Cursus 5 Grammatica Par. 9 Meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Grammatica

Het meewerkend voorwerp

Leerdoel

Je leert over het meewerkend voorwerp als zinsdeel.

Even eerst een herhaling

Stap 1 PV

Zoek de persoonsvorm:

Dit is het belangrijkste werkwoord in een zin. 

Gebruik de vraagproef, tijdproef of getalproef op de PV te zoeken. 

getalproef/tijdproef/vraagproef

getalproef: Zet de zin van enkelvoud om in meervoud óf van meervoud om in enkelvoud. De PV verandert mee. 

Tijdproef: zet de zin om in een andere tijd (van tt naar vt of van vt naar tt). De PV verandert mee van tijd. 

Vraagproef: Zet de zin om in een vraag. De PV komt in de vraag vooraan te staan. 

Stap 2 Onderwerp

Degene die /datgene dat de werkwoorden uitvoert.

Het OW vind je via: WIE/WAT + GEZ.

Stap 3 Gezegde

Zoek alle werkwoorden in de zin. 

Dit zijn alle doe-woorden, dus ook de PV zelf. 

Stap 4 Lijdend voorwerp

Hetgeen dat de handeling ondergaat. 

WIE/WAT + GEZ + OW

Of maar van de zin een .....word door.... zin.

Let op: niet elke zin heeft een LV

Stap 5 meewerkend voorwerp

De 5e stap is het zoeken naar een meewerkend voorwerp.

Niet elke zin heeft een MV. 

Je stelt de vraag: 

aan wie + gez + OW + LV?

voor wie + gez + OW + LV?

meewerkend voorwerp

Controleer of je 'aan' kunt weglaten of toevoegen. Daarvoor mag je de woordvolgorde veranderen. 

Voorbeeld 1 MV

Bram wil een kettinkje geven aan zijn vriendin. 

Aan wie wil Bram een kettinkje geven?

'aan zijn vriendin' = MV

Voorbeeld 2 MV

Bram wil zijn vriendin een kettinkje geven. 

Aan wie wil Bram een kettinkje geven?

'zijn vriendin' = MV

(je kunt hier 'aan' bij bedenken)

Voorbeeld 3 MV

Bram geeft een kettinkje cadeau. 

Aan wie geeft Bram een kettinkje cadeau?

NIEMAND = HIER IS GEEN MV

Meewerkend voorwerp is een?

1. Woordsoort
2. Zinsdeel
3. Persoonsvorm

Een meewerkend voorwerp begint altijd met : aan wie / met wie

1. waar
2. niet waar

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. Aan wie / Voor wie + wg?
2. Wie of wat + wg + ow?
3. Wie of wat + wg + ow + lv
4. Aan wie / Voor wie + wg + ow + lv?

Een meewerkend voorwerp...

1. … begint altijd met een voorzetsel.
2. … begint nooit met een voorzetsel.
3. … kan met een voorzetsel beginnen, maar dat hoeft niet.
4. … geen idee wat dat is.

Het meewerkend voorwerp is altijd een 'wie'.

1. ja
2. nee

Een meewerkend voorwerp

1. staat in elke zin
2. moet altijd aan/voor bevatten
3. staat in een zin met werkwoorden die iets te maken hebben met vertellen of geven
4. "ondergaat'' wat het onderwerp doet

Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is.

1. juist
2. onjuist

Wat is het meewerkend voorwerp?

Zij heeft het ons toch verteld.

1. zij
2. heeft
3. ons
4. toch

Wat is het meewerkend voorwerp (mv)?

Aan hem geef ik niets.

1. Aan hem
2. geef
3. ik
4. niets

Het meewerkend voorwerp =

Leer mij die goocheltruc eens.... !

1. leer
2. mij
3. die goocheltruck
4. geen meewerkend voorwerp in deze zin

Wat is het meewerkend voorwerp?

Mail hem de lijst met namen!

1. de lijst
2. de lijst met namen
3. hem
4. geen idee

Wat is het meewerkend voorwerp?

'Mijn oma appt mij het recept.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?

Dat heb ik je gisteren uitgelegd!

1. Dat
2. Ik
3. je
4. Er is geen MV

Wat is het meewerkend voorwerp?

Hij gaf haar een kus.

1. Hij
2. gaf
3. haar
4. een kus

Wat is het meewerkend voorwerp?

Hun vertelde ik de waarheid.

1. hun
2. ik
3. de waarheid

Wat is het meewerkend voorwerp?

Ik vertel Johan de waarheid.

1. Johan
2. dat
3. de waarheid
4. Zit er niet in

Zij geeft aan Jesse een zonnebril.

meewerkend voorwerp=

1. Zij
2. geeft
3. aan Jesse
4. een zonnebril

Wat is het meewerkend voorwerp?

Dat heb ik je gisteren uitgelegd!

1. Dat
2. Ik
3. Je
4. Er is geen MV

Hij vraagt mij de weg.

Wat is het meewerkend voorwerp?

1. mij
2. hij
3. vraagt
4. de weg

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?

Zij heeft het mij toch verteld.

1. zij
2. heeft
3. mij
4. toch

Meewerkend voorwerp:

Hij geeft een glas drinken aan hem.

1. Hij
2. geeft
3. een glas drinken
4. aan hem

Hoe herken je een meewerkend voorwerp?

1. een meewerkend voorwerp is de ontvanger
2. Geen meewerkend voorwerp
3. een meewerkend voorwerp is de gever

Hoe herken je een meewerkend voorwerp?

1. een meewerkend voorwerp is de ontvanger
2. Geen meewerkend voorwerp
3. een meewerkend voorwerp is de gever

Maken uit Nieuw Nederlands

§9 Meewerkend voorwerp

Maak opdracht 1, 2 en 3 (blz. 221).

.

Leren voor de toets

- Je kunt vertellen hoe je een meewerkend voorwerp kunt vinden. 

- Je kunt het meewerkend voorwerp als zinsdeel in zinnen vinden. 

- Je herkent zinnen waarin géén meewerkend voorwerp staat.

EINDE LES