H6 elektriciteit herh §5

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Havo 4 stof

Welkom! vandaag herhalen & verwerken

Elektriciteit

Stel vragen als je iets niet snapt.

, "

Stroom

• De stroomsterkte I (eenheid: Ampère) is de hoeveelheid lading die per seconde passeert: I = Q/t 
• De stroom stroomt & dit kan alleen stroom lopen als er spanning is (potentiaalverschil).

Spanning

• Symbool: U
• Eenheid: V (Volt)
• AA batterij: 1,5 V
• Stopcontact: 230 V
• Hoogspanningskabels: 50 kV = 50.000 V

Stroomkring

Bestaat uit:

• Spanningsbron die elektrische energie levert
• Geleiders (draden) die stroom geleiden
• Componenten die elektrische energie omzetten                                                                 (in bijv. licht of warmte).

§5 gaat over een aantal componenten.

• §5 Elektrische componenten

Weerstand geeft aan hoe goed stroom wordt tegen gehouden

• Elke component of apparaat heeft weerstand
  
• R = U / I
• Een ohmse weerstand heeft altijd zelfde R

• NTC, PTC en LDR & diode en LED : R varieert

Weerstanden

Wet van Ohm geldt altijd

U = I x R   oftewel R = U/I

Bij een Ohmse weerstand is R bij elke U,I hetzelfde

Bij een niet-Ohmse weerstand niet 

Welke van deze is een Ohmse weerstand?

1. metaaldraad na enige tijd opwarmen
2. metaaldraad altijd
3. metaaldraad tijdens opwarmen
4. germanium en silicium

Er volgen nu 4 filmpjes

Elk filmpje wordt door 1 groep bekeken en daarna toegelicht 

Bereid voor: enkele slides & presentatie van 2 minuten:

groep 1 NTC, 

groep 2 PTC

groep 3 LDR 

groep 4 LED/diode 

Je krijgt hiervoor 15 minuten de tijd als groep.

NTC en PTC

NTC:

Negatieve temperatuurcoefficient:

Hogere temperatuur -> lagere R 

grote gevoeligheid voor T

Het omgekeerde is een PTC.

Positieve temperatuurcoefficient

kleine gevoeligheid voor T

Het PTC symbool heeft een plusje.

LDR: lichtgevoelige weerstand

Diode en LED

Een diode kan de stroom maar in één richting doorlaten.

Er zijn ook lampjes van de diode gemaakt (LED)

De weerstand van een NTC kan snel veranderen.
Wanneer wordt de weerstand van een NTC groter?

1. Meer licht op de NTC
2. Minder licht op de NTC
3. Temperatuur van de NTC daalt.
4. Temperatuur van de NTC stijgt.

Welk onderdeel zit er zeker in een digitale thermometer?

1. Een LDR
2. Een NTC
3. Een PTC
4. Een transistor

en nu: regelbare weerstand

Formule soortelijke weerstand

R=​A​​ρ⋅l​​

A=m​2​​

ρ=Ωm

l=m

Weerstand van een draad

Is afhankelijk van de lengte en doorsnede en het materiaal

• grotere doorsnede → minder weerstand
• langere draad → meer weerstand

transformator

Ideale transformator