Franse Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

De Franse Revolutie

Tijd van pruiken en revoluties

- rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op 

  alle  terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en      sociale verhoudingen. 

- de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg                discussies over grondwetten, grondrechten en 

  staatsburgerschap.

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe de Franse Revolutie begon en wat daarvan de oorzaken waren.

• Je kunt uitleggen welke politieke en sociale veranderingen het gevolg waren van de Franse Revolutie.

• Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie uitliep op een schrikbewind

Frankrijk

Welke problemen waren er in de Franse samenleving in de 18e eeuw?

- standensamenleving

- armoede

- absolutisme

Standensamenleving

Maatschappij opgedeeld in drie standen:

- Eerste stand (geestelijkheid)

- Tweede stand (adel)

- Derde Stand (rest van de bevolking)

De eerste en tweede stand hadden

voorrechten (privileges):

* geen belasting betalen

* eigen rechtspraak

Tweede Stand

Adel. Edelen moesten vechten in oorlogen en de koning helpen bij het bestuur. (1,5% van de bevolking)

Eerste stand

Geestelijkheid. Hun belangrijkste taak was om te bidden. Daarnaast vervulden hoge geestelijken ook functies in het bestuur. (0,5% van de bevolking)

Derde Stand

De bovenste laag van deze stand bestond uit de bourgeoisie. De tweede laag van deze stand bestond uit ambachtslieden en winkeliers. De onderste laag bestond uit arme loonarbeiders in de steden en boeren op het platteland (98% van de bevolking)

Armoede

De armoede was groot:

- de derde stand moest veel belasting betalen

- veel misoogsten / oorlogen

Absolutisme

De koning had alle macht.

De eerste en tweede stand hielpen de koning

met het bestuur.

De derde stand had geen macht.

Belastingstelsel

Lodewijk XVI wil belastingstelsel hervormen. 

Hiervoor moest hij de Staten-Generaal bij elkaar roepen.

Staten-Generaal:

1e stand: 300 vertegenwoordigers

2e stand: 300 vertegenwoordigers

3e stand: 600 vertegenwoordigers

> Koning wilde per stand stemmen!

Verlichting

Welke nieuwe denkbeelden ontstonden er tijdens de Verlichting?

Verlichting

Wat?

Periode waarin geloof en traditie plaatsmaken voor logische en verstandelijke redeneringen. Verlichte burgers waren kritisch over kerk, bestuur en samenleving en wilde die verbeteren.

Wanneer?

ontstaan rond 1650

Waar?

Frankrijk (en later ook de rest van West-Europa)

Verlichting

Wie?

John Locke

Jean-Jacques Rousseau

Charles de Montesquieu

Waarom belangrijk?

Nieuwe manier van denken, waardoor de burgers veranderingen wilden in de samenleving.

2 voorbeelden

religieuze tolerantie, natuurrechten

Verlichting

Wie?

John Locke

- koning moet rechten van de burgers beschermen; anders mag de bevolking in opstand komen (soort contract)

Jean-Jacques Rousseau

- macht moet bij het volk liggen (volkssoevereiniteit)

Charles de Montesquieu

- trias politica (wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht)

Verlichting

Doel?

door rationeel denken een ideale samenleving krijgen

Wetenschap

- rationalisme > verstand gebruiken/logisch nadenken

- empirisme > experimenten/onderzoek doen

gevolg: geloof en traditie worden minder belangrijk

Franse Revolutie

Wat veranderde er in Frankrijk door de Franse Revolutie?

Franse Revolutie

Historische vaardigheid

Veranderingen

- politieke veranderingen

- economische veranderingen

- sociale veranderingen

- religieuze veranderingen

- snelle of plotselinge veranderingen

Franse Revolutie

Politieke veranderingen

- (nieuwe) volksvertegenwoordiging

- absolutisme afgeschaft

- monarchie afgeschaft

 

Sociale veranderingen

- standensamenleving afgeschaft

- burgerlijke stand

Franse Revolutie

Belangrijke gebeurtenissen

- 5 mei 1789: volksvertegenwoordiging in Versailles bij elkaar

- 20 juni 1789: Nationale Vergadering opgericht

- 14 juli 1789: bestorming van de Bastille

- 1791: grondwet

- 1792: Lodewijk XVI gearresteerd

- 1793: Lodewijk XVI onthoofd

- 1793-1794: Terreur

- 1794-1799: Directoire

 

Sociale veranderingen

- standensamenleving afgeschaft

- burgerlijke stand

NAPOLEON

https:

Napoleon

Belangrijke gebeurtenissen

- 1797: Napoleon verslaat het Oostenrijkse leger in Italië

- 9 november 1799: Napoleon pleegt een staatsgreep 

- 2 december 1804: Napoleon kroont zichzelf tot keizer

- 2 december 1805: Napoleon wint de Slag bij Austerlitz

- 1806-1814: Continentaal Stelsel

- 1812: Napoleon valt Rusland aan

- 1813: Napoleon verliest Volkerenslag bij Leipzig

- 1814: Napoleon verbannen naar Elba

- juni 1815: Slag bij Waterloo

- 1815: Napoleon verbannen naar Sint-Helena

Napoleon

Bestuur

- voor alle burgers gelden dezelde wetten

- vrijheid van godsdienst

- vrijheid van meningsuiting

- standensamenleving bleef afgeschaft

- verbeterde rechtspraak (Code Napoleon)

Allemaal ideeën uit de Verlichting, maar...

Napoleon was en bleef een dictator!

Opdracht

- Knip alle jaartallen en gebeurtenissen uit.

- Zoek het jaartal bij de gebeurtenis.

- Beantwoord de vragen die bij de gebeurtenis staan.

- Plak alles in chronologische volgorde op een A3-vel.

- Gebruik de opdracht voor het leren van de toets.

De tijd van pruiken en revoluties

Dieper liggende oorzaken van de Franse Revolutie

voorrechten van de geestelijkheid

klachten van de boeren

het land wordt slecht bestuurd

voorrechten van de adel

klachten van de stedelijke bevolking

de invloed van de Verlichting

Ideeën over vrijheid en gelijkheid

1,5% van de bevolking en 20% van het land

bijna geen belasting betalen

geen belangrijke functies

veel belasting betalen

te weinig grond

slecht werkend ambtenarenapparaat

0,5% van de bevolking en 10% van het land

geen vrijheid van meningsuiting

veel verplichtingen aan de adel

onvoldoende werkende censuur

kregen de belangrijkste functies

verkeerde besluiten

zwaar werk en lage lonen

geen belasting betalen, wel belasting heffen

bijna lege schatkist

Posteropdracht - doel

Stel je voor… het is het jaar 1787. Jullie zijn Franse burgers die het huidige bewind helemaal zat zijn. En dat gaan jullie laten merken ook! Middenin de nacht gaan jullie op pad om in het geheim affiches op de muren van de stad te plakken. Maar wat staat er op deze affiches?