Interpunctie Deel 1 - 2vwo

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Leestekens

Punt, komma, puntkomma en dubbele punt

Punt

Na een zelfstandige, mededelende zin: 

De hond ligt uitgeput naast me op de bank.

Dit is dus niet goed:

Ivo gaat morgen naar Assen, hij wil met de trein gaan. 

KOMMA

Wanneer je twee zinnen samenvoegt:

- tussen twee werkwoorden die tot verschillende zinnen behoren:

Als jij opschiet, kunnen we de trein nog halen.

- voor verbindingswoorden:

Jan is gek op vis, maar hij eet geen vlees.

- voor een deel van de zin dat geen zelfstandige zin is:

We hebben een fijne vakantie gehad, die bovendien lekker lang duurde. 

Bij een opsomming:

Mijn lieve, gezellige en knappe man.

Hoewel het de hele dag regent, gaat de wedstrijd gewoon door.

GOED

FOUT

Films die al heel oud zijn hoef ik niet meer te zien.

GOED

FOUT

Zij gaan volgende week niet mee naar Zwolle omdat ze geen tijd hebben.

GOED

FOUT

Mijn vriendin heeft rode blauwe en gele schoenen.

GOED

FOUT

Bij opsommingen:

Wij gaan naar diverse steden: Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.

Wanneer je iemand citeert:

De presentator zei: 'Ik wens u een goede nacht.'

DUBBELE PUNT

Als twee zelfstandige zinnen met elkaar samenhangen, vormt de tweede zin soms een verklaring of reden bij de eerste zin:

Mijn verjaardag was erg geslaagd: al mijn vriendinnen waren aanwezig. 

Dubbele punt is vervangbaar door komma + want:

Mijn verjaardag was erg geslaagd, want al mijn vriendinnen waren aanwezig. 

PUNTKOMMA

 

Als twee zelfstandige zinnen sterk met elkaar samenhangen:

Stef wil later chirurg worden; zijn vader werkt ook in het ziekenhuis.

Maar een punt mag ook:

Stef wil later chirurg worden. Zijn vader werkt ook in het ziekenhuis. 

Als in een zin daadwerkelijk een redengevend woord staat als namelijk, immers of want (en het gaat om een zin die zelfstandig is of zelfstandig kan zijn), is een puntkomma beter dan een dubbele punt:

We hebben een mooie zomer gehad; er was immers veel zon.

Ik kom iets later; ik sta namelijk nog in de file. 

Na een puntkomma moet in principe een volledige zin volgen (met een persoonsvorm). 

Na een dubbele punt is dat niet altijd het geval:

De ouderraad vergadert over drie dingen: de pauzes, de lestijden en het materiaal.

In enkele landen gaat het niet goed: met name in Duitsland, Spanje en Oostenrijk. 

Huizen die aan zee liggen zijn meestal heel populair

Wij hebben de buren niet uitgenodigd zij zouden het toch niet leuk vinden

Hij vroeg hoe laat gaat de winkel dicht

Als ik op vakantie ga neem ik van alles mee boeken kleding en mijn laptop

Opdracht 1 (p. 35) samen maken.

Opdracht 2 (p. 35) individueel maken en na laten kijken door je buurman.

Opdracht 2

1)  Na schooltijd kan Bram doen wat hij graag wil: voetballen met zijn vrienden en daarna gamen.

2) De heer Van Bergen woont vlak bij zijn werk, maar hij pakt altijd de auto.

3) Zou je dit verslag vrijdag aanstaande willen inleveren bij Anja de Graeff?

4) Dat je je kamer nog steeds niet opgeruimd hebt, is ronduit schandalig.

5) De Franse delicatessenwinkel verkoopt de volgende producten: olijfolie, stokbrood, paté en droge worsten.

6) Nog altijd is de buurtwinkel populair: hij biedt producten aan voor een lage prijs.