3G Latijn: les 26- betrekkelijk voornaamwoord

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Betrekkelijke voornaamwoorden

in het Latijn

Betrekkelijke voornaamwoorden

                      Vir, qui intravit, meus frater est.

                       

                       qui intravit         betrekkelijke bijzin
                       qui                         betrekkelijk voornaamwoord (=relativum)

                        vir                          antecedent

Even oefenen vanuit het Nederlands

In de volgende dia's zie je Nederlandse zinnen, met daarin een betrekkelijk voornaamwoord.

Kijk goed naar de functie die het het betrekkelijk voornaamwoord in de bijzin heeft.

In welke naamval zou het betrekkelijk voornaamwoord in het Latijn moeten staan?

1. Het meisje, dat op straat loopt, heeft een rood jurkje aan.

1. nominativus
2. genitivus
3. dativus
4. accusativus

2. De vrouw, van wie ik dit cadeau heb gekregen, heet Simone.

1. nominativus
2. genitivus
3. dativus
4. accusativus

3. De Romeinse goden, die ik erg bewonder, zijn onsterfelijk.

1. nominativus
2. genitivus
3. dativus
4. accusativus

4. De meneer, met wie ik praat, heeft een grote neus.

1. nominativus
2. genitivus
3. dativus
4. accusativus

5. Het boek, dat ons inspireert, is geschreven door Ovidius.

1. nominativus
2. genitivus
3. dativus
4. accusativus

6. De woorden, waardoor ik erg boos werd, werden door de leraar uitgesproken.

1. nominativus
2. genitivus
3. ablativus
4. accusativus

Ken je deze rijtjes dus al uit je hoofd?

😒🙁😐🙂😃

2. Betrekkelijk voornaamwoord: congruentie

pater, cui dona donamus, laetus est

Videtis omnes senatores, qui in Curia sedent?

- Het antecedent en betr. vnw. komen overeen in getal en geslacht, maar niet altijd in naamval

- naamval betr.vnw is afhankelijk van de functie in de bijzin.

Betrekkelijk voornaamwoord

Kies in de volgende zinnen het passende betrekkelijk voornaamwoord.

Let daarbij op het volgende:

- het geslacht en getal is gelijk aan het antecedent

- de naamval is afhankelijk van de functie in de bijzin

1. Servus, ... non fugit, insanus est.

1. qui
2. quae
3. quem
4. cui

2. Homines, ... dei puniunt, miseri sunt.

1. qui
2. quorum
3. quibus
4. quos

3. Carmen, de ... narravistis, non cognosco.

1. qui
2. quae
3. quod
4. quo

Betrekkelijk voornaamwoord

Kies voor de volgende zinnen de juiste vertaling.

Dominus, cuius servus fui, nunc mortuus est.

1. De meester, die slaaf is geweest, is nu dood
2. De meester, wiens slaaf ik ben geweest, is nu dood.
3. de meester, waarvan ik slaaf ben geweest, is nu dood
4. de meester, waardoor ik slaaf ben geweest, is nu dood.

Iuvenes, quibus signum datum est, statim concurrerunt.

1. De jongemannen, waaraan het teken gegeven is, zijn meteen samengekomen.
2. De jongemannen, van wie het teken gegeven is, zijn meteen samengekomen.
3. De jongemannen, aan wie een teken gegeven is, zijn meteen samengekomen.
4. De jongemannen, waarmee een teken gegeven is, zijn meteen samengekomen.

4. Hoe zie je het verschil tussen een vragend vnw en betr. vnw?

- De vormen van het (bijvoeglijk) vragend vnw en betr. vnw zijn hetzelfde

- stappenplan ter onderscheid:

1. is het een vraagzin? --> vragend vnw.                                         

2. congrueert het met een ander nw? --> vragend vnw
                                Quem virum vidisti? Welke man heb je gezien?

3. staat het aan het begin van een bijzin? --> betr.vnw

                                vir, quem vides, senator est. De man, die je ziet, is senator.

      

let op!

Is de bijzin een afhankelijke vraagzin? (let op pv's als 'vragen/weten dat' in de hoofdzin én is er geen antecedent te vinden? --> vragend vnw

scio, quod templum aedificaret: ik weet, welke tempel hij bouwde

nesciebamus, qui senator id fecisset: wij 

rogatis, quem aedem novimus?