This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes and text slides.
Lesson duration is: 60 min
Items in this lesson
5.2 De middeleeuwse stad
Slide 1 - Slide
Herhaling 5.1
Wat is het drieslagstelsel?
Wat is ontginnen?
Waarom ontstond er weer een geldeconomie?
Wat is de Hanze?
Slide 2 - Slide
Leerdoelen
1: Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd.
2:Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel.
3: Je kunt uitleggen hoe de steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.
Slide 3 - Slide
Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd.
Slide 4 - Slide
Lees 'De middeleeuwse stad' Noem drie ambachten die in middeleeuwse steden werden uitgeoefend die op het platteland niet bestonden.
Slide 5 - Open question
Lees 'De middeleeuwse stad' Wat deden gilden op economisch gebied?
Slide 6 - Open question
Wat deden de gilden op sociaal gebied?
Slide 7 - Open question
Sociale lagen in de stad
Burgerij= de groep bewoners van een stad
1. Rijke kooplieden & gildemeesters (zaten in bestuur van de stad)
2. Winkeliers & ambachtslieden
3. Gewone arbeiders
4. Bedelaars & daklozen
Slide 8 - Slide
Leden gilde
De meester: Een ambachtsman die met succes een meesterproef had afgelegd en zijn eigen werkplaats mocht beginnen
Een ambachtsman die in dienst was van een meester en zelf nog geen eigen bedrijf mocht hebben.
Gezel: Onbetaalde ambachtslieden in opleiding
Leerling
Slide 9 - Slide
Afbeelding van een meesterproef.
Dit is een test waarmee een gezel een meester kon worden binnen een ambacht.
Slide 10 - Slide
schooltv.nl
Slide 11 - Link
Organisatie gilden
Gilde = vereniging van mensen die in een stad hetzelfde beroep uitoefenden
Ook vrouwen mochten lid zijn van een gilde
Proberen concurrentie te voorkomen:
regels over werktijden, opleiding, prijs en kwaliteit producten
Niet aan regels houden? uit Gilde.
Alleen gilde mocht ambacht uitoefenen
Slide 12 - Slide
Wat deed een gilde allemaal?
A
Gilde controleerde de kwaliteit van producten
B
Gilde bepaalde de prijs van producten
C
Leden van een Gilde hielpen elkaar bij ziekte
D
Alle antwoorden zijn juist
Slide 13 - Quiz
Waarom zijn er gilden bedacht?
A
Om informatie te delen
B
Om prijsconcurrentie tegen te gaan
C
Omdat er veel werd gestolen
D
Omdat er veel armoede was
Slide 14 - Quiz
Wat wordt met het plaatje hiernaast uitgelegd?
A
De gilden in Europa
B
Het Hanze-verbond
C
De schepenen van steden in Europa
D
Geen van de genoemde antwoorden is juist
Slide 15 - Quiz
Wie zijn de burgerij?
Slide 16 - Open question
Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel.
Slide 17 - Slide
Stadsrechten
Eerst: Steden bestuurd door de heer. De stad stond op zijn stuk land, dus hij bestuurde de stad.
Maar al snel: steden willen zichzelf besturen, eigen munt, eigen rechtspraak, niet afhankelijk zijn van de heer in de oorlog --> dus zichzelf verdedigen --> stadsmuur.
Heren gaven vaak toe aan deze wesen: stad kreeg stadsrechten in ruil voor geld dat de stad aan de heer gaf.
Slide 18 - Slide
Stadsrecht
= Het recht van de inwoners om hun stad zelf te besturen en zelf recht te spreken.
In een officieel document werd vastgelegd welke rechten de burgers hadden: zo werden burgers machtiger dan de adel
Slide 19 - Slide
schooltv.nl
Slide 20 - Link
Je kunt uitleggen hoe steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.
Slide 21 - Slide
Rechtspraak en bestuur
Steden regelde hun eigen rechtspraak
De rechtbank in een stad bestond uit: een schout en meerdere schepenen.
Schout = Voorzitter van de stedelijke rechtbank, die benoemd werd door de heer van een gebied.
Schepenen = Mensen die onder leiding van de schout zorgden voor de rechtspraak.
Slide 22 - Slide
Rechtspraak en bestuur
Schout en schepenen losten samen misdrijven op, spraken recht en zorgden dat de straf werd uitgevoerd.
Andere taken van schouten en schepenen:
zorgden voor de veiligheid op straat en de verdediging van de stad, maar ook voor de regels in een stad.
Ze vormde eigenlijk het bestuur van de stad.
Niet democratisch --> zelfde families waren altijd schout en schepenen
Slide 23 - Slide
Een rechtbank
De man die op de verhoging zit is de schout (leider rechtbank). De mannen om hem heen zijn de schepenen (rechters).
Slide 24 - Slide
Waarom wilde de heer invloed blijven uitoefenen op het bestuur van de stad?
A
Een stad met stadsmuren en een eigen leger had te weinig macht.
B
Hij wilde belasting kunnen blijven innen.
C
Hij wilde zijn invloed op de steden vergroten.
D
Hij wilde zijn schout en schepenen kunnen ontslaan .
Slide 25 - Quiz
Een middeleeuwse stad werd bestuurd door een [.....] en [......], die benoemd werden door de [....]. Zij waren op de eerste plaats [........] , maar zorgden ook voor [......] op straat en de [......] van de stad.
Slide 26 - Open question
Lees onderstaande vier zinnen over de gilden.
A Alle mensen in een gilde hadden hetzelfde beroep. B Gezellen konden na hun meesterproef meester worden C Lidmaatschap van een gilde was niet verplicht. D Niet alle ambachten hadden een eigen gilde.
Welke is of welke zijn juist?
A
A en B
B
Alleen A
C
B en C
D
A en D
Slide 27 - Quiz
Wie bepaalde welke straf de misdadigers kregen/wat het vonnis was?
A
de Burgerij
B
Schout
C
Schepenen
D
Burgemeester
Slide 28 - Quiz
Welke stand vond je in de middeleeuwen alleen in de steden?
A
De schout en schepenen
B
De Burgerij
C
De adel
D
De geestelijken
Slide 29 - Quiz
Een gruwelijk goede opdracht!
Klik op de hotspots en sleep de straffen naar de juiste plek in de afbeelding.