4 HAVO zouten par 4.2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H4: ZOUTEN par 2

Dit hebben we gedaan:

• Je kunt op microniveau beschrijven welke typen bindingen worden verbroken en evt. gevormd bij het oplossen van zouten in water.
• Je kunt oplosvergelijkingen van zouten weergeven
• Je kunt oplosbaarheid van een zout in relatie brengen met de toepassingen van het zout
  
• Je kunt Binas 45A en 65B gebruiken
  

Zouten geleiden stroom wanneer ze zijn opgelost in water.

(10 s)

1. Macro-niveau
2. Micro-niveau

Oplossen van zouten

Sommige zouten zijn oplosbaar in water, bijv. keukenzout of calciumchloride (Binas 45A)
Wanneer een zout oplost in water, wordt de ionbinding verbroken.

De ionen bewegen zich dan los van elkaar in de oplossing.

Pak Binas 45A voor de volgende vraag.

Welk zout lost niet op in water?

(45 s)

1. natriumcarbonaat
2. koper(II)nitraat
3. koper(II)carbonaat
4. natriumnitraat

Oplosvergelijking

NaCl(s) -> Na⁺(aq) + Cl^-(aq)

De "opgeloste" ionen worden gehydrateerde ionen genoemd. De watermantel wordt weergegeven door achter de formule van het ion (aq) te zetten.

Bij oplossen van een zout worden ionen gehydrateerd door watermoleculen.

(10 s)

1. Macro-niveau
2. Micro-niveau

Wat is de juiste oplosvergelijking voor zinkchloride?

(1 min)

1. A
2. B
3. C
4. D

Bij oplossen van een zout worden de ionen omringt door watermoleculen.
Welk deel van een watermolecuul draait naar een positief ion toe? (30 s)

1. H
2. O

Indampvergelijking

De is de omgekeerde vergelijking van oplossen

 Na⁺(aq) + Cl^-(aq) -> NaCl(s)

Geef de juiste vergelijking voor het indampen van een aluminiumsulfaatoplossing. (1 min)

1. A
2. B
3. C
4. D

Gekleurde zouten

Ionsoorten herkennen door kleur kan op twee manieren:

Vlamkleuring Binas 65A

Gekleurde zouten/oplossingen Binas 65B

Pak deze tabel 65A voor je voor de volgende vraag.

We strooien een zout in een vlam. De vlam kleurt groen. Welke ionsoort bevat het zout?

(20 s)

1. koperionen
2. lithiumionen
3. loodionen
4. natriumionen

Gekleurde zouten

Pak Binas 65B voor je voor de volgende vraag.

We zien een lichtgroen zout. Welke ionsoort zal dit zout bevatten?

(30 s)

1. chloorionen
2. ijzer(II)ionen
3. ijzer (III) ionen
4. chroomionen

Reactie met water

Er zijn vier zouten met een oxide‑ion die reageren met water.

zie binas 45A. Hier staat een "r" in de tabel.

Dit zijn :Na₂O, K₂O, CaO en BaO.

Bij deze reacties gebeurt steeds hetzelfde:

de O^2-ionen reageren met een H₂O molecuul en veranderen in 2 OH^- ionen, die vervolgens gehydrateerd worden. De metaalionen veranderen niet. Ze worden alleen gehydrateerd.

Na2O (s) + H2O (l) → 2 Na+ (aq) + 2 OH- (aq)

Na₂O (s) + H₂O (l) →

2 Na+ (aq) + 2 OH- (aq)

Reactie met water

Uit de oxiden met water ontstaat dus steeds een oplossing van een hydroxide. Deze bevat dus OH^- ionen. Oplossingen van hydroxiden worden vaak met hun triviale namen aangeduid. Veel triviale namen kun je vinden in Binas 66A. De volgende moet je leren (tabel 1 blz. 29):

Wat is kalkwater? (Binas 66A)

(30 s)

1. calciumhydroxide oplossing
2. natriumhydroxide oplossing
3. kaliumhydroxide oplossing
4. bariumhydroxide oplossing

Toepassingen voor zouten

Zouten worden toegepast in heel veel producten zoals voedingsmiddelen, cosmetica, verf, reinigingsmiddelen etc. Behalve de ionsoort die het zout bevat is ook oplosbaarheid van belang.

Voorbeelden:

 Sodium chloride staat vaak aangegeven als ingrediënt in shampoo (en soms aan conditioner) als verdikkingsmiddel. Sodiumchloride is gewoon natriumchloride (keukenzout).

In tandpasta zitten vaak schuurmiddelen en fluoriden. Beiden zijn zouten.
Een schuurmiddel moet wel/niet oplossen in water.
Fluoriden uit het zout moeten wel/niet oplossen in water. (30 s)

1. schuurmiddel wel fluoriden wel
2. schuurmiddel niet fluoriden wel
3. schuurmiddel wel fluoriden niet
4. schuurmiddel niet fluoriden niet

Dit hebben we gedaan:

• Je kunt op microniveau beschrijven welke typen bindingen worden verbroken en evt. gevormd bij het oplossen van zouten in water.
• Je kunt oplosvergelijkingen van zouten weergeven
• Je kunt oplosbaarheid van een zout in relatie brengen met de toepassingen van het zout
  
• Je kunt Binas 45A en 65B gebruiken
  

Tijd voor je huiswerk, zie SW