van de les heb je geoefend met het herkennen van tekstsoort, tekstdoel, onderwerp, structuur en verbanden van/in een tekst. 

Slide 4 - Slide

Huiswerk bespreken 
Opdracht 3 op bladzijde 10 

Slide 5 - Slide

Wat weet je nog?

Slide 6 - Slide

Welke drie tekstsoorten zijn er?

Slide 7 - Mind map

Onder welk tekstsoort valt een recensie?

Slide 8 - Open question

Onder welk tekstsoort valt een procedure?

Slide 9 - Open question

Onder welk tekstsoort valt een vertelling?

Slide 10 - Open question

Hoe ziet de vaste structuur eruit die veel teksten hebben?

Slide 11 - Open question

Welke tekstverbanden weet je nog?

Slide 12 - Mind map

Welke signaalwoorden weet je nog en bij welk verband horen die?

Slide 13 - Mind map

Bedenk een zin met een tegenstellend verband

Slide 14 - Open question

Bedenk een zin met een voorwaardelijk verband

Slide 15 - Open question

Bedenk een zin met een voorbeeld verband.

Slide 16 - Open question

Theorie 
Tekstsoorten, tekstdoel en onderwerp 

Slide 17 - Slide

Tekstsoorten 
Er zijn drie soorten teksten:
  • Verhalende teksten 
  • Informerende teksten
  • Waarderende teksten 

Slide 18 - Slide

Tekstsoorten 
Verhalende teksten:
  • De schrijver wil je met zijn verhaal vermaken of tot nadenken aanzetten. 
  • Gevoel en emoties spelen een belangrijke rol. 
  • Fantasie en fictie is mogelijk 

Wat zijn voorbeelden van verhalende teksten?
  • Roman, sprookje, sciencefiction, strip, gedicht, liedje 

Slide 19 - Slide

Tekstsoorten 
Informerende teksten:
  • Het gaat hierbij om feiten, wat echt gebeurd is. 
  • Belangrijkste doel is om de lezer betrouwbare informatie te geven. 

Wat zijn voorbeelden van informerende teksten?
  • Krantenbericht, schoolboek, werkstuk, gebruiksaanwijzing, uitnodiging, recept 

Slide 20 - Slide

Tekstsoorten 
Waarderende teksten:
  • Schrijver probeert vragen als 'Wat vind ik ervan?' of 'Wat kan je daarover denken?' te beantwoorden. 
  • Belangrijkste doel is om een oordeel te geven. 

Wat zijn voorbeelden van waarderende teksten?
  • Boekrecensie, protest, discussie 

Slide 21 - Slide

Tekstdoelen
Een auteur wil iets bereiken bij zijn lezer. Elke tekst heeft dus een tekstdoel. 

Bij elke tekstsoort en bijbehorende tekstdoel passen verschillen de tekstvormen. Tekstvormen zitten niet altijd vast aan een tekstdoel. 
  • Een krantenartikel kan een verslag zijn van een nieuwsgebeurtenis (informerend), maar kan ook een betoog bevatten over een actueel onderwerp (waarderend) 

Slide 22 - Slide

Doel
Tekstvorm 
Verhalende tekstsoorten
Vertelling 
delen van persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen
gesprek, dagboek, persoonlijk verslag, blog 
Verhaal 
vermaken of tot nadenken aanzetten door een verhaal te vertellen
kort verhaal, fabel, mop, roman sprookje stripverhaal, filmscenario 

Slide 23 - Slide

Doel
Tekstvorm 
Informerende tekstsoorten
verslag
een zaak of verschijnen beschrijven en orderenen
werkstuk, verslag van proefje, onderzoeksverslag, logboek  
procedure 
instructie geven en beschrijven hoe je iets moet doen
gebruiksaanwijzing, recept, routebeschrijving, reglement
verklaring / uiteenzetting 
een verschijnsel of gebeurtenis verklaren en uitleggen
lesboek, nieuwsbericht, historisch boek, werkstuk
oproep / verzoek 
activeren; andere motiveren of verzoeken om iets te doen 
aankondiging, advertentie, reclametekst, sollicitatie, uitnodiging

