Diabetes

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Vandaag

Uitleg over de werking van de alvleesklier

diabetes.

Verdere stof over het hormoonstelsel komt in periode 2

play.kahoot.it

Pancreas

Klier met een dubbele functie

1.  productie van verteringssap 

2. Productie van hormonen

Pancreas

Hormoonklieren hebben geen afvoerbuis, dus interne secretie. 

Hormonen wordt rechtstreeks door de omliggende bloedvaten opgenomen 

Alvleesklier heeft wel een buis. 

Eilandjes van Langerhans

Eilandjes van Langerhans produceren hormonen.

Eén eilandje bestaat uit ongeveer 100cellen.

Alvleesklier heeft ongeveer een miljoen eilandjes 

Eilandjes van Langerhans

Meeste cellen produceren insuline (insula = eiland)

Ook Glucagon wordt geproduceerd

Alpha hormoon- Glucagon

Beta hormoon- Insuline

Insuline

Functie: Verlagen van glucose gehalte in het bloed

1. Hormoon insuline zet glucose om in glycogeen. 
2. Glycogeen wordt in de lever en spieren opgeslagen.
3. Lichaam gebruikt Glycogeen bij een te lage bloedsuiker.
4. Hormoon glucagon zet glycogeen om naar glucose 
5. Glucagon zorgt voor een stijging van het glucose gehalte in het bloed.

Antagonisten

Insuline en Glucagon zijn antagonisten. Ze hebben een tegenovergestelde werking.

Insuline: Bloedsuiker verlagend

Glucagon: Bloedsuiker verhogend

Diabetes

Eilandjes van Langerhans: productie van het hormoon insuline is onvoldoende tot niet aanwezig. Cellen werken niet goed.

Glucose kan de cellen dan niet meer in, is insuline voor nodig, er is geen opslag van glucose. 

Stijging van het glucose gehalte in het bloed. 

Hoe krijg je diabetes?

• Ruim 800.000 mensen hebben diabetes. 1 op de 14 Nederlanders

• 9 op de 10 heeft type 2.
  

• Ongezonde leefstijl
  
• Verminderde lichaamsbeweging
  
• Overgewicht
  
• Erfelijkheid/ aanleg
  

Type 1 en type 2

Bij mensen met diabetes type 1 valt het afweersysteem de eilandjes aan. 

Type 2: minder insuline aanmaak of je lichaam is ongevoelig voor insuline .

Symptomen

plassen

dorst

afvallen

acetonadem

misselijk/moe

Hypoglykemie:

Glucosegehalte onder de 3,9 mmol/l

Koolhydraten geven zowel kort als langwerkend 

Hyperglykemie:

Glucosegehalte boven de 11 mmol/l

Water laten drinken. 

Bij hogere waarden insuline toedienen.

Glucose waarden nuchter

Nuchter prikken (8 uur geen eten)

• Onder de 6,1 mmol/l - geen diabetes
  
• Tussen de 6,1 en 6,9 mmol/l - voorstadium van diabetes
  
• Boven de 6,9 mmol/l - diabetes

Glucose waarden niet nuchter

• Onder de 7,8 mmol/l - geen diabetes
• Tussen de 7,8 en 11 mmol/l - geen oordeel mogelijk
• Boven de 11 mmol/l - diabetes

Behandeling

• Genezing (nog) niet mogelijk!

• Gezond eten
• Behandeling met medicijnen
• Behandeling met insuline
• kunst alvleesklier

Medicijnen

Orale bloedglucoseverlagende middelen

Tabletten bij type-2-diabetes (ouderdomsdiabetes). 

Deze middelen stimuleren de alvleesklier om meer insuline te maken of maken de andere organen gevoeliger voor de werking van insuline. 

Hierdoor zal de hoeveelheid glucose in het bloed dalen.

Insuline

 Bij type-1-diabetes, ook wel insulineafhankelijke diabetes genoemd. Soms is het bij mensen met type-2-diabetes ook nodig om insuline te gebruiken.

Insuline valt onder te verdelen in: kortwerkend, middellangwerkend, langwerkend en combinaties hiervan. Ook de plaats van de injectie bepaalt hoe lang het duurt voor insuline zal werken

Welke spuitplaatsen zijn er om insuline te injecteren?

Plaats van injecteren

De plaats van de injectie bepaalt hoe lang het duurt voor insuline zal werken

•  buik (snel)
• bovenarm (normaal)
• bovenbeen (langzaam)
• bil (langzaam)

Welke vorm van diabetes krijg je op oudere leeftijd

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Welk type diabetes is insuline afhankelijk

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Waar wordt glucose opgeslagen als je lichaam het niet direct nodig heeft?

1. Alvleesklier
2. Lever
3. Maag
4. Galblaas

Welk orgaan maakt insuline aan?

1. Lever
2. Galblaas
3. Nieren
4. Alvleesklier

Is diabetes te genezen

1. Ja
2. Nee

Gaan de volgende krantenkoppen over diabetes type 1 of type 2?

Diabetes type 1

Diabetes type 2

Nieuwe uitvinding voor kinderen met diabetes: bloedsuiker meten zonder prikken.

Kwartier bewegen per dag verlaagt risico op diabetes.

Meer mensen met diabetes door stijging van de gemiddelde leeftijd. 

Paar kilo afvallen zorgt al voor lager risico op diabetes.

Hoeveelheid suiker in het bloed

Hormoon dat ervoor zorgt dat glucose wordt omgezet in glycogeen

Ziekte door problemen bij de productie van en/of reactie op insuline

Belangrijkste suiker in het bloed

Hormoon dat glycogeen wordt omgezet in glucose

glucosegehalte

insuline

diabetes

glucose

glucagon

Patiënt X heeft een bloedsuiker van 3,3 mmol. Wat doe je?

1. Patiënt X heeft een hyperglycemie. Je dient extra insuline toe.
2. Patiënt X heeft een hypoglycemie. Je dient extra insuline toe.
3. Patiënt X heeft een hyperglycemie. Je geeft je patiënt snelle koolhydraten, bijvoorbeeld een Dextro-pil
4. patiënt X heeft een hypoglycemie. Je geeft je patiënt snelle koolhydraten, bijvoorbeeld een Dextro-pil.

Aan de slag

1.Wat is een hypo(waarde) en hoe handel je?

2.Wat is een hyper(waarde), hoe handel je?

4. Noem de meest (min 5) voorkomende complicaties bij mensen met diabetes en leg uit waar jij als student MZ op moet letten