Kiezen en kiezen is twee: Het belang van een goed keuzeproces

• Godsdienst
• Secundair onderwijs

Kiezen en kiezen is twee

Leerplan?

LPD:.

2. In kaart brengen hoe mensen verschillen bij het maken van keuzes (begrijpen).

3.  Onderscheiden hoe het leven beïnvloed wordt door gegevenheid, eigen keuzes en die van anderen (analyseren)

                                                                                                                                        149- 161 - 166

Tijd voor een verhaal

1.  Ga naar Class Notebook (CN)

2. Open de inhoudsbibliotheek > inhoudsbib. trim. 1

3. Open 'Verhaal Toon Tellegen 1'

Vragen als 'Wie ben ik?', Wie wil ik zijn?' en 'Waar wil ik naartoe met mijn leven?'...'

...zijn herkenbaar voor mij. Ik stel ze me ook.

...zijn herkenbaar voor mij, maar ik ben daar niet mee bezig.

...zijn niet herkenbaar voor mij.

Een goed keuzeproces

-  voldoende exploratie

- weloverwogen keuzes - sterke 'commitments'

            

                   => goed ontwikkelde identiteit

= op verschillende levensdomeinen: vb. studie, hobby, relaties, levensbeschouwing...

Vragen als 'Wie ben ik?', Wie wil ik zijn?' en 'Waar wil ik naartoe met mijn leven?'...

1. ...zijn vragen die je je enkel stelt in je kindertijd.
2. ...zijn vragen die enkel Jezus zich stelde.
3. ...zijn vragen die mensen zich vooral stellen vanaf de adolescentie.
4. ...zijn vragen die de mens zich vandaag niet meer stelt.

De zoektocht naar de eigen identiteit stopt eens je 25 jaar bent.

1. Juist.
2. Fout.
3. Ik weet het niet.

Welk dier in het verhaal van Toon Tellegen maakt een soort 'identiteitscrisis' door?

1. de olifant
2. de krekel
3. de kikker
4. de schildpad

Waaruit blijkt dat de schildpad een identiteitscrisis doormaakt?

Waaruit blijkt dat het dier een 'identiteitscrisis' doormaakt en op zoek is naar zichzelf?

Welke gevoelens/gedachten kunnen de kop opsteken bij het zoeken naar de eigen identiteit?

Op welke domeinen van het leven

kom je in de adolescentie 

 voor keuzes te staan? 

Wanneer spreekt men van een goed ontwikkelde identiteit?

Verschillende keuzestijlen

Zie Class Notebook 

> Inhoudsbibliotheek trimester 1 

> Kiezen en kiezen is 2  

> groene pagina

In welk type herken je jezelf het meest?

1. Ik ben een uitsteller als het op keuzes maken aankomt.
2. Ik ben iemand die altijd alles goed afweegt en dan kiest.
3. Ik kies iets waar ik me het best bij voel.
4. Ik laat me in mijn keuzes makkelijk leiden door wat mijn vrienden kiezen.

Een goed ontwikkelde identiteit 

volgens Marcia (1980)

Als mensen sterke 'commitments' hebben, 

als ze die goed overwogen gekozen hebben 

en geen twijfels hebben over hun keuze.

Foreclosure

Men kiest overhaast, komt tot een vaste keuze, zonder deftig te verkennen en staat vaak ook niet open voor andere mogelijkheden of discussies over de eigen keuzes. Deze adolescenten zijn gevoelig voor autoriteit en hechten sterk aan 'familiebanden'.

Moratorium

Deze groep adolescenten zit nog volop in het proces van exploratie en zijn bijgevolg nog geen definitieve bindingen aangegaan. Door de continue toestand van exploratie zijn deze adolescenten makkelijk angstiger en onzeker. Soms komt van uitstel zelfs afstel.

Identity diffusion

Deze groep adolescenten hebben nog geen definitieve bindingen of keuzes gemaakt. Ze weten niet wat ze willen, waar ze naar op zoek zijn en verkennen bijgevolg slechts oppervlakkig zonder doel, waardoor ze ook niet tot kiezen komen. Deze groep wordt bovendien gekenmerkt door weinig autonomie .

EXPLORATIE

GEEN EXPLORATIE

BINDING

GEEN BINDING

Identity achievement

Deze groep maakt na een periode van grondige exploratie welbepaalde keuzes.
Bij het maken van die keuzes houdt men rekening met de mogelijkheden, talenten, grenzen... + wordt gekeken wat de persoon motiveert, wat voor de persoon belangrijk en zinvol is. 

Identity achievement

= ideaal type

vb. sport? => verschillende mogelijkheden grondig in kaart brengen + kiezen op basis van talent, haalbaarheid, tijd, goesting...

Moratorium

= uitstellers

 Verzamelen wel info, maar kiezen niet.

vb. als je ziet welk huiswerk je allemaal hebt, maar je weet niet waar eerst te beginnen, dus je stelt het uit.

vb. Ik wil me nog niet binden (relationeel) -> geen vaste relatie

Identity diffusion

= diffuus/flou/ verwarring/dolend

vb. je bent 18 en moet kiezen wat je gaat studeren, maar weet niet goed wat er allemaal is, wat het allemaal inhoudt en als september zich aandient heb je nog steeds geen keuze gemaakt. De eeuwige student?

