W19 NE 1G1 H5/6 woordenschat les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

We starten weer met een nieuwe weektaak!

Weektaak

De LessonUp is opgebouwd uit verschillende onderdelen. 

• Nakijken HW weektaak 17 (voor de vakantie)
• Herhaling + uitleg woordenschat woordraadstrategieën
• Oefeningen in de LessonUp maken
• Eindtaken
  

1. De eindtaken bestaan uit verschillende opdrachten uit het boek.
2. Je moet de LessonUp goed lezen, zodat je de juiste opdrachten maakt.
3. Je maakt deze week alle opdrachten in je schrift en je levert de opdrachten in via een foto. 

Opzet week 19 – 4 t/m 8 mei

• Nakijken HW weektaak 17
• Herhaling woorden en woordstrategieën
• Uitleg nieuwe woordraadstrategieën 
• Oefenen met de woordraadstrategieën
• Eindtaken woordenschat H5 en H6

1. Waarom maak je deze week de eindtaken in je schrift? Zie hiervoor de volgende dia.

Woordenschat in je schrift

Deze week moet je alle opdrachten in je schrift maken, waarom?

• Het is belangrijk dat je de juiste woordraadstrategieën kunt toepassen, maar ook dat je de woorden kunt gebruiken. 
• In het lesboek staan weinig opdrachten waarin je oefent met de woorden.
• Daarnaast is het belangrijk om de woorden op te schrijven, zodat je de begrippen al oefent in je hoofd.
• Deze week maak je sommige opdrachten anders. Lees alles goed!

Je maakt de opdrachten in je schrift. Je mag wel de online editie gebruiken als hulpmiddel.

Leerdoelen

Deze week oefen je met:

• de betekenis van een onbekend woord raden aan de hand van een synoniem, omschrijving of definitie, voorbeeld, tegenstelling en bekend woorddeel.

HW week 17 nakijken

• Wees altijd kritisch tijdens het nakijken.
• Wanneer je denkt 'Er staat wel ongeveer hetzelfde', dan is het fout!

Woordenschat

Deze week verdiepen wij ons in woordenschat H5 en H6. 

• Hoe kun je er zelf voor zorgen dat je jouw woordenschat vergroot? Waarom is woordenschat zo belangrijk?

• Hoeveel woorden ken je en wat is de betekenis?  

     We beginnen met een testje! 

Amicaal

Aandenken

Bezoek

Bonje

Domineren

Gunstig

Knus

Nauwgezet

Oprecht

Roddelen

Vriendschappelijk

Souvenir

Visite

Ruzie

Overheersen

Voordelig

Gezellig

Precies

Eerlijk

Kwaadspreken

Woordraadstrategie

Je leert de betekenis raden van onbekende woorden met behulp van een of meer

woorddelen die je herkent. Dat kan

vooral bij samenstellingen en 

afleidingen. 

Welke woordraadstrategieën ken je al?

Deze vier woordraadstrategieën kennen we al 

We zoeken in de tekst naar een:

• synoniem
• voorbeeld 
• omschrijving
• tegenstelling 
  

Omschrijf hoe deze vier strategieën werken: synoniem, voorbeeld, omschrijving en tegenstelling.

Synoniem

Twee verschillende woorden die precies hetzelfde betekenen:

Toen mijn moeder zei dat we patat gingen eten, had ik daar geen trek in. Terwijl ik gisteren onwijs veel trek in friet had!

patat is een synoniem voor friet

Een voorbeeld zoeken

• Als je de betekenis van een woord niet kent, zoek je in de tekst of er een voorbeeld gegeven wordt van het moeilijke woord. Soms kun je hieruit de betekenis opmaken. 
• Kijk in de tekst of de betekenis tussen haakjes staat.

Voorbeelden:

Laagwater en straffe (felle) oostenwind hinderen veerdiensten naar de Wadden. 

In deze zin staat de betekenis van straffe tussen haakjes (felle). 

Mijn zus bespeelt meerdere blaasinstrumenten: de saxofoon, de trompet en de dwarsfluit. 
In deze zin zijn saxofoon, trompet en dwarsfluit  voorbeelden van blaasinstrumenten. 

  Een omschrijving zoeken

Vaak staat er een omschrijving van onbekende woorden in de tekst. Zo kun je achter de betekenis van een woord komen zonder een woordenboek te gebruiken. 

Honderden ramptoeristen bezochten het gebied. De politie had veel last van al die mensen die uit nieuwsgierigheid naar de ramp kwamen kijken.

 'mensen die uit nieuwsgierigheid naar een ramp komen kijken'  is een omschrijving van 'ramptoeristen'. 

TEGENSTELLING

Tegenstelling zijn woorden die elkaars tegengestelde zijn. Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Woorden als maar, echter, toch en daarentegen geven aan dat er een tegenstelling wordt genoemd.

Films downloaden is illegaal, maar films kijken in de bioscoop is legaal. 

Theorie

Lees de theorie in je lesboek op bladzijde 144 over woordraadstrategieën en bekijk de uitleg in de dia's hierna.

0

Woordraadstrategie: een bekend woorddeel herkennen

Als je weet wat de woorddelen betekenen, kun je zelf bedenken wat het hele woord betekent, bijvoorbeeld:  een huisdier is een dier voor in huis.

