1.3 + 1.4 Celorganellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 1 Inleiding in de biologie

Deze les:

• §1.3 Plantaardige en dierlijke cellen
• §1.4 Organellen
• Kleurplaat celorganellen

Huiswerk: 

• Opdracht  43, 46, 49 van §1.3
• Opdracht 57, 63, 64, 66, 67, 69, 72 van §1.4

§1.3 Plantaardige en dierlijke cellen

• Je kunt een microscoop gebruiken en daarmee (delen van) organismen bestuderen. 
  
• Je kunt delen van dierlijke cellen en van plantaardige cellen benoemen en de functies ervan beschrijven.  

Elektronenmicroscoop

De elektronenmicroscoop maakt het mogelijk om celorganellen te bekijken!

TEM -> geen diepte in beeld

SEM -> diepte zichtbaar

Welke celorganellen ken je al?

Maak opdracht 43 in je boek! 

Klaar? 

• Opdracht 23, 24, 25, 30, 33, 34 en 36 van §1.2 
  
• Opdracht 43, 46, 49 van §1.3
  

Verschil tussen plantaardige en dierlijke cellen

• Plantaardige cellen hebben een celwand en een vacuole
• Plantaardige cellen hebben plastiden (korrels)

Plastiden

• Chloroplasten/bladgroenkorrels: bevat groene kleurstof (chlorofyl, chloro = groen!)
• Chromoplasten: gele, oranje of rode kleurstof (chromo = kleur!)
• Leukoplasten: opslag vet, zetmeel en eiwit . (leuko = wit!)

Rijping vrucht: chloro => chromo

§1.4 Organellen

• Je kunt een cel beschrijven als zelfstandig functionerende biologische eenheid.
• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel)membranen plaatsvindt. 
• Je kunt de bouw en functies van het cytoskelet en het celmembraan beschrijven.  

Wat maakt een cel functioneel?

Eiwitten voeren de meeste functies uit in en buiten een cel!

Voorbeelden van eiwitten met belangrijke functies: 

antilichamen, enzymen, peptidehormonen, signaalstoffen, eiwitten in het cytoskelet, transporteiwitten 

Van DNA naar eiwit naar secretie

Station: celkern

DNA bevat de code voor eiwitten

De code gaat als RNA naar het
cytoplasma

Van DNA naar eiwit naar secretie

Station: endoplasmatisch reticulum

Op het ruw endoplasmatisch reticulum 

zitten ribosomen

Ribosomen maken van RNA een 

aminozuurketen

Van DNA naar eiwit naar secretie

Station: endoplasmatisch reticulum

Het RER verpakt de aminozuurketen in

blaasjes voor transport

Van DNA naar eiwit naar secretie

Station: golgisysteem

Hier wordt de 

aminozuurketen 

opgevouwen tot een 

functioneel eiwit

Van DNA naar eiwit naar secretie

Station: golgisysteem

en verpakt in blaasjes 

voor transport

Wat gebeurd er na translatie met de aminozuurketen (polypeptide)?

Van DNA naar eiwit naar secretie

Station: secretie

Cellen geven stoffen af aan 

hun omgeving door 

exocytose

Aan de slag

• Opdracht 23, 24, 25, 30, 33, 34 en 36 van §1.2 
  
• Opdracht 43, 46, 49 van §1.3
• Opdracht 57, 63, 64, 66, 67, 69, 72 van §1.4

Lastig? Bekijk het filmpje in de volgende dia!

Klaar? Maak de kleurplaat celorganellen!

§1.4 Organellen

• Je kunt een cel beschrijven als zelfstandig functionerende biologische eenheid.
• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel)membranen plaatsvindt. 
• Je kunt de bouw en functies van het cytoskelet en het celmembraan beschrijven.  

Thema 1 Inleiding in de biologie

Deze les:

• §1.3 Plantaardige en dierlijke cellen
• §1.4 Organellen
• Kleurplaat celorganellen

Huiswerk: 

• Opdracht  43, 46, 49 van §1.3
• Opdracht 57, 63, 64, 66, 67, 69, 72 van §1.4