Bloedsamenstelling en functie

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Bloedsamenstelling

Algemene theorie

Vandaag

• Samenstelling en functie van het bloed 
• Verschillende bloedcellen

Lesdoelen deze les

• De student kent de samenstelling en functie van het bloed 
• De verschillende cellen in het bloed en de functie 

Functies van het bloed

Functies van bloed

• Transportsysteem
• Warmteverdeling
• Homeostase (het in evenwicht houden) 
• Beschermen van het lichaam tegen invloeden van buitenaf (afweer) 
• Stolling van het bloed 

Bloed

• Vloeibaar weefsel
• Het behoort tot het steunweefsel -> reticulair bindweefsel
• Het lichaam bevat ongeveer 5L bloed

Bloed bestaat uit ongeveer:

• 55% bloedplasma
• 45% bloedcellen 

Welke bloedcellen ken je?

Bloedcellen

• Erytrocyten = rode bloedcellen
• Leukocyten = witte bloedcellen
• Trombocyten = bloedplaatjes 

Rode bloedcellen / erytrocyten

• Hebben geen kern en delen niet
• Komen het meest voor in het bloed

Worden aangemaakt in:

• Het rode beenmerg
• Tijdens de jeugd in de milt 
• Leeft ongeveer 120 dagen

Rood beenmerg

Waar zit dit rode beenmerg?

• Platte beenderen (ribben, schouderbladen)
• Epifysen van de pijpbeenderen (uiteinden)
• Onregelmatige beenderen

Maakt bloedcellen aan 

Functie van rode bloedcellen

Gastransport

• Zuurstof (naar de lichaamcellen)
• Koolstofdioxide (terug naar de longen) 

Hemoglobine (Hb)

• Roodgekleurd ijzerhoudend eiwit
• Door het ijzer kan zuurstof en koolstofdioxide zich aan hemoglobine binden
• Bij afbraak van rode bloedcellen komt hemoglobine vrij en wordt ijzer afgesplitst

Ijzer wordt opgeslagen in:

• De lever
• De milt
• Het rode beenmerg 

Bloedarmoede = anemie

• Een tekort aan hemoglobine in het bloed
• Te weinig rode bloedcellen 

Oorzaken:

• Bloedverlies
• Tekort aan ijzer of B12 

Symtonen:

- Vermoeid

- duizelig 

Wat is de belangrijkste functie van de rode bloedcellen?

1. Het vervoeren van afvalstoffen
2. Het vervoeren van zuurstof
3. Het vervoeren van hemoglobine
4. Het vervoeren van koolzuurgas

Wat heeft hemoglobine nodig om zuurstof aan zich te kunnen binden?

1. Zuurstof
2. Rode bloedcellen
3. Ijzer
4. Bilirubine

Waar worden erytrocyten aangemaakt?

1. In het rode beenmerg
2. In het witte beenmerg
3. In de milt
4. In de lever

Functie van witte bloedcellen (leukocyten) 

Verdedigende taak

• Fagocytose (ziekteverwekker insluiten, opeten en afbreken._ 
• Maken van antistoffen

Ze kunnen zich zelfstandig voortbewegen door protoplasma - uitsteeksels = schijnvoetjes

Witte bloedcellen / leukocyten

• Granulocyten (witte bloedcellen met een korrel)
• Lymfocyten 

Granulocyten

• Aangemaakt in het rode beenmerg
• Cellen die als eerste bij een infectie of ontsteking in actie gaan. 

• Fagocytose = Lichaamsvreemde stof of ziekteverwekkers in het lichaam. De granulocyt gaat hier naar toe en omhult de ziekteverwekker en verteert deze. Granulocyt gaat zelf ook dood. 

Gevolg -> etter / pus

Etter bestaat uit:

• Weefselresten
• Kapotte witte bloedcellen
• Bacteriën

Lymfocyten

Kenmerken:

• Kleiner dan granulocyten
• Één kern
• Ze vormen antistoffen = antitoxinen
• Geheugencellen

Aanmaak in:

• De milt 
• De lymfeknopen

Welke 2 witte bloedcellen ken je?

Bloedplaatjes / trombocyten

Kenmerken:

• Kleinste bloedcellen
• Geen kern
• Bevatten trombokinase (enzym)

Aanmaak in:

• Het rode beenmerg

Functie bloedplaatjes 

• Bloedstelping 
• Bloedstolling als het buiten de bloedvaten treedt

5 fasen:

• Bloedplaatje gaat kapot
• Trombokinase komt vrij
• Trombokinase + kalkzouten zetten protrombine om in trombine
• Trombine zet fibrinogeen om in fibrine (m.b.v. vitamine K)
• Rode bloedcellen lopen vast in het netwerk

Welke 3 bloedcellen zijn er?

Bloedplasma

Kenmerken:

• Lichtgele vloeistof

Samenstelling:

• 91% water
• 7% plasma eiwitten
• 2% antistoffen, voedingsstoffen, afvalstoffen
• Stollingseiwitten (trombine en fibrinogeen)

Functie bloedplasma

Opname, vervoer en afgifte

• Voedingsstoffen zoals vitaminen, afvalstoffen, hormonen, enzymen en  andere stoffen via bloedplasma
• Zuurstofgas door rode bloedcellen (erytrocyten)
• Koolstofdioxide door bloedplasma en rode bloedcellen 

Regelen van spanning in de cellen

Homeostase

Afweer tegen antilichamen

Homeostase

Het constant houden van het inwendige milieu (alle vegetatieve functies)

Voorbeelden:

• Regelen lichaamstemperatuur
• Regelen van de bloeddruk
• Regelen van de weefselspanning
• Bloedsomloop

Voor homeostase gaat vocht in en uit de vaten en cellen

Bewegingswijze:

Filtratie:

• Bloedplasma dringt met opgeloste stoffen door de vaatwand, de intercellulaire ruimte in

Diffusie:

• Voedingsstoffen en zuurstof dringen door het celmembraan en afvalstoffen + kooldioxide gaan de cel uit

Osmose

• Vloeistof wordt de ader in gezogen

Hoe noem je het andere gedeelte in het bloed?

Immuniteit

Natuurlijke immuniteit 

• Actieve immunisatie : het doormaken van de ziekte
• Passieve immunisatie : via placenta of moedermelk

Kunstmatige immuniteit

• Actieve immunisatie : inenting met verzwakte / dode ziektekiemen
• Passieve immunisatie : Inenting met antistoffen / antitoxinen

Wat zijn de belangrijkste functie van de leukocyten?

Wat zie je op het plaatje hier achter?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Zorgen voor bloedstolling

Bestrijden ziekteverwekkers

Vervoeren zuurstof met behulp van Hemoglobine

Vervoert stoffen zoals vitaminen, hormonen, Co2 etc.

Zijn er nog vragen?