1..1 Teksten verkennen lezen/luisteren

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2,3

Wanneer schreef jij voor het laatst een paar regels tekst?

Voor wie schreef je die tekst?

Waarom schreef je die tekst?

Een goede schrijver denkt na over zijn publiek/de lezer, zijn doel met de tekst (wat wil je bereiken: informeren, overtuigen etc.), de tekstsoort (appje, brief, boek ;) etc.), en de tekstopbouw. Ben jij een goede schrijver, denk je?

1. 100%
2. 70%
3. 50%
4. 30%

Examen Lezen Luisteren

De bedoeling is dat je herkent

- voor wie een tekst gemaakt is

- wat het doel van de schrijver is

- welke tekstsoort hij gebruikt en

- hoe hij de tekst heeft opgebouwd.

Lezen Luisteren = LOGISCH! 

Je moet feitenkennis hebben om een tekst te begrijpen, en begrijpen om te kunnen scoren!

Lesdoelen: aan het eind van de les ……

• Kun je de volgende begrippen herkennen (aanwijzen): het achtergrondverhaal, het interview, de recensie, de review, de pop-up, het deelonderwerp, kritisch lezen
• Kun je de volgende begrippen actief gebruiken (herinneren, opnoemen, opschrijven): het tekstdoel, amuseren, overtuigen, informeren, het feit, instrueren, de instructie, activeren/overhalen, de tekstsoort, de bijsluiter, de folder, het nieuwsartikel, het publiek, het tussenkopje, de alinea, de kernzin, de bron

Waarom leer je dit? 

Met woordkennis vergroot je je begrip van de wereld, en dus ook van het vak Nederlands. Hoe kan een voetballer zijn medespelers begrijpen als hij 'ongeveer' of niet weet wat 'de zestien' is, stiften of een corner? Hoe gaat hij zijn coach uitleggen wat hij nodig heeft in het veld om te scoren? Dat wordt lastig, en zo is er letterlijk geen bal aan. 

Hoe denk jij een schrijver of spreker te begrijpen als je niet precies weet wat een amuserende tekst is, een kernzin of signaalwoord? Waarmee ik wil zeggen: investeer in je woordkennis, en je wordt echt een topper in Lezen Luisteren! 

Ga jij de uitdaging aan om zoveel mogelijk woorden te leren deze les?

1. 100%
2. Ik ga het proberen
3. Ik weet het niet; ik vind het moeilijk
4. Echt niet! Ik vind de les nu al vreselijk ...

Wat ga je doen?

De volgende slides bevatten meerkeuzevragen, open vragen en uitleg. 

Door woorden in te typen, krijgen ze echt een plek in je hoofd. Misschien herinner je je dit van de basisschool ;) .

We sluiten af met een eindtestje ;) . 

Veel succes, en het komt goed!

Welke tekstdoelen ken jij nog?
Typ ze in. Gebruik een komma als je meerdere tekstdoelen opschrijft

Oefenen met tekstdoelen

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Wat voor soort tekst is de tekst over zonnepanelen?

1. een achtergrondverhaal
2. een interview
3. een ingezonden brief
4. een review

- Een achtergrondverhaal gaat over het verleden van iets of iemand. Wat is je achtergrond? (Wat is je verleden?)

 

- In een interview geeft iemand antwoorden op vragen over (zijn leven) vroeger, nu en de toekomst

- Via een ingezonden brief reageer je en geef je je mening aan een krant of (sociaal) medium kanaal (linksboven in de tekst over zonnepanelen staat ook 'INGEZONDEN')

 

- Met een review geef je je waardering voor een product dat je hebt gekocht of dienst die je hebt gebruikt. Je kunt een review schrijven als je terugkomt van vakantie bijvoorbeeld. Een review zal  negatief zijn als de reis slecht verlopen is. 

Wat denk je dat dit is? (plaatje links)

1. een recensie
2. een interview
3. een pop-up
4. een deelonderwerp

Een langere tekst heeft deelonderwerpen. In een tekst over 'Het mbo' kan het bijvoorbeeld gaan over 'Opleidingen' 'Niveaus' 'Kosten mbo' . Ieder deelonderwerp heeft een aparte a..... (noteer hieronder)

Oefenen met tekstdoelen

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Bekijk deze

afbeelding

goed....

Voor welke doelgroep is de
advertentie geschreven?

1. Kinderen
2. Ouders
3. Docenten
4. Medewerkers

Samengevat

www.google.com

Wat is het (tekst)doel van Patrick Laureij?

Bekijk de volgende woorden nog eens goed ...

het tekstdoel, amuseren, overtuigen, informeren, het feit, instrueren, de instructie, activeren/overhalen, de tekstsoort, de bijsluiter, de folder, het nieuwsartikel, het publiek, het tussenkopje, de alinea, de kernzin, de bron

de volgende woorden heb je nog te leren ....

het feit

de bijsluiter

de folder

het nieuwsartikel

het tussenkopje

de kernzin

de bron 

Een ander woord voor 'het feit' is ... (twee antwoorden mogelijk)

1. de onzin
2. de informatie
3. de mening
4. het gegeven

Het feit, de informatie, het gegeven ... het betekent allemaal hetzelfde. Het is waar en controleerbaar. Als ik zeg 'In Marokko is het nu 30 graden', dan is dat (een) ... (vul in)

www.weersverwachting.nl is dan ... vul in en kies uit:
de bijsluiter
de folder
het nieuwsartikel
het tussenkopje
de kernzin
de bron

Hiernaast zie je een instructie/instructieve tekst: een tekst met een uitleg in stappen (1 tm 4). Het doel is gebruikers van het medicijn uit te leggen hoe ze het medicijn moeten innemen. Het belangrijkste doel is instrueren. Er staan ook feiten in

 (de zakjes zijn aan één kant gevouwen, bijvoorbeeld), dus een ander tekstdoel is 'informeren'.

Houd/controleer/Scheur/

Controleer zijn gebiedende wijs: dit MOET je doen. 

Een stappenplan en de gebiedende wijs zijn kenmerken van een instructie

Teksten hebben eigenlijk altijd meerdere doelen, maar één doel is altijd het belangrijkste.

Typ hieronder nogmaals vier tekstdoelen in.

Bij medicijnen zit ook altijd een lijst met bijwerkingen (= reacties op het medicijn) en informatie over hoe vaak en wanneer je het medicijn het beste neemt. Dit noem je de bij....... (type in)

We hebben nog vier woorden te gaan ...

de folder

het nieuwsartikel

het tussenkopje

de kernzin

Folder en nieuwsartikelen bevatten allebei informatie (feiten, gegevens). Het voornaamste doel is dus informeren. Een verschil is dat het nieuwsartikel over nieuws gaat ... 

Het zijn vaak langere teksten met meerdere deelonderwerpen. Voor ieder deelonderwerp is een aparte alinea met daarboven een tussenkopje.

De belangrijkste zin van een alinea, noem je de kernzin: de belangrijkste zin.

De kernzin vind je bovenaan (eerste (twee) zin(nen) of helemaal onderaan (de laatste (twee) zin(nen).

Welke bewering over de kernzin hieronder is onjuist, denk je?

1. Als de kernzin helemaal bovenaan staat, dan volgt daarna een toelichting (= uitleg).
2. Als de kernzin - de belangrijkste zin - helemaal onderaan staat, dan is het een conclusie of samenvatting.
3. Als je alle kernzinnen onder elkaar zet, dan heb je een samenvatting van de tekst.
4. Kernzinnen zijn gewoon een trucje om de lezer of luisteraar over te halen.

De 'folder' (reclamefolder)

Deze reclame'folder' is eigenlijk geen folder te noemen. Er is nauwelijks tekst, en het doel is eerder 'overhalen' (of activeren) dan informeren. Met 'de 2e gratis' wil Albert Heijn mensen naar de winkel lokken. En wel vandaag!!

Wat is dus het voornaamste doel van een reclamefolder? Typ hieronder je antwoord

Deze folder over studeren op het hbo is pas een echte folder. Een synoniem (= ander woord) voor de folder is 'de brochure'.

 'Oriënteer je goed' en  'Check de toelatingseisen' zijn tussenkopjes. 

Kijk of er selectie-eisen zijn 

Een opleiding als geneeskunde heeft vaak maar een beperkt aantal plaatsen (numerus fixus). Bij te veel aanmeldingen, vindt loting plaats of een andere vorm van selectie. Andere opleidingen selecteren vanwege beroepseisen of omdat je er bepaalde vaardigheden voor nodig hebt, zoals de kunstopleidingen. 

'Kijk of er selectie-eisen zijn'  noem je een ...  noteer hieronder'

'Kijk of er selectie-eisen zijn' is een tussenkopje. Wat is het deelonderwerp van de alinea?

1. Kijk!
2. Er zijn selectie-eisen
3. selectie-eisen
4. Kijk of er selectie-eisen zijn

Welke (4-6) tekstdoelen
ken je nu?

Welke andere tekst-
soorten ken je nu,
naast e-mail
of brief?

Aan welke (3) woorden
denk je bij 'de alinea'?