1.1. Gebergte ontstaan, gebergten verslijten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Fossiel laten zien, verhaal: Fossiel van een zeedier gevonden in de bergen, hoe dan?

Vandaag!

• Hoe is de hoogste bergtop ter wereld ontstaan? 
• Deels herhaling: Kalksteen en graniet in de bergen
• Graniet of niet? 
• Oud v.s. Jong gebergte

Leerdoelen

- Je begrijpt hoe uit oceaanbodem en vulkanisme bergen kunnen ontstaan

- Je kunt op een foto fossielen en het stollingsgesteente graniet herkennen 

- Je weet de verschillen tussen een jong en een oud gebergte

Startopdracht - Atlas!

1. Wat is de hoogste berg op aarde? 
2. Van welk gebergte is deze berg onderdeel van?
3. Hoe is dit bergketen ontstaan? (Denk terug aan de mysterie-opdracht)
4. Welk gesteente verwacht je te vinden in de toppen van deze bergen? 
5. Gaat het hier om een jong of oud gebergte? Leg uit hoe je dat weet. 
6. Wordt deze berg ieder jaar hoger of lager? Leg uit waarom. 

Hoogste berg? Hangt er vanaf hoe je meet

Ontstaan Himalaya in stappen

twitter.com

Plooiingsgebergte

Maak een stripverhaal over het ontstaan van de Chapeau du Gendarme

(Jura, Frankrijk, onderdeel van de Franse Alpen)

250 miljoen jaar geleden

60 miljoen jaar geleden

20 miljoen jaar geleden

Nu

Oceaanbodem of berg?

• Verschillende soorten gesteenten in de Himalaya -> o.a. kalksteen en graniet
• Hoe komen er fossielen van de zeebodem zo hoog in de bergen terug te vinden zijn? 

Fossielen

Hoe komt er kalksteen op de top van een berg?

Steen uit vulkanen

• Niet alleen gesteente uit de oceaanbodem
• Ook gesteente dat omhoog is geduwd door enorme krachten waar "vloeibaar" materiaal uit de aardmantel gesteente omhoog heeft geduwd
• Magma -> stollingsgesteente -> graniet 

Graniet of niet? 

Granieten keukenblad

Jonge en oude gebergten

• Door allerlei processen worden gebergten ook weer afgebroken
• Uiteindelijk slijt een gebergte af tot een vlakte 
• hooggebergte 
•  Jong gebergte
• Oud gebergte

Reliëfvormen

Jong gebergte

Oud gebergte

Wat hebben deze plaatjes met elkaar gemeen?

Jong of oud?

• Jong gebergte: hoog (>1500m), spitse toppen, diepe dalen, eeuwige sneeuw
  

• Oud gebergte: lager, afgeronde toppen (door erosie en verwering)
  

Jong

Oud

Schrijf op, kenmerken van oude en jonge gebergten:

-