§2.3 Religie, wetenschap en filosofie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

§2.3 Religie, wetenschap en filosofie

Invalshoeken

• Economisch: 
• wat zijn de middelen van bestaan? 
• Denk hierbij bijvoorbeeld jagen en verzamelen, landbouw, industrie. 
• Hoe komen mensen aan hun inkomsten?

 

Invalshoeken

• Politiek-bestuurlijk: 
• hoe wordt de samenleving bestuurd? 
• Wie is de baas? 
• Welke regels en wetten zijn er?

 

Invalshoeken

• sociaal: 
• dit gaat bijvoorbeeld over de leefomstandigheden van mensen en de verschillende sociale lagen. 
• Zijn er grote verschillen tussen mannen/vrouwen en arm/rijk? 
• Leven de mensen in de stad of op het platteland?

Invalshoeken

• cultureel: wat denken en voelen de mensen en hoe uitten ze dit?
• bijvoorbeeld in hun gewoontes en regels, 
• geloof, 
• kunst en 
• wetenschap. 

Kenmerkende aspecten H2

1. Politiek en wetenschap in de Griekse stadstaat

2. Klassieke vormentaal

Nieuw tijdvak

Tijd van Grieken en Romeinen 

3000 - 500

Ook bekend als de oudheid

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de Griekse godenwereld in elkaar zit

- Wat een mythe is

- Wat het verschil is tussen een mythologische en wetenschappelijke verklaring van de wereld

- Wat het verschil is tussen religie en filosofie

Sleep de bestuursvormen naar de juiste omschrijvingen

Alle volwassen mannen met burgerrecht mogen meebeslissen

Een erfelijke koning heeft alle macht

Een kleine groep met voorrechten heeft de macht

Eén man heeft alle macht

Monarchie

Aristocratie

Tirannie

Democratie

www.ted.com

Griekse godsdienst

De Griekse godsdienst was polytheïstisch

Ze waren menselijk, maar onsterfelijk en ze hadden bepaalde krachten

De goden werden aanbeden in tempels, zoals in Egypte

De Grieken leerden over de goden door mythen; godenverhalen

Sleep de taken naar de juiste goden

Zeus

Poseidon

Hades

Athena

Apollo

God van de zee

Oppergod

God van de muziek

God van de onderwereld

God van oorlog en vrede

www.ted.com

Wetenschap

De Grieken verklaarden veel met mythen

Later gaan geleerden andere verklaringen zoeken

Het verzamelen van kennis door een verschijnsel te bestuderen. Wetenschappers zoeken naar verklaringen en proberen bewijzen te vinden = wetenschap

Wetenschap

Hippocrates (ca. 400 v.C.) ontdekte dat sommige ziektes een heel andere oorzaak hadden dan de boosheid van Zeus. Hij zag dat mensen ziek werden, als ze ongezond leefden en zichzelf slecht verzorgden. Hippocrates leerde zijn studenten dat ze het lichaam en het gedrag van mensen heel nauwkeurig moesten bekijken.

Wetenschap

Herodotus (ca. 440 v.C.) onderzocht de oorlog die Grieken en Perzen met elkaar hadden gevoerd. Hij verzamelde verhalen van alle partijen en probeerde vast te stellen wat er nu echt was gebeurd. Zijn mening stond dus niet bij voorbaat vast. Historici van nu vinden dat uitgangspunt nog steeds heel belangrijk.

Filmpje

Archimedes

Filosofie

• Sommige Grieken wilden de wereld en de mens  op een andere manier beter begrijpen, namelijk door vooral goed na te denken.
• Zij stelden belangrijke vragen als: wat is goed en wat is slecht? Wat is mooi en wat is lelijk? Hoe weten we of iets echt waar is? Wat is de beste bestuursvorm? 
• Denkers die zulke grote, voor iedereen belangrijke vragen stellen en proberen te beantwoorden, noemen we filosofen; zij doen aan filosofie.

Filosofie

• Net als wetenschappers waren Griekse filosofen kritisch over bestaande mythen en religieuze opvattingen.
• Zij probeerden door logisch redeneren zelf tot wijsheid en kennis te komen.

Socrates (ca. 425 v.C.)

• Stelde mensen lastige vragen.
• Hij wilde zo laten zien dat de meeste mensen niet goed nadenken, voordat ze een besluit nemen. 
• Daarom was niet iedereen geschikt om aan de politiek deel te nemen. 
• Vandaar was Socrates een tegenstander van de democratie.

Plato (ca. 375 v.C.)

• Leerling Socrates
• Hoe ziet de ideale samenleving eruit?
• Democratie werkt niet goed, omdat gewone mensen niet goed nadenken.
• Bestuur moet worden overgelaten aan wijze mannen, die wel goed nadenken.

Aristoteles (ca. 375 v.C.)

• Leerling Plato
• In bijna alles geïnteresseerd. 
• Hij schreef over politiek, psychologie en natuurkunde, maar bijvoorbeeld ook over toneel.
• Hierover verzamelde hij veel informatie

Voor hem was filosofie een zoektocht naar de waarheid.

Hij is een leerling van Socrates. Hij hield zich bezig met de vraag hoe je het beste tot ware kennis kon komen

'Vader van de geschiedschrijving'

Socrates

Plato

Herodotus

Waarbij hoort de vraag:
Hoe hebben de goden de wereld gemaakt?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Is de aarde plat of bolvormig?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Kunnen wij de wereld wel echt begrijpen?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wat is beter: aristocratie of monarchie?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wat moet ik offeren als ik ben genezen?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Waarbij hoort de vraag:
Wie begon de oorlog tussen Athene en Sparta?

1. Filosofie
2. Religie
3. Wetenschap

Opdracht

Er waren in de Griekse tijd drie manieren om de werkelijkheid te verklaren. De meeste mensen geloofden in de [..............1...............]   : zij dachten dat de goden grote invloed hadden op wat er gebeurde. Anderen probeerden de wereld te begrijpen door over belangrijke vragen logisch na te denken. Zij worden [..............2...............]   genoemd. Ten slotte zijn er de [..............3...............]   , die heel precies onderzoek deden. Politici in Athene vonden de [..............4...............]   soms gevaarlijk, omdat die vraagtekens plaatste bij de [..............5...............]   .

Maak de tekst kloppend

Woorden

[..............1...............]

[..............2...............]

[..............3...............]

[..............4...............]

[..............5...............]

Filosofie

Mythen

Wetenschap

Filosofen

Priesters

Wetenschappers

Filosofie

Religie

Wetenschap

Democratie

Godenwereld

Natuurkunde

Mindmap