9.3 Eiwitsynthese

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Thema 9 DNA 

Benodigheden

- Boek & iPad

- Schrift & BiNaS

- Pen, potlood, etc

- Rekenmachine

Cijfer

- NEE

Lessonup

- JA

Tassen in

de tassenkast

Telefoons & Jassen

in je kluis

today''s program 

terugblik op 9.2

aankondiging practicum isolatie DNA GAAT NIET DOOR 

bespreken inzichtvragen 

Leerdoelen

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Biologische begrippen

RNA, messenger RNA (mRNA), transcriptie, translatie, codon, genetische code, startcodon, transfer-RNA (tRNA),stopcodon

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Hoe bepaalt DNA je fenotype? 

Welke organellen zijn betrokken? 

Hoe ziet dat proces eruit?

Hoe kun je voorspellen op basis van het DNA hoe eiwitten eruit aan zien? 

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Hoe bepaalt DNA je fenotype? 

DNA bevat genen (nucleotidesequenties) die zorgen dat er bepaalde eiwitten worden gemaakt

Eiwitten hebben een functie 

- in de cel: als enzym voor een celstofwisselings-reactie

- buiten de cel: als enzym voor de voedselvertering 

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Welke organellen zijn betrokken? 

1. Celkern : DNA wordt overgeschreven in de vorm van mRNA
2. Ribosomen vrij in het cytoplasma: mRNA wordt vertaald in een aminozuurketen 
3. (cytoplasma: aminozuurketen vouwt zich op tot actieve eiwit) 

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Welke organellen zijn betrokken? 

1. Celkern : DNA wordt overgeschreven in de vorm van mRNA
2. Ribosomen op het ER: mRNA wordt vertaald in een aminozuurketen en afgegeven aan ER
3. Endoplasmatisch reticulum (ER): er komt een blaasje om de aminozuurketen en dit blaasje gaat naar het Golgisysteem
4. Golgisyteem: aminozuurketen wordt omgebouwd tot definitieve eiwit 

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Hoe ziet dat proces eruit?

Translatie: vorming van mRNA

mRNA: 

• enkelstrengs
• geen thymine maar uracil
• geen deoxyribose maar ribose 
• bevat via basenparing code van DNA
• verlaat de celkern en gaat naar ribosoom 

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Hoe ziet dat proces eruit?

Transcriptie: vorming van mRNA

mRNA: 

• enkelstrengs
• geen thymine maar uracil
• geen deoxyribose maar ribose 
• bevat via basenparing code van DNA
• verlaat de celkern en gaat naar ribosoom 

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

maak kennisopdrachten 21, 22 en 23 

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Hoe ziet dat proces eruit?

Translatie : vertaling van mRNA naar aminozuurketen 

• op basis van genetische code, gebruik makend van codons
• elk codon bestaat uit een nucleotidesequentie van 3 nucleotiden
• translatie begint altijd bij startcodon (methionine) en stopt bij een stopcodon
• te koppelen aminozuren bevinden zich tRNA los in het cytoplasma
• op ribosomen koppelen codons met tRNA+aminozuur

9.3.1 Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Hoe kun je voorspellen op basis van het DNA hoe eiwitten eruit aan zien? 

Tabel met genetische code: BiNaS 71G 

Opdracht: maak kennisopdrachten 24 tot en met 27