1. Verstedelijking

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Stadsgeografie

Ga rustig zitten op je plek

Je boek en schrift liggen op tafel

Je jas en telefoon zijn aan de kapstok / in de kluis

Ga op de iPad vast in LessonUp

Stil beginnen

Lees: tekstje B171 - Stad en dorp.

Beantwoord daarna voor jezelf deze vragen:

1. Hoe zou jij omschrijven wat een stad is?

2. Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen een stad en een dorp?

Klaar? Lees alvast verder in B172 - Stedelijk gebied.

Wat en waarom?

Stadsgeografie = kijken hoe steden zijn opgebouwd, en welke gevolgen dat heeft.

Afsluiting: praktische opdracht met ontwerpen van eigen stad.

Wat gaan we leren?

Wanneer iets een stad is, en wanneer een dorp.

Wat verstedelijking en suburbanisatie zijn.

Waarom steden groeien.

Maar eerst:
Wat is een stad?

Stad: gebied waar veel mensen dicht bij elkaar wonen (hoge bevolkingsdichtheid). Er zijn veel winkels, restaurants etc.

Dorp: gebied met lage bevolkings-dichtheid, veel ruimte, weinig activiteiten.

Hoe stedelijk een gebied is, kan je zien aan hoeveel adressen er per vierkante kilometer zijn.

Dat noem je de adressendichtheid.

Die van Emmen: 861 adressen per vierkante kilometer.

Emmen is een kleine stad waar best wel wat dingen te doen zijn.

Mensen uit buitendorpen zijn voor sommige dingen afhankelijk van Emmen.

Om wat voor redenen komen mensen vanuit buitendorpen naar Emmen toe?

In Emmen zijn dingen die de dorpen vaak niet hebben.

Bv. middelbare scholen, een ziekenhuis, grote winkels etc.

Omdat mensen hiervoor vanuit de dorpen naar Emmen komen, noemen we Emmen een centrale stad.

In Nederland gaan steeds meer mensen in steden wonen. Dat heet verstedelijking (of urbanisatie).

Mensen verhuizen van het platteland naar de stad toe. De stad groeit dan steeds groter.

Veel gezinnen willen wel in de stad wonen, maar liever aan de rand waar veel ruimte is.

Als op het platteland rondom een stad steeds meer nieuwe huizen worden gebouwd, heet dat suburbanisatie. Zo ging dat in Emmen.

Uiteindelijk groeit de stad vast aan de dorpen eromheen (Zuidbarge, Erica, Barger-Oosterveld).

Een centrale stad met dorpen die daaraan vast groeien, noemen we een agglomeratie.

Als het goed is, kan je nu...

...uitleggen wat een stad is, en wat een dorp is.

...uitleggen waarom Emmen een centrale stad is in een agglomeratie.

...uitleggen wat wordt bedoeld met verstedelijking en suburbanisatie.

Aan de slag!

Maak: de opdrachten in deze LessonUp.

Hoe? Gebruik je Basisboek (B171 t/m B174) en schrijf in je schrift.

Met wie? Je mag rustig overleggen met je buur.

Hoe lang? Tot 10 minuten voor het einde, dan opdrachten bespreken.

Snel klaar? Werk vast verder aan de les '2. Opbouw van de stad'.

Opdracht 1

Gebruik B171.

a. Wat is volgens jou een stad?

b. Wat zijn het grootste verschillen tussen een stad en een dorp?

c. Wat zou een reden kunnen zijn voor iemand om van een dorp naar een stad te verhuizen?

Opdracht 1 - Antwoorden

a. Wat is volgens jou een stad?

Een stad is een gebied waar mensen dicht bij elkaar wonen en waar veel dingen als winkels, kantoren en scholen zijn.

b. Wat zijn het grootste verschillen tussen een stad en een dorp?

Twee grote verschillen: in een dorp is een lagere bevolkingsdichtheid, en in een dorp zijn minder winkels etc. dan in een stad.

c. Wat zou een reden kunnen zijn voor iemand om van een dorp naar een stad te verhuizen?

Dat kan bijvoorbeeld zijn voor werk, of om dichter in de buurt te zijn van handige winkels en restaurants.

Opdracht 2

Gebruik B171. Bekijk de tabel op de volgende slide.

a. Neem de tabel over in je schrift en vul verder in.

b. In welke categorie valt Emmen?

c. Verwacht je dat de adressendichtheid van de gemeente Borger-Odoorn hoger of lager is dan die van Emmen? Leg uit.

d. In welk deel van Nederland zal de adressendichtheid het grootst zijn?

Opdracht 2 - Antwoorden

a. Neem de tabel over in je schrift en vul verder in.

Volgende slide.

b. In welke categorie valt Emmen?

Emmen is 'weinig stedelijk'.

c. Verwacht je dat de adressendichtheid van de gemeente Borger-Odoorn hoger of lager is dan die van Emmen? Leg uit.

Borger en Odoorn zijn dorpen, Emmen is een stad. In Borger-Odoorn zal de adressendichtheid lager zijn dan in Emmen.

d. In welk deel van Nederland zal de adressendichtheid het grootst zijn?

In het westen / de Randstad / steden zoals Amsterdam.

Mate van stedelijkheid	Adressen per km2
Zeer sterk stedelijk	meer dan 2500
Sterk stedelijk	1500 - 2500
Matig stedelijk	1000 - 1500
Weinig stedelijk	500 - 1000
Niet stedelijk	minder dan 500

Mate van stedelijkheid	Adressen per km2
Zeer sterk stedelijk
	1500 - 2500
	1000 - 1500
Weinig stedelijk
Niet stedelijk

Opdracht 2

Lees B172.

a. Hoe wordt het verschijnsel genoemd als plaatsen vastgroeien aan een stad in de buurt?

b. Wat wordt er bedoeld met het begrip 'centrale stad'?

c. Waarom is een centrale stad zo belangrijk voor de omgeving?

d. Noem een voorbeeld van een centrale stad in Drenthe. Leg uit waarom dat een centrale stad is.

Opdracht 2 - Antwoorden

a. Hoe wordt het verschijnsel genoemd als plaatsen vastgroeien aan een stad in de buurt?

Een agglomeratie.

b. Wat wordt er bedoeld met het begrip 'centrale stad'?

De belangrijkste stad van een gebied of een agglomeratie.

c. Waarom is een centrale stad zo belangrijk voor de omgeving?

Omdat in de centrale stad werk, scholen en winkels zijn die in de dorpen daaromheen niet bestaan.

d. Noem een voorbeeld van een Drentse centrale stad. Leg uit waarom dat een centrale stad is.

Bijvoorbeeld Emmen, omdat bewoners van de buitendorpen voor bepaalde dingen naar Emmen toe komen (bv. winkels).

Opdracht 3

Lees B174.

a. Leg uit wat het begrip urbanisatie betekent.

b. Er zijn twee oorzaken (redenen) voor urbanisatie. Welke twee oorzaken zijn dit?

c. Bekijk de foto op de volgende slide. Leg uit of hier sprake is van urbanisatie.

Opdracht 3 - Antwoorden

a. Leg uit wat het begrip urbanisatie betekent.

Urbanisatie betekent dat steeds meer mensen in een gebied in de stad komen te wonen.

b. Er zijn twee oorzaken (redenen) voor urbanisatie. Welke twee oorzaken zijn dit?

1: Er verhuizen mensen van platteland naar stad. 2: In de stad worden kinderen geboren.

c. Bekijk de foto op de volgende slide. Leg uit of hier sprake is van urbanisatie.

Er is hier sprake van urbanisatie, omdat je een gebied ziet met veel gebouwen/woningen dicht op elkaar. Er wonen hier dus veel mensen in de stad.

Opdracht 4

Lees B175.

a. Wat is suburbanisatie?

b. Leg uit hoe suburbanisatie er voor zorgt dat er een agglomeratie ontstaat.

c. Wat is een belangrijke reden dat er tegenwoordig zoveel suburbanisatie kan zijn?

Opdracht 4 - Antwoorden

a. Wat is suburbanisatie?

Suburbanisatie betekent dat het platteland rondom een stad ook verstedelijkt, omdat er daar steeds meer huizen worden gebouwd.

b. Leg uit hoe suburbanisatie er voor zorgt dat er een agglomeratie ontstaat.

Omdat bij suburbanisatie het platteland rondom de stad bebouwd wordt, breidt de stad zich steeds verder uit. Uiteindelijk groeit de stad zo vast aan dorpen uit de omgeving.

c. Wat is een belangrijke reden dat er tegenwoordig zoveel suburbanisatie kan zijn?

Mensen hebben vaak een auto en kunnen daardoor makkelijk van de buitenwijken naar het centrum van de stad komen. Om die reden kunnen ze verder van het centrum af gaan wonen.