3.1 Eerste Wereldoorlog van begin tot eind

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

5 oorzaken van WO 1

Nationalisme, Militarisme, Wapenwedloop, Modern Imperialisme, Bondgenootschappen

Allemaal zorgen ze voor extra spanning, er is maar één gebeurtenis nodig om de oorlog te starten

Oorzaak 1: Nationalisme

Het trots zijn op je eigen volk, land en cultuur.

Oorzaak 1: Nationalisme

Ontstaan nieuwe landen, Duitsland en Italië. Zij wilden net als andere grote landen koloniën

Veel kleinere volken wilden een eigen land, maar hadden dit niet

Oorzaak 2: Militarisme

Trots zijn op alles wat met het leger te maken heeft.

Oorzaak 2: Militarisme

Een groot en goed bewapend leger gaf macht en status, mensen zagen oorlog als iets goeds

Oorzaak 3: Wapenwedloop

Strijd tussen landen om wie de meeste en sterkste wapens heeft

Oorzaak 3: Wapenwedloop

Door nieuwe technieken (industrialisatie) werden wapens steeds sterker. Hoe meer wapens en hoe sterker ze zijn hoe meer macht jij hebt als land

Oorzaak 4: Modern Imperialisme

gebieden in andere werelddelen veroveren om economische redenen en omdat dit macht een aanzien oplevert

Oorzaak 4: Modern Imperialisme

Ieder Europees land wilde zo veel mogelijk andere landen overheersen. Ook de nieuwe landen Duitsland en Italië wilden meedoen, dit zorgde voor spanningen

Oorzaak 5: Bondgenootschappen

Twee of meer landen die met elkaar hebben afgesproken elkaar te helpen

Oorzaak 5: Bondgenootschappen

Europa raakt verdeeld in twee bondgenootschappen.

Geallieerden, de oudere grootmachten van Europa: Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland

Centralen, de "nieuwe" landen: Duitsland, Italië en later ook het Ottomaanse Rijk

Aanleiding

Sommige Bosniërs willen zich losmaken van Oostenrijk-Hongarije

Dit willen ze bereiken door een terroristische aanslag te plegen op de kroonprins van O-H, Frans Ferdinand

De oorlog begint

O-H geeft Servië de schuld van de moord en begint een oorlog tegen Servië

Servië is een bondgenoot van Rusland, dus Rusland helpt Servië

Duitsland verklaart Rusland daarop de oorlog (want bondgenoot van O-H) en tegelijkertijd ook Frankrijk wordt de oorlog verklaard (want bondgenoot van Rusland)

Hierop begint het Schlieffenplan... Waarbij Duitsland door België moet

België is neutraal dus Engeland helpt België

Nu is heel Europa in oorlog....

Duitsland

Wilde niet ingesloten raken tussen tegenstanders. 

Daar hadden ze een plan voor gemaakt, Het Schlieffenplan

2 fronten

Het Schlieffenplan mislukt. Fransen en Engelsen weten de Duitse opmars tegen te houden vlak boven Parijs. 

WO1 wordt een tweefrontenoorlog 

Loopgravenoorlog

Aan het westfront graven beide kanten zich in

Veel gevechten voor weinig winst

Maar wel veel doden

Loopgravenoorlog

Kenmerkend voor het westfront

Veel gevechten voor bijna geen grondwinst

verdedigingswapens veel sterker dan aanvalswapens

Hoe blijven de burgers tevreden?

Totale oorlog: Heel de samenleving in het teken van de oorlog

Propaganda: 'Reclame' voor een politiek idee, politieke groep of persoon

Censuur: verbod om bepaalde informatie bekend te maken

Rusland

Rusland verliest de oorlog aan het Oostfront. Veel boeren sterven als soldaat in het leger. Hierdoor ontstaat er voedseltekort in Rusland.

Lenin gebruikt deze situatie om een revolutie te starten. De nieuwe Russische regering sluit een wapenstilstand met Duitsland (1917)

Duitsland

Duitsland voert een onbeperkte duikbotenoorlog: Op alle schepen wordt geschoten, ook van neutrale landen

Zo ook op het Amerikaanse passagiersschip Lusitania

Hierdoor sluit de VS zich aan bij de geallieerden (1917)

Einde oorlog

Duitsland had Rusland verslagen, maar de VS kwamen meevechten.

Deze soldaten waren nog gezond en positief

Duitsland geeft zich over, er is geen vijandige soldaat in Duitsland geweest...

Verdrag van Versailles

Duitsland moest:

1. Een deel van zijn grondgebied en al zijn koloniën afstaan
2. Klein leger en geen vloot of luchtmacht
3. Een enorm bedrag aan herstelbetalingen
4. Demilitarisatie aan de Franse grens

Verder...

Oostenrijk - Hongarije werd opgedeeld in een aantal kleinere landen

Zelfbeschikkingsrecht: Elk volk moet zijn eigen staat kunnen krijgen

Volkenbond

President Wilson van Amerika wilde de volkenbond oprichten.

Dit moest ervoor zorgen dat oorlogen voortaan diplomatiek opgelost zouden worden, geen oorlog meer!

Duitsland mocht niet meedoen...

Neutraal Nederland

Neutraal = Niet bij de oorlog betrokken

wel mobilisatie, dus het leger stond paraat bij de grenzen

Belgische vluchtelingen

in totaal 1 miljoen Belgen zijn naar Nederland gevlucht

België dreigde leeg te raken, dus Duitsland plaatst het 'Dodendraad'

Dodendraad

Voordeel: Niet meer Belgische vluchtelingen konden Nederland in

Nadeel: De Belgische vluchtelingen konden ook niet meer naar huis

gevluchte soldaten

deserteren: weglopen uit het leger

gedeserteerde soldaten moesten door Nederland opgevangen en bewaakt worden

Tekorten in Nederland

Internationale handel werd minder

vervoer over zee werd erg gevaarlijk (onbeperkte duikbotenoorlog)

Distributie

Er ontstonden steeds meer tekorten in Nederland

Om alles zo eerlijk mogelijk te verdelen werden er bonkaarten uitgedeeld

Begrippen

nationalisme

militarisme

wapenwedloop

modern imperialisme

bondgenootschappen

centralen

geallieerden

Begrippen

front

neutraal

tweefrontenoorlog

wereldoorlog

tijd van wereldoorlogen

verdrag van Versailles

propaganda

zelfbeschikkingsrecht