Slide 24 - Slide

Doel
Tekstvorm 
Waarderende tekstsoorten
Betoog
overtuigen door een standpunt met argumenten te onderbouwen
ingezonden brief, klachtenbrief, protestbrief 
Recensie 
evalueren van een boek, film, toneelstuk, muziekstuk, product, service, et cetera 
blog, review, krantenartikel 
Beschouwing 
een onderwerp vanuit een of meer gezichtspunten bekijken 
column, discussie, essay 

Slide 25 - Slide

Onderwerp van tekst 
Het onderwerp van een tekst kan je vaak samenvatten in één woord of woordgroep. 

  • Een schrijver behandelt vaak meer kanten van een onderwerp. Dat noem je deelonderwerpen
  • De hoofdgedachte is het belangrijkste wat de schrijver wil zeggen over het onderwerp. Je vindt deze vaak in de titel, inleiding of slot. Het staat soms niet letterlijk in de zin. 

Slide 26 - Slide

De structuur van een tekst 
Een alinea bestaat uit enkele zinnen die één deelonderwerp behandelen of daardoor met elkaar samenhangen. 
  • Hoe herken je een alinea?

Veel teksten hebben een vaste structuur. Hoe ziet deze eruit?
  • inleiding, kern, slot 

Slide 27 - Slide

De structuur van een tekst 
Inleiding:
  • Eerste een of twee alinea's
  • Waar de tekst over gaat
  • Aandacht trekken van lezers 

Middenstuk / kern:
  • Omvat meerdere alinea's 
  • Het onderwerp wordt uitgewerkt en toegelicht 
  • Elke alinea gaat over een deelonderwerp 

Slide 28 - Slide

De structuur van een tekst 
Slot:
  • Samenvatting of eindoordeel (conclusie)
  • Afsluiten met een uitsmijter 
  • Niet elke tekst heeft een slot 

Slide 29 - Slide

De verbanden in een tekst 
Door gebruik te maken van signaalwoorden vormen zinnen een logisch geheel. Er zijn meerdere verbanden waarbij verschillende signaalwoorden horen. 

Signaalwoorden geven je een signaal over het soort verband tussen tekstdelen. 

Slide 30 - Slide

De verbanden in een tekst 
Opsomming:
  • en, ook, bovendien, ten eerste 

Tijd:
  • eerste, nadat, toen, terwijl

Reden, oorzaak, gevolg:
  • omdat, want, zodat, daardoor 

Slide 31 - Slide

De verbanden in een tekst 
Voorwaarde:
  • als, wanneer, tenzij, mits

Inperking:
  • hoewel, ondanks, natuurlijk ... maar

Tegenstelling:
  • maar, daarentegen, desondanks, echter

Slide 32 - Slide

De verbanden in een tekst 
Vergelijking:
  • evenzeer, evenals, eveneens 

Doel-middel:
  • om te, door middel van, daarmee 

Voorbeeld:
  • denk aan, bijvoorbeeld, zoals 

Slide 33 - Slide

De verbanden in een tekst 
Verduidelijking:
  • dit betekent, met name, dit houdt in 

Conclusie:
  • dus, concluderend, dan ook 

Samenvatting:
  • samengevat, kortom 

Slide 34 - Slide

De opdracht
Wat? Opdracht 4, 5 en 6 op bladzijde 10 
Hoe? Zelfstandig (eerste vijf minuten in stilte)
Tijd? Tot het einde van de les, het is huiswerk voor 17/09/23
Vragen? Eerste vijf minuten niet, steek daarna je hand op 
Klaar? Lees verder uit je leesboek of maak ander huiswerk. 

Gebruik bladzijde 44 - 51 van het handboek 
timer
8:00

Slide 35 - Slide

Huiswerk
Voor volgende week dinsdag (17/09) moet opdracht 4, 5 en 6 op bladzijde 10 af zijn. 

bladzijde 44 - 48 handboek

Schrijf dit op in je agenda. 

Slide 36 - Slide