Foreclosure

= te snelle kiezer

Kiest overhaast, komt tot een vaste keuze, zonder deftig te verkennen, staat niet open voor andere mogelijkheden of discussies over de eigen keuzes. 
Deze adolescenten zijn gevoelig voor autoriteit en hechten sterk aan 'familiebanden'. 

vb. je weet niet welke hobby je wil gaan doen, wat allemaal binnen je mogelijkheden ligt, maar kiest voor voetballen omdat je dat kent van op TV of je familie steeds kijkt en supportert en zegt dat dat een geweldige sport is.

Het belang van je keuzeproces

Een goed keuzeproces bestaat uit voldoende exploreren en vervolgens weloverwogen keuzes (= (ver)binding) maken.
      

Goed leren kiezen = een proces 

= doorgaans met vallen en opstaan!

Beoordeel het volgende keuzeproces:

Lieve heeft geen idee wat zij in 3de graad wil studeren, dus kiest zij maar de richting waar de meeste van zijn vrienden naartoe gaan​.

Dit is een voorbeeld van:

1. Identity achievement
2. Moratorium
3. Foreclosure
4. Identity diffusion

Beoordeel het volgende keuzeproces:

Geert-Jaap heeft vele reviews op het internet gelezen en goed nagekeken welke schoenen het beste bij zijn profiel passen. Op basis daarvan heeft hij een keuze gemaakt.

Dit is een voorbeeld van:

1. Identity achievement
2. Moratorium
3. Foreclosure
4. Identity diffusion

Beoordeel het volgende keuzeproces:

Jakke moet een nieuwe gsm kopen, maar heeft geen idee wat hij precies wil of van wat er allemaal bestaat en wandelt doelloos de ene na de andere winkel door zonder iets te kopen.

Dit is een voorbeeld van:

1. Identity achievement
2. Moratorium
3. Foreclosure
4. Identity diffusion

Samenvatting

De adolescentie is de periode waarin de eigen identiteit gevormd wordt.

We stellen dan vragen als 'Wie ben ik?', Wie wil ik zijn?' en 'Waar wil ik naartoe met mijn leven?'... en dit kan leiden tot een soort 'identiteitscrisis'. De zoektocht naar antwoorden kan leiden tot het maken van keuzes (=bindingen).

Een goed keuzeproces bestaat uit 

1)  voldoende exploratie 

2) en weloverwogen keuzes (commitments). 

Even alles op een rijtje...?

1.  Ga naar Class Notebook (CN)

2. Open de inhoudsbibliotheek > inhoudsbibliotheek trimester 1

3. Open 'Kiezen en kiezen is twee'

4. Ga naar de pagina met bovenaan de titel '2. Het belang van een goed keuzeproces' 

5. Lees deze pagina aandachtig -> leestijd 5 minuten

Extra materiaal ter ondersteuning

Vragen als 'Wie ben ik?', Wie wil ik zijn?' en 'Waar wil ik naartoe met mijn leven?'...

= LEVENSVRAGEN                                            = iets van alle tijden!

                 -> mensen zoeken antwoorden op deze vragen

                                       Mogelijke bron: 

                                                                      * levensbeschouwingen

                                                                      * eigen ervaringen en inzichten

                                                                      * ...

ANTWOORDEN OP LEVENSVRAGEN

              *  kleuren eigen levensvisie oftewel levensbeschouwing, 

              *  geven richting

              *   hebben invloed op de levenshouding/keuzes van mensen

              *   ...

Identiteitsontwikkeling 

in je kindertijd:

afhankelijkheid

op verschillende vlakken van je ouder(s)/voogd

vanaf adolescentie:

steeds meer de wereld ontdekken, eigen meningen vormen, onafhankelijk van je ouder(s)/voogd

Einde van deze les :-) 

Wat zou je na deze les moeten kunnen of weten?

• Je bent bereid na te denken over je eigen keuzegedrag en keuzeproces en dat van anderen.
  
• Je bent bereid na te denken over je eigen keuzeproces/keuzes en dat te toetsen aan het keuzeproces/de keuzes van anderen.
  
• Je beseft dat mensen verschillen in de keuzes die ze maken, hoe ze tot hun keuze komen alsook hoe ze hun keuzes verantwoorden.
• Je beseft dat keuzes steeds gevolgen hebben, in mindere of meerdere mate, voor jezelf en/of voor anderen of het andere dan jezelf.
• Je kan het verband tussen een goed keuzeproces en de eigen identiteitsontwikkeling duiden.
• Je kan de begrippen: identiteitscrisis, ‘commitment’, binding, exploratie, adolescentie,… uitleggen, toepassen en herkennen.
• Je weet dat een open zoekende houding nodig is voor een goed ontwikkelde identiteit.
• Je beseft dat twijfelen aan je keuze op zich heel menselijk is en ons uitdaagt tot voldoende exploratie.
• Je kan uitleggen wat 'bindingsangst' is en waarom mensen soms niet durven kiezen.
• Je begrijpt dat de combinatie van zowel exploratie als bindingen aangaan, wijst op de meest optimale identiteitsvorming.
• Je kan de vier identiteitscategorieën van ontwikkelingspsycholoog Marcia onderscheiden, herkennen en toelichten: identity Achievement, Moratorium, Foreclosure en Identity Diffusion.

• Je beseft dat mensen verschillen in de keuzes die ze maken.
• Je hebt een respectvolle houding t.o.v. andere meningen en kan je eigen mening op een respectvolle wijze delen met anderen.