3V_H4+H5_hh alle theorie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H4 + H5

Herhaling theorie

Voorbereiding op de toets

Planning deze les

• Wat moet je leren voor de toets?
• Leerwerk op ELO
• Herhaling belangrijkste theorie
• Oefenen 

Wat moet je leren voor de toets?

• H4 Woordenschat: theorie stijlfouten (contaminatie, pleonasme en tautologie + betekenissen opdrachten 

• H4 Grammatica zinsdelen: theorie congruentie + inversie

• H4 Grammatica woordsoorten: theorie het en je

• H4 Formuleren: theorie incongruentie + inversie

• H4 Spelling: theorie afkorting, letterwoord, initiaalwoord, verkorting, symbool, werkwoordspelling + woorden opdracht 

Wat moet je leren voor de toets?

• H5 Woordenschat: theorie uitdrukkingen + spreekwoorden + betekenissen opdracht 

• H5 Grammatica zinsdelen: theorie bedrijvende+ lijdende vorm

• H5 Grammatica wrd: theorie dat, dus, of, toen en wanneer

• H5 Formuleren: theorie lijdende vorm

• H5 Spelling: theorie komma, dubbele punt, aanhalingstekens, puntkomma + woorden opdracht

Woordenschat H4

Stijlfiguren:

- contaminatie

- pleonasme

- tautologie

Contaminatie

• Twee woorden/uitdrukkingen worden gemengd.
  
• uitprinten -->
• overnieuw -->
• nachecken -->
• omhoog stijgen -->
• zich irriteren aan -->
• Oplossing: verwijder een van beide woorden/uitdrukkingen
  

Pleonasme

• Een deel van de betekenis van een woord/woordgroep wordt nog eens door een ander woord uitgedrukt (meestal andere woordsoort).
  

• In je betoog zijn sommige bronnen letterlijk geciteerd.
  
• Oplossing: verwijder het woord dat de betekenis/eigenschap herhaalt
  

Tautologie

• Twee keer hetzelfde zeggen met verschillende woorden (synoniemen) van dezelfde woordsoort

 

• Misschien ben jij wellicht ook geïnteresseerd?
  
• Oplossing: verwijder een van de synoniemen
  

Grammatica H4

Woordsoorten

Het woord het

• bepaald lidwoord (blw)
  het kind, het tafeltje
• persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw.)
  Het is niet zeker dat de toetsweek doorgaat.
• onbepaald voornaamwoord (onbep.vnw.)
  Vond je het moeilijk om een leuk boek te kiezen?

Het woord je

• persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw.)
  Ga je morgen naar school?
• bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw.)
  Is dit je nieuwe telefoon?
• wederkerend voornaamwoord (wedk.vnw.)
  Je moet je schamen voor die wanvertoning!
• onbepaald voornaamwoord (onbep.vnw.)
  In deze crisis kan je (men) niemand meer vertrouwen.

Grammatica H4

Zinsdelen

Congruentie (1)

Onderwerp en persoonsvorm komen overeen

OND enkelvoud + PV enkelvoud: Ik loop...

OND meervoud + PV meervoud: Wij lopen...

Soms gaat dit mis

Congruentie (2)

• De media heeft iets naars gepubliceerd.
• (de media = meervoud; heeft = enkelvoud)
   = INCONGRUENTIE
  
  
• De klas hebben dat leuk georganiseerd!
• (klas = enkelvoud; hebben = meervoud)
  = INCONGRUENTIE

Inversie (1)

Wat is vaak het eerste zinsdeel in een Nederlandse zin?

Inversie (1)

• OND - PV - Ander zinsdeel
• Wij | gaan | morgen | naar de Efteling.
  
  
  
• Inversie: OND staat achter de PV
• Morgen | gaan | wij | naar de Efteling.

Inversie (2)

• Soms zorgt dit voor onduidelijke zinnen:
• Je beste vriend mag je zo nu en dan toch wel bellen.
  
  
• Wat is het OND?

Formuleren H4

Incongruentie/onjuiste inversie

Maak een zin met incongruentie.

Incongruentie

• De media heeft iets naars gepubliceerd.
• (de media = meervoud; heeft = enkelvoud)
   = INCONGRUENTIE
  
  
• De klas hebben dat leuk georganiseerd!
• (klas = enkelvoud; hebben = meervoud)
  = INCONGRUENTIE

Onjuiste inversie

• OND - PV - Ander zinsdeel

Samengestelde zinnen: nevenschikking

• [Zaterdagochtend heb ik gewerkt bij KFC] en [was ik pas om 23.00 uur thuis].

Wat klopt er niet aan deze zin?

Onjuiste inversie

• [Zaterdagochtend heb (PV) ik (OND) gewerkt bij KFC] en 
• [was (PV) ik (OND) pas om 23.00 uur thuis].
  

• Zaterdagochtend heb ik gewerkt bij KFC en 's avonds was ik pas om 23.00 uur thuis. OF
• Zaterdagochtend heb ik gewerkt bij KFC en ik was 's avonds pas om 23.00 uur thuis

H5

Herhalen theorie woordenschat

Uitdrukking

vs.

spreekwoord

Wat is het verschil?

Uitdrukking vs. spreekwoord (1)

Uitdrukking: woordcombinatie met een vaste betekenis -->
kun je een beetje aanpassen/veranderen

• Of het proefwerk doorgaat, hangt aan een zijden draadje.
• Tot na de toetsweek hing de overgang van Ian aan een zijden draadje.

Uitdrukking vs. spreekwoord (1)

Spreekwoord: wijsheid/opvatting in een zin --> 

kun je niet veranderen (vaste formulering)

• De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet.
• Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten.

Theorie grammatica (zinsdelen) H5

a. De dieven hebben mijn laptop gestolen.
b. Mijn laptop is door de dieven gestolen.

Wat valt je op aan het zinsdeel 'de dieven'?

a. De dieven hebben mijn laptop gestolen.
b. Mijn laptop is door de dieven gestolen.

In welke zin doet het onderwerp echt iets?

1. A
2. B

Het gras van onze tuin werd door de hovenier gemaaid.

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

De rechercheur vond bloedspetters op de muur van de keuken.

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

Dit werkstuk is door vier leerlingen uit mijn klas gemaakt.

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

Wis je alle mailadressen van je oude vrienden uit je bestand?

1. Lijdende vorm
2. Bedrijvende vorm

Zet om:
De piano wordt elk jaar door de pianostemmer gestemd.

To do...

Maak van H4 en/of H5 van de extra opdrachten wat je nog lastig vindt.

ELO > Nieuw Nederlands Online > H4 Extra opdrachten/H5 Extra opdrachten