Les 13.2 de bloedsomloop & Les 13.3 Het hart

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

Korte herhaling basisstof 13.1

Uitleg basisstof 13.2 en 13.3

Maken opdrachten basisstof 13.2

Uitleg basisstof 13.3

Verder werken aan de opdrachten

Quiz

Evaluatie

De bloedsomloop

Rode bloedcellen worden gevormd in het rode beenmerg. Wat heeft het beenmerg nodig voor deze vorming?

1. eiwitten
2. vitaminen
3. ijzer
4. glucose

Bij bloedonderzoek van een zwangere vrouw wordt het hemoglobinegehalte (Hb) bepaald.
In welke bloeddeeltjes bevindt het hemoglobine zich?

1. In de bloedplaatjes
2. In de witte bloedcellen
3. In de rode bloedcellen
4. In de leukocyten

Wat is de functie van bloedplaatjes?

1. Het vervoeren van zuurstof
2. Het maken van afweerstoffen
3. Het dichtmaken van wondjes door bloedstolling
4. Het bestrijden van ziekteverwekkers

Wat weet je over bloedplasma?

1. Bestaat vooral uit eiwit
2. vervoert vooral zuurstof
3. vervoert CO2 en voedingsstoffen
4. bestaat uit delen uiteengevallen cellen

De bloedsomloop

Leerdoelen

• 13.2.1 Je kunt in de dubbele bloedsomloop van de mens de kleine en de grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies.
• 13.2.2 Je kunt de drie typen bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies.
• 13.2.3 Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders benoemen en je kunt de samenstelling van het bloed daarin aangeven.

Alle bloedvaten van een mens bij elkaar zijn honderdduizend kilometer lang. Dat is tweeënhalf keer de omtrek van de aarde.

 De dubbele bloedsomloop bij een mens (schematisch).

3 soorten bloedvaten

Slagaders:
Transport bloed van hart af.

Haarvaten

Bloed stroomt hiermee door organen.

Aders:

Transport bloed naar hart toe.

Slagaders

- Slagaders vervoeren het bloed van het hart af.

- Bloed in de slagaders bevat veel zuurstof.

- De bloedruk in de slagaders is hoog. 

- De wanden van de slagaders zijn dik en elastisch.

- Slagaders liggen diep in het lichaam.

Haarvaten

De kleinste bloedvaatjes zijn de haarvaten. De wand van deze bloedvaten is nog slechts één cellaag dik. 

De haarvaten in een orgaan vormen samen een haarvatennet.

Door de dunne wand vindt er stofwisseling plaats.

Aders

Hierdoor stroomt het bloed van de organen weg, terug naar het hart. 

De bloeddruk in de aders is laag. 

Veel aders bevatten kleppen, vooral de aders in armen en benen. 

De aderkleppen laten het bloed door naar het hart. Ze voorkomen dat het bloed terugstroomt naar de organen. 

Bouw van de aders

Bloedvatenstelsel

Naamgeving

Beenslagader

Beenader

Poortader

• Vervoert voedingsstoffen naar de lever.
  

• Via de poortader bereiken alle opgenomen voedingsstoffen de lever.
  

• De lever controleert de hoeveelheden en stelt bijvoorbeeld de bloedsuikerspiegel bij door glucose op te nemen en om te zetten naar glycogeen of andersom.

Aan de slag!

Je maakt van les 13.2 

Maken opdracht 1 t/m 4 + 8 (evt. 5, 6).

13.3 Het Hart

Leerdoelen

• 13.3.1 Je kunt de delen van het hart en de aansluitende bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies.
• 13.3.2 Je kunt beschrijven hoe een hartslag verloopt.

Door het hele lichaam lopen grote en kleine bloedvaten. Het hart pompt het bloed door de bloedvaten

Ligging van je hart

rechts                                                                            links

De bouw van het hart

Bloedsomloop in het hart

Gespierde wanden in het hart. 

Het verschil tussen rechts en links.

Kleine bloedsomloop

Werking hartkleppen

Werking halvemaanvormige kleppen

Kleppen

rechterboezem

1

linkerkamer

2

Hartkleppen

3

hartkleppen

3

harttussenwand

5

Halvemaanvormige kleppen

6

Werking van het hart

Aan de slag!

Je maakt van les 13.2 De bloedsomloop

Maken opdracht 1 t/m 4 + 8 (evt. 5, 6).

Je maakt van les 13.3: Het hart

- Bestuderen lesstof;

- Maken opdracht 1 t/m 5 (+ evt. 6).

Poortader

Leverader

Leverslagader

De functie van de grote bloedsomloop is het opnemen en afgeven van zuurstof aan de organen.

1. JUIST
2. ONJUIST

Slagaders hebben een wand van 1 cellaag dik

1. JUIST
2. ONJUIST

De kleppen zonder nummer voorkomen dat er bloed terug stroomt naar de boezems

1. ja
2. nee

De bloeddruk in de slagaders is hoog

1. JUIST
2. ONJUIST

Bloed dat door de aders stroomt is bijna altijd zuurstof arm/afvalstof rijk

1. JUIST
2. ONJUIST

Welke fase van de hartslag zie je in de afbeelding?

1. Hartpauze
2. Samentrekken boezems
3. Samentrekken kamers

nr. 1

1

2

3

4

5

6

1. zuurstof arm kleine bloedsomloop
2. zuurstof rijk kleine bloedsomloop
3. zuurstof arm grote bloedsomloop
4. zuurstof rijk grote bloedsomloop

Een hartslag begint met

1. Het samentrekken van de kamers
2. Het samentrekken van de boezems
3. De hartpauze

Het bloed in de longslagader is zuurstofrijk.

1. JUIST
2. ONJUIST

Zitten de boezems boven of onder in het hart?

1. Boven
2. Onder