Een bekend woorddeel herkennen  

Je moet bekende woorddelen kunnen herkennen bij:

 1. samenstellingen

 2. afleidingen: dit zijn woorden met een 

                         voorvoegsel of een achtervoegsel

                         allebei kan ook, dus: voor- én 

                         achtervoegsel

Samengestelde woorden

Woorden die uit twee of meer woorden bestaan, noemen we samenstellingen of samengestelde woorden. Je schrijft samenstellingen aan elkaar. Als je de betekenis van de losse delen van de samenstelling kent, kun je ook de betekenis van de samenstelling bedenken. 

voorbeeld: 
voetbal + wedstrijd = voetbalwedstrijd

koop + overeenkomst = koopovereenkomst

sport + dag = sportdag

Voorvoegsels

Er bestaan veel woorden met de(s)-, be-, ge-, her-, on(t)-, ver-, wan-, en aarts- ervoor.
Dit zijn voorvoegsels en die geven een bepaalde betekenis aan een woord. Je schrijft ze altijd op dezelfde manier.

Voorvoegsels zet je altijd voor een woord, zoals het woord  zelf al aangeeft: voorvoegsel. Het gaat dus om het eerste deel van een woord.

Voorbeelden 

gezang

beantwoorden

herzien

ontcijferen

vergeven

wangedrag

aartsrivaal 

Opdracht

Het voorvoegels on- betekent niet of zonder.

Geef bij de volgende woorden aan of het woord niet of zonder betekent.

onbegrip

1. niet
2. zonder

onbelangrijk

1. niet
2. zonder

ongeluk

1. niet
2. zonder

ongezond

1. niet
2. zonder

Achtervoegsels

Er zijn ook veel woorden met -heid, -lijk, -ing, -ig, 
 -er, -erd, -aar, -aard, -baar, -rik, -vol of -isch erachter. 

Deze korte stukjes zijn achtervoegsels, je schrijft ze altijd op dezelfde manier. Ook achtervoegsels geven een bepaalde betekenis aan een woord. 

achtervoegsels zet je altijd achter een woord, zoals het woord zelf al aangeeft: achtervoegsels. Het gaat dus om het laatste deel van een woord.

Voorbeelden 

     blijheid

   duidelijk

    afdeling

       aardig

  aansteker

    eigenaar

      aaibaar

 fantastisch

 

Opdracht

Lees wat deze achtervoegsels betekenen.

Maak van de volgende woorden 

een nieuw woord met een van 

de achtervoegsels.

-loos:      zonder

-achtig:  lijkt op, tamelijk veel

-aar:        iemand die het doet

-waarts: die richting op

Voorbeeld: schilderen.

Een nieuw woord met -achtig is schilderachtig.

Noteer: schilderachtig.

adem

bedelen

leugen

raadsel

Wat heb je geleerd?

Het herkennen van:

1. samenstellingen (voetbalwedstrijd)

2. voorvoegsels (ondiep)

3. achtervoegsels (vrolijk)

Nu kun je de betekenis van moeilijke woorden makkelijker achterhalen.

Lijst met betekenissen van voor- en achtervoegsels!

Eindtaken week 19

Let op!

• In de volgende dia's wordt continu aangegeven wat je moet maken. Dit is anders dan normaal.
• Elke dia beschrijft de opdracht en hoe je de antwoorden moet noteren in je schrift.
• Je maakt in totaal 6 opdrachten.
• Maak een goede planning! (Alles in één keer is veel!)

Opdracht 1, H5 (blz. 144)

1. Schrijf bovenaan de opdracht: Opdracht 1 (vraag 1 en 2), H5 (blz. 144)
2. Maak opdracht 1 zoals deze in je boek staat beschreven:

• Neem de moeilijke woorden over.
• Schrijf de betekenis van het woord op.
• Noteer waarvan de woorden zijn afgeleid.

Voorbeeld

disfunctioneel = niet functioneel; niet goed zijn taak vervullend

Afgeleid van dis- (niet) en functioneel.

Opdracht 2, H5 (blz. 145) 

1. Noteer bovenaan de opdracht: Opdracht 2, H5 (blz. 145) 
2. Neem de woorden en betekenissen over (zie volgende dia).
3. Schrijf op uit welke woordelen de woorden bestaan.
4. Kies vijf woorden en maak met elk woord een correcte zin!

Voorbeeld

Goedgelovig  = te snel iets gelovend (bestaat uit goed en gelovig)

Mijn jongere zusje is erg goedgelovig, want ze vertrouwt iedereen en zou met iedereen mee naar huis gaan.

Opdracht 2, H5 (blz. 145) 

Opdracht 3, H5 (blz. 145) 

1. Noteer bovenaan de opdracht: Opdracht 3, H5 (blz. 145) 
2. Neem de uitdrukkingen over (zie volgende dia).
3. Koppel de juiste betekenis aan de uitdrukking (zie volgende dia).

Voorbeeld:

Daar zit een luchtje aan - Het is verdacht

Hulpmiddel:

Woordenboek

Online

Opdracht 4 en 5, H5 (blz. 146-147)

1. Noteer bovenaan de opdracht: Opdracht 4 (of 5), H5 (blz. 146-147)
2. Maak de opdrachten zoals staat beschreven in het boek.

Hulpmiddelen:

• Woordenboek 
• Betekenissen voor- en achtervoegsels 

Opdracht 1, H6 (blz. 174-175)

1. Noteer bovenaan de opdracht: Opdracht 4 (of 5), H5 (blz. 146-147)
2. Neem de woorden en betekenissen over in je schrift (zie volgende dia).
3. Kies vijf woorden uit waarmee je een correcte zin maakt. Schrijf bij deze woorden ook op welke woordraadstrategie je gebruikt om de betekenis uit tekst 1 te halen.
   

Hulpmiddelen:

• Woordenboek 
• Betekenissen voor- en achtervoegsels 

Lever hier de foto's in van de eindtaken. Per dia mag je meerdere foto's inleveren.

Lever hier de foto's in van de eindtaken. Per dia mag je meerdere foto's inleveren.

Lever hier de foto's in van de eindtaken.

Weektaak 19 afgerond!