BSR 05/02 1aha Grammatica WS §2 zn/lw en §4 bn

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Open je boek alvast op blz. 202-203.
Log alvast in op LessonUp
(de code staat  linksonder in beeld).

§2: Zelfstandig naamwoord en lidwoord

§4: Bijvoeglijk naamwoord

Voordat we beginnen:

1AHA

GRAMMATICA

WOORDSOORTEN

• Je kunt concrete en abstracte zelfstandig naamwoorden herkennen.
• Je kunt eigennamen herkennen. 
• Je kunt bepaalde en onbepaalde lidwoorden onderscheiden.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• Starten met een nieuw hoofdstuk (woordsoorten);
• de uitleg behandelen van paragraaf 1 (en hierbij aantekeningen maken);
• De opdrachten van de herhaling van leerjaar 1 maken (digitale paragraaf).
• De toets van Lezen H1-3 inzien.

Alle paragrafen met WS voor de paragraaf behandelen we de komende tijd. De paragrafen met ZD hebben we al behandeld.

Grammatica woordsoorten

Zinnen bestaan uit woorden. Die woorden kun je indelen in soorten. Je kunt van elk woord in een zin bepalen bij welke woordsoort het hoort. Zo ontdek je hoe een taal is opgebouwd.

Een zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord is een woord voor een mens, dier, ding of gevoel. Een ding kan van alles zijn. 

vrouw, vader, hond, goudvis, kamerplant, tabaksplant, fiets, pen, voetbal, telefoon, AirPods, school.

Een zelfstandig naamwoord

• Een concreet zelfstandig naamwoord (czn) geeft iets tastbaars aan. Iets wat je kunt aanraken: fiets, trouwring, berg, rivier, stoel. 

• Een abstract zelfstandig naamwoord (azn) geeft iets aan wat je niet kunt aanrakken: ruzie, maand, onrust, tijd.

• Een eigennaam (zn-e) is ook een zelfstandig naamwoord. Namen van mensen, plaatsen of dingen: Max, Vlieland, Rijksmuseum.

Een zelfstandig naamwoord

Je herkent een zelfstandig naamwoord (zn) aan drie dingen:

1. Je kunt een zn in het meervoud zetten (een fiets, twee fietsen).

2. Je kunt een zn verkleinen. 

(fiets - fietsje).

3. Je kunt er een lidwoord voor zetten (de fiets, een fiets). 

Wat zijn de zelfstandig naamwoorden in onderstaande zin?
Het dorp is afgezet omdat er een nieuwe
serie wordt opgenomen.

1. is
2. dorp
3. serie
4. opgenomen

Wat zijn de zelfstandig naamwoorden in onderstaande zin?
Voor de wedstrijd drinkt Daan nog snel een biertje.

Uitlegfilmpje!

Na de film gingen we nog naar McDonalds.

Benoem de woordsoort van 'McDonalds'.

sleep de juiste woordsoort naar het vak hiernaast

concreet zelfstandig naamwoord (czn)

abstract zelfstandig naamwoord (azn)

eigennaam 

(zn-e)

Tijdens de vakantie is iedereen vast en zeker zeer vrolijk. 

Benoem de woordsoort van 'vakantie'.

sleep de juiste woordsoort naar het vak hiernaast

concreet zelfstandig naamwoord (czn)

abstract zelfstandig naamwoord (azn)

eigennaam 

(zn-e)

Ik heb op vakantie in Australië voor het eerst een walvis gezien.

Benoem de woordsoort van 'walvis'.

sleep de juiste woordsoort naar het vak hiernaast

concreet zelfstandig naamwoord (czn)

abstract zelfstandig naamwoord (azn)

eigennaam 

(zn-e)

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Geeft extra info (details) over een zelfstandig naamwoord: de groene kat, het grote feest.

Zo herken je een bn:

• Staat voor of achter het zn.
• Heeft een korte vorm (groen) en een lange vorm (groene).
• Trappen van vergelijking.

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord (st. bn) geeft aan van welke stof iets gemaakt is. 

• De zilveren ketting.
• Een wollen trui.
• Een houten bank.

Wat zijn de bijvoeglijke naamwoorden in onderstaande zin?

Voorafgaand aan de moeilijke wedstrijd drinkt Leon nog snel een alcoholvrij biertje.

Wat zijn de bijvoeglijke naamwoorden in onderstaande zin?

Deze serie is goed en het onderwerp ervan is interessant.

Maak zelf een zin waarin een concreet zelfstandig naamwoord (czn), een abstract zelfstandig naamwoord (azn) en een bijvoeglijk naamwoord voorkomt.

Aan het werk

Optie A Klassikaal	Optie B Zelfstandig werken	Klaar?
Eerst oefenen via de 'trainer' op de iPad (Magister -> leermiddelen -> Nederlands -> Cursus 5: Grammatica -> paragraaf 2: zelfstandig naamwoord en lidwoord).	§2: Zelfstandig naamwoord en lidwoord (blz. 206-207). Havo: Opdracht 1, 2, 3 en 5 Vwo: Opdracht 2, 3 en 4. §4: Bijvoeglijk naamwoord (blz. 210-211). Havo en vwo: kies zelf 3 opdrachten uit het boek.	Maak een samenvatting of oefen in het online boek verder met paragraaf 2 en 4.

Wat?	Cursus 5 Grammatica woordsoorten, §2: Zelfstandig naamwoord en lidwoord. Opdracht 1 t/m 4. Cursus 5 Grammatica woordsoorten, §4: Bijvoeglijk naamwoord. 3 opdrachten kiezen.
Hoe?	Zelfstandig. De eerste vijf minuten in stilte, daarna overleggen.
Hulp	Steek je vinger op als je een vraag hebt.
Tijd	10 minuten. Daarna starten we met §4 Bijvoeglijk naamwoord.
Klaar?	Maak alvast een begin aan §4: Bijvoeglijk naamwoord (blz. 210-211).

Oefenen

• Je kunt concrete en abstracte zelfstandig naamwoorden herkennen.
• Je kunt eigennamen herkennen. 
• Je kunt bepaalde en onbepaalde lidwoorden onderscheiden.

Lesdoelen

Aan welke zaken kun je een zelfstandig naamwoord herkennen? Noem er twee.

Wat is het verschil tussen een concreet en een abstract zelfstandig naamwoord?

Wie heeft nog een vraag over wat we vandaag hebben behandeld?