Les 6: synergie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Les 6: synergie

De zesde gewoonte gaat vooral over de meerwaarde van samenwerken: Synergie. Je spreekt van synergie als er door samen te werken een betere oplossing gevonden kan worden dan dat één van de leden alleen kan bedenken. Het is dus niet het sluiten van een compromis. Bij een compromis doet iedereen wat water bij de wijn: dus 1 + 1 = 1,5. Bij synergie kom je samen tot een veel beter antwoord: 1 + 1 = 3. 

Bij synergie is het team dus beter dan de som der delen. Om synergie te creëren, moet je volgens Covey overigens heel wat in je mars hebben: je moet in staat zijn om in termen van win-win te denken, je moet over het vermogen beschikken om eerst naar anderen te luisteren alvorens zelf begrepen te worden en je moet de vaardigheden hebben om samen tot de beste prestaties te komen.

Synergie is niet alleen aantrekkelijk voor mensen, ook dieren hebben ontdekt dat samenwerken voor elk dier voordeel oplevert en soms zelfs nodig is om te overleven.

Waarom vliegen vogels in groepen en niet alleen?

 Samenwerken gaat over wat je gemeenschappelijk hebt en waar je samen sterker in bent. Maar niet iedereen is hetzelfde of heeft dezelfde talenten. Door slim samen te werken kun je hiervan profiteren en beter worden in wat je doet zodat iedereen ervan profiteert. Kijk naar het volgende filmpje en schrijf op wat het doel is van deze taakverdeling en samenwerking

Wat valt je op aan de samenwerking?

Bij synergie ga je juist uit van de verschillen: wat kan jij goed, wat kan die ander goed en kun je dat samenvoegen tot iets dat meer is dan de optelsom? Het is dus belangrijk dat je open staat voor deze verschillen. Dat klinkt makkelijk, maar is nog best moeilijk. De uitgangspunten bij synergie zijn:

1. win-win situatie

Je gaat uit van de win-win situatie: niemand hoeft te verliezen, je respecteert elkaar vanwege de verschillen en je wil uit elke situatie voor alle partijen een succes halen. Iedereen wint dus! Bij een compromis verliest iedereen een beetje, maar bij synergie voeg je juist iets extra’s toe: 1 + 1= 3, of 100 of 5000!

2. goed communiceren

Verschillen worden pas geaccepteerd als je hiervoor open staat en als je elkaar begrijpt. Dat betekent dat de vorige les heel belangrijk is: kun je goed communiceren: zowel vertellen wat je vindt, als luisteren wat de ander zegt en meent? Maar je moet ook verschillen kunnen accepteren. Dat houdt in dat je niet uitgaat van vooroordelen, anderen niet buitensluit en je best doet om verschillen te begrijpen.

3. nieuwe oplossing

Bij synergie ontstaat een nieuwe oplossing: niet jouw oplossing of mijn oplossing, maar onze oplossing. Je moet jouw idee serieus inbrengen, goed uitleggen, maar ook los kunnen laten als een ander idee beter is.

Stappenplan Synergie

1: Omschrijf het probleem of de mogelijkheid/kans

Het is belangrijk dat iedereen een goed beeld heeft van het probleem of het doel: wat moet worden opgelost, of wat is de wens?

2: Bedenk zelf een oplossing of idee. 

Verwoord dit in je hoofd of schrijf dit even op papier.

Eerst zelf nagaan welke ideeën je krijgt, maar ook hoe je dit gaat vertellen straks. Even in je hoofd oefenen of het even opschrijven helpt je om dit straks goed aan anderen te kunnen vertellen. Denk ook aan wat je voelt

3: ieder vertelt om de beurt zijn of haar oplossing of idee.

De anderen luisteren, stellen verhelderende vragen (zie les 5), maar geven geen mening! Als we uitgaan van het nut van verschillen is er dus geen idee fout. Luister niet alleen met je oren, maar gebruik ook je ogen. Laat je eigen idee even los om goed te kunnen begrijpen wat je ander zegt. Als jij anderen begrijpt, zullen ze ook jou begrijpen.

4: Brainstorm

Dit is wanneer synergie ontstaat: je verzint samen ideeën die je alleen niet had kunnen bedenken. Tips:

Gebruik je fantasie, geen idee of oplossing is te gek, maar draaf niet door.

Geef geen kritiek: kritiek stopt creativiteit, jammer, want dat heb je echt nodig voor synergie.

Associeer: ga door op de beste ideeën. Het ene idee leidt weer tot een volgend idee enzovoort. Maak daar goed gebruik van.

Ook hier geldt weer: goed luisteren naar elkaar!

5: Kies nu de beste oplossing of het beste idee.

Vaak komt het beste idee vanzelf, je merkt dan dat iedereen hier het meest enthousiast over is of dat dit steeds weer genoemd wordt. Nu hoef je dit idee alleen nog maar uit te voeren. 

Het klassenuitje

We gaan dit oefenen met de volgende opdracht: organiseer een klassenuitje voor je klas dit schooljaar. De kosten hiervoor moeten leerlingen helaas zelf betalen en de hele klas gaat mee.

Stap 1: wat is de opdracht/het probleem of de kans?

Stap 2: Denk in stilte na en schrijf jouw idee hieronder op, maar overleg met niemand.

Stap 3: iedereen vertelt om de beurt zijn of haar idee, de anderen stellen vragen om het idee helder te krijgen. Doe dit in groepjes van vier.

Stap 4: Brainstorm: welke ideeën kunnen jullie samen bedenken? Neem hiervoor even de tijd.

Kies nu het beste